Chương 25: Hàm Thử 3
Sa La Song Thụ
28/12/2022
Bách yêu phổ 3
Tác giả: Sa La Song Thọ
Bắt đầu từ sáu mươi năm trước, nó vô cùng sợ chết.
Thân là một Hàm Thử, đến hôm nay còn chưa chọn được người mà nó phải theo "cả đời", tính toán thời gian một chút, nó nhiều lắm cũng chỉ còn lại một năm, trong vòng một năm nay nếu như nó còn không giành được người để bám theo thì nó sẽ giống như những đồng loại khác, từ sinh ra đến khi chết đi, bất quá đói hay no gì cũng chỉ cầm cự được ba năm.
Đúng, nếu như không lựa chọn người để nương nào, thì tính mệnh của nó cũng chỉ được ba năm mà thôi, còn phải nhịn đói nhịn khát, thực sự là rầu rĩ hết sức.
Nhưng mà xung quanh trăm dặm của những sản phụ đều có rất nhiều đồng loại đang chực sẵn, chỉ đợi khoảnh khắc khi đứa bé ra đời sẽ mở ra một trận đấu quyết định sinh tử, ai chạy nhanh nhất ai nếm được giọt nước mặt đầu tiên của sinh mệnh mới đó, ai có khả năng sống được càng lâu hơn.
Cũng chỉ có khả năng này thôi, nếu mà gặp phải trường hợp xui xẻo, không dễ dàng mới thắng được đồng loại uống được giọt nước mắt đầu tiên, trăm phương ngàn kế mới có được chỗ nương tựa, chưa sống được mấy ngày đã phải vong mạng rồi, hai sinh mệnh nương tựa lẫn nhau, một người mất thì cả hai đều mất, nói không chừng đến ba năm cũng không sống nổi nữa.
Chính vì như thế, mọi người vẫn là vì giành người mà đánh bể đầu mẻ trán, dù sao thì ai cũng kỳ vọng người mà bản thân mình sống lâu trăm tuổi.
Nó đã không thể nhớ được mùa đông năm đó nó đã dùng thần lực và sức mạnh gì mới có thể giành được thắng lợi cuối cùng, chỉ nhớ được trong tiếng khóc oe oe, nó uống được giọt nước mắt đầu tiên của đưa bé đó, người đời đều nói nước mắt mặn, đến miệng nó lại ngọt như mật, thực ngon quá đi, hóa ra cảm giác được ăn no lại mê người như thế.
Người mà nó chọn lựa, là đứa con trai duy nhất của nhà Khúc Tú Tài, nói là Khúc Tú Tài, bất quá đó chỉ là cái tên mà bà con thân thích của Khúc phụ gọi, nhớ năm đó hắn mười năm đèn sách, nhưng cứ thi lại rớt, chưa từng có được nửa phần công danh, nhưng mà nhìn khắp cả huyện thành, cũng coi như là người văn chương giỏi nhất, tuổi qua tứ tuần mới có được một mụn con trai, năm tháng khinh cuồng, đặt tên con trai là Phục Lai, thiên kim phục lai hay công danh phục lai đều được cả, tóm lại là lão Khúc muốn đem hết hi vọng mà mình muốn vãn hồi đặt cả lên người Tiểu Khúc cho nên mới đặt cái tên đó.
Tiểu Khúc lúc bắt đầu đã không hề phụ lại với kỳ vọng của phụ thân, chưa đến bốn tuổi đã có thể đọc thuộc nằm lòng hơn trăm bài thơ, viết chữ cũng rất đẹp, thậm chí còn đẹp hơn những người lớn tuổi hơn cậu, khi đó phàm có người đến thăm chơi, điều hãnh diện lớn nhất của Lão Khúc chính là kêu Tiểu Khúc dùng chất giọng non nớt của mình để đọc thuộc hết một bài "Tương tấn tửu" hoặc là "Trường hận ca", sau đó dưới ánh mắt ngưỡng mộ của người khác, hài lòng với lời xưng tán "Phụ thân của thần đồng."
Lúc đó, nó nếu không nằm ngủ gật trên vai cậu thì là vô vị nằm ngơ ngẩn giữa đống giấy bút nghiên mực của Tiểu Khúc. Rõ ràng là một ngày thời tiết đẹp như thế, các đứa trẻ bên ngoài vui vẻ réo gọi, Tiểu Khúc lại chỉ có thể yên tĩnh ngồi trong nhà đọc từ bài ca phú này đến bài thơ khác, luyện hết chữ này đến chữ khác, có như thế thì mới phải không bị phạt quỳ, buổi tối mới có thể ăn được đồ ăn ngon. Cậu cũng đã từng lén lút chạy ra ngoài, sau khi bị Lão Khúc bắt về, cậu cứ tưởng sẽ bị đánh đòn, ai ngờ được Lão Khúc không đánh cậu, chỉ kéo cậu đến cùng quỳ trước bài vị của tổ tông, không đánh không mắng, chỉ nói hắn cũng không muốn nhốt Tiểu Khúc ở trong nhà như thế này, nhưng nếu chứ để mặc cậu lãng phí thời gian để chơi đùa cùng những đứa trẻ bên ngoài kia, thì tương lai cậu làm sao mới có thể ngóc đầu lên được, làm sao mới có được một tương lai huy hoàng, nói mãi nói mãi hắn cư nhiên lại khóc... Tiểu Khúc nhìn nước mắt và mái tóc đã nhuốm bạc của lão phụ thân mình, đột nhiên cảm thấy thà bị đánh một trận còn dễ chịu hơn.... quân bất kiến, đường cao minh kính bi bạch phát, triều như thanh tư mộ thành tuyết[*]. Tiểu Khúc của thuở ấu thời lần đầu tiên tìm được thi vị trong cuộc sống.
[*]...quân bất kiến, đường cao minh kính bi bạch phát, triều như thanh tư mộ thành tuyết:
Dịch nghĩa: Người không biết. Cha mẹ soi gương buồn nhìn tóc đã bạc.Sáng còn xanh mượt, chiều tối trăng như tuyết phủ (Lý Bạch)
Đối diện với hai phụ tử này, thì người tiếc nuối nhất chính là nó, vì sao nó không sinh ra sớm mấy năm cơ chứ? Rõ ràng chọn trúng Lão Khúc thì mới là chính đạo, ngươi xem hắn đi, động một tí liền khóc, nói lời trong lòng với con trai cũng khóc, uống rượu nhiều cũng khóc, viết thơ viết đến cảm động cũng khóc, đôi khi không biết vì sao tự nhiên bật khóc... ngược lại nhìn Tiểu Khúc đi, từ khi sinh ra đến giờ thực sự là chưa có mấy lần khóc, đại khái là nhận được quá nhiều sự tán dương, lại có thể là trời sinh mặt dày tâm thô vì kể ra thì cậu bị phạt quỳ cũng nhiều lắm, nhưng dù sao thì đứa bé này hình như chưa từng phải trải qua bất cứ chuyện gì quá đau lòng. Duy nhất chỉ có một lần khi con cún của hắn nuôi chết đi, thì cậu ta mới đỏ hoe mắt đem nó đi chôn, đang lúc muốn khóc thì có một con mèo nhảy từ bờ tường xuống, cậu ngay lập tức liền nuốt nước mắt vào đuổi theo con mèo vờn chơi.
Trẻ con hay quên cũng không phải là chuyện tốt gì.
Từ lúc đó trở đi, nó liền mơ hồ cảm thấy tương lai của mình ắt hẳn là không dễ chịu rồi.
Lão Khúc cũng chưa từng thực sự dễ chịu qua, bởi vì kỹ năng của thần đồng Tiểu Khúc hoàn toàn không tăng trưởng theo thời gian mà phát sáng, số bài thơ từ năm bốn tuổi cậu đọc thuộc lòng đó, so với năm cậu mười bốn tuổi còn nhiều hơn, chữ viết cũng không có bao nhiêu tiến bộ, thơ làm ra cũng bình bình không có gì đặc biệt, cái danh xưng thần đồng của Tiểu Khúc, dần dần bị thời gian mai một đến không còn vết tích, Lão Khúc không biết vấn đề nằm ở đâu, rõ ràng vẫn luôn đọc sách mà, cũng rất ngoan ngoãn, tại sao bao nhiêu linh khí của lúc nhỏ đến nói mất liền mất hết như thế được.
Bản thân Tiểu Khúc thì không sao, việc phải biểu diễn đọc thơ trước mặt bằng hữu thân thích rất lâu rồi chưa từng xuất hiện, trên thực tế đến những vị khách hay đến nhà chơi trong quá khứ cũng dần ít lại, có vẻ như là mọi người dường như đều bận bịu. Cậu vẫn còn phải đọc sách, viết chữ vẽ tranh, nhưng mà trừ những việc này ra thì việc mà cậu có thể làm được còn rất nhiều nữa. Ví dụ như làm thế nào để khiến cho một cây đào không có sâu, làm thể nào thể cải thiện lại mái nhà để mùa mưa đến sẽ không bị dột nước, y phục có vết đen thì phải giặt thế nào mới hoàn toàn sạch sẽ, không cần chìa khóa thì làm thế nào để mở được ổ khóa, làm sao để dán những chiếc đèn lồng với những hình dạng khác nhau,.... Cuộc sống của cậu không chỉ quay quanh ca từ thơ phú.
Sức khỏe của Lão Khúc càng ngày càng xấu đi, mỗi lần nhìn thấy con trai mình vén tay áo lên ngồi gõ gõ đánh đánh rửa rửa giặt giặt, hắn đột nhiên ý thức được, phục lai phục lai, làm sao mới có thể phục lai đây...
Đúng là số mệnh a.
(Phục Lai là tên của cậu bé, có nghĩa là lặp lại làm lại một lần nữa, vì bố cậu hi vọng cậu có thể lần nữa vãn hồi những tiếc nuối của ông trong quá khứ)
Nhưng thỉnh thoảng Lão Khúc cũng sẽ tự an ủi chính mình, bỏ đi, cho dù con trai luôn là thần đồng thì sao chứ, đến đất nước đang hưng thịnh thế này cũng dễ dàng sụp đổ chỉ trong một ngày, thế gian còn có bao nhiêu gia đình có số phận như loài kiến, còn có thể ở trong thời loạn lạc thế này mà mơ mộng đến công danh lợi lộc thì quả thực là xa xỉ.
Thực sự không thể...đến sống tiếp thôi cũng đã trở thành một điều vô cùng khó khăn rồi.
Hoàng đế trẻ tuổi trừ tuổi trẻ ra thì chẳng có bản lĩnh gì khác, hoàng vị và quốc thổ đều bị ngoại địch thôn chiếm, ăn uống vui chơi không thể ngăn lại được vạn binh thiết kỵ, giang sơn trở thành vật trong túi của người khác, thảm nhất là, đến hoàng đế cũng bị chặt đầu rồi.
Năm mà Hoàng Đế rơi đầu, Lão Khúc bệnh chết, sức khỏe vốn đã không tốt, lại phải chịu đựng nổi kinh hãi vì nước mất nhà tan.
Tiểu Khúc của tuổi mười ba đứng trước giường Lão Khúc, nắm chặt lấy đôi tay lạnh lẽo của ông không nói gì.
Lão Khúc cũng không để lại được gì, trong nhà cũng không còn bao nhiêu tiên, chỉ là một ngôi nhà cũ, cũng không còn lại bao nhiêu người,
Tiểu Khúc chưa đến một tuổi thì mẫu thân qua đời, nhũ mẫu chăm sóc hắn cũng đã sớm cáo lão về quê, có một người làm công cũng vì mấy tháng liền không nhận được tiền công cũng đi mất rồi, vì thế thứ đáng tiền nhất còn lại ở Khúc gia chính là Tiểu Khúc.
"Con có thể...tự chăm sóc bản thân không?" Lão Khúc trước khi nhắm mắt, hô hấp yếu đuối hỏi.
"Ổ khóa ở cổng lớn sửa xong rồi." Tiểu Khúc cố nặn ra một nụ cười dưới ngọn nến.
Lão Khúc cư nhiên cũng bật cười, chắc là bệnh hồ đồ rồi đây, cứ tưởng con trai vẫn là đứa trẻ ngày xưa dùng chất giọng non nớt để đọc thơ kia, nhưng thực ra hắn rất có bản lĩnh đó, có thể sửa nhà sửa ngói, có thể xuống sông bắt cá, việc gì cũng làm được.
"Đợi khi con có con rồi...hãy kêu nó đọc sách nhiều nhé." Lão Khúc thở hắt ra một hơi dài.
Tiểu Khúc gật đầu: "Vâng."
Tiểu Khúc hài lòng thở phào nhẹ nhõm, hai mắt ngước nhìn lên trần nhà: "Phục Lai...thiên kim tán tận hoàn phục lai..."[*]
[*]Ngàn vạn mất hết rồi vẫn còn thế kiếm lại được
Lão Khúc nắm chặt tay phụ thân thêm chút nữa, giống như làm như thế thì mới có thể ngăn được những điều trong lòng hắn đang muốn nói rằng thứ chưa từng đạt được, thì sao có thể "Phục Lai" được cơ chứ... Nhưng hắn không dám nói, sợ phụ thân sẽ nhanh rời đi.
Lúc canh ba ngày hôm đó, Lão Khúc cuối cùng cũng đã đi hết một cuộc đời.
Nó còn có chút buồn bã, dù sao thì Lão Khúc cũng đã xuất hiện liên tục ba mươi năm không gián đoạn trong sinh mệnh ngắn ngủi của nó, nhưng mà nó càng thấy vui hơn bởi vì cảm thấy lần này Tiểu Khúc có thể sẽ khóc rất lớn rồi đây, tạ ơn trời đất, nó cuối cùng cũng có thể ăn được một bữa no rồi, ba mươi năm rồi, ăn muối hoài không có chút tư vị, chỉ thấy khó chịu.
Nhưng mà nó lại thất vọng rồi, cái đưa nhóc chết tiệt Tiểu Khúc, từ khi Lão Khúc nhắm mắt đến khi đem đi mai táng, một giọt nước mắt cũng không rơi, lúc đứng trước mộ Lão Khúc đốt giấy tiền, nó thấy Tiểu Khúc đem hết số thơ ca từ nhỏ tới lớn từng đọc trước mặt họ hàng thân thích trước kia đọc lại hết một lượt, đọc từ khi trời sáng đến trời sáng ngày hôm sau, sau đó mới lết đôi chân đã tê mỏi quay về.
Nó đoán, Tiểu Khúc có lẽ chưa từng hận Lão Khúc, nếu không thì hắn cũng sẽ không nhớ được khoảng thời gian mà Lão Khúc cảm thấy vui vẻ nhất trong đời.
Trên đường quay về, nó nhìn thấy hắn dùng sức dụi mắt, dụi đến đỏ hoe, nhưng lại có được giọt nước mắt mà nó vẫn luôn mong đợi.
Đói đến năm mươi sáu mươi năm, nó mới muốn khóc mà không có nước mắt.
Thiên hạ bị chia năm xẻ bảy, con người đại khái là đã quen với nhưng năm tháng chiến hỏa liên miên, Hoàng đế hôm nay đến ngày mai đã là quỷ dưới đao kiếm là một chuyện không còn hiếm lạ gì nữa, giang sơn của thời thịnh thế, dễ dàng bị hủy hoại, đều nói loạn thế xuất anh hùng, nhưng mà anh hùng quá ít mà phàm nhân thì quá nhiều, các tráng sĩ xưng bá thiên hạ bị che lấp với những nguyện vọng có thể sống một cuộc sống bình phàm, ẩn nấp sâu quá thành ra chỉ có ông trời mới biết được họ đang ở nơi nào.
Tiểu Khúc không lừa Lão Khúc, hắn thực sự có thể chăm sóc tốt cho mình, thời thế có loạn hơn nữa thì có đôi tay chân khéo léo cũng có thể chống đỡ qua được, giúp người chép sách, cũng từng giúp một tiên sinh nọ tính sổ sách giùm, còn làm công ở tiệm gốm, công việc làm lâu nhất chính là giúp những người trong thôn trồng ruộng, thuận tiện giúp những thôn dân không biết chữ viết chữ viết thư, những đồng tiền kiếm được cơ bản có thể ăn đủ no, có lúc còn dư được một khoản tiền nhỏ.
Tiểu Khúc mười chín tuổi không những cao lên rất nhiều, mặt mày cũng trở nên đoan chính, tuy rằng không tính là anh tuấn, hiếm khi thấy hắn không tươi cười vui vẻ với mọi người, ít khi bày ra bộ dáng ủ rũ, cho nên ít nhiều cũng khiến người ta yêu thích. Cô nương tên Thúy Nhi thường hay đến bờ sông ở đầu thôn đông giặt y phục chính là một người rất thích hắn, hắn từng dạy nàng lấy một loại cỏ dại không biết tên ở trong thôn giã nát bỏ vào trong nước thì y phục giặt vừa sạch vừa không dễ bay màu, trong lúc nàng rảnh rỗi còn lấy đá viết trên đất dạy nàng viết chữ, bất tri bất giác Thúy Nhi đã trở thành người biết chữ nhiều nhất trong thôn. Hắn kể cho nàng nghe đủ chuyện mà hắn từng trải qua ở ngoài kia, thường chọc cho nàng bất cười vui vẻ. Mỗi khi trong thôn có hoạt động lễ tết nào, Thúy nhi lúc nào cũng thông báo với hắn đầu tiên, Trung Thu Đoan Ngọ hay Nguyên Tiêu, họ càng ngày càng quen với việc ở bên nhau, bê một đĩa đậu đã xào chín làm đồ ăn vặt, ngồi trên bờ ruộng trò chuyện về việc trên mặt trăng liệu có Hằng Nga hay không, nửa đêm nửa hôm lén lút trèo lên trên đỉnh núi, giống như hai tên ngốc run rẩy trước gió lạnh ngồi đợi mặt trời mọc, có lúc hắn sẽ cười nhạo thủ công của Thúy Nhi kém quá, may cho hắn đôi giày nhưng hai đôi trái phải không giống nhau gì cả.
Tóm lại, Tiểu Khúc cảm thấy cuộc sống tương lai của mình khẳng định sẽ có thêm một người nữa rồi, bây giờ phải cố gắng kiếm thật nhiều tiền, mới cho thể chính thức đến nhà của Thúy Nhi cầu thân.
Những ngày tháng tràn ngập hi vọng về tương lai thực sự khiến người khác vui vẻ.
Duy chỉ có nó là cảm thấy tức muốn chết... tiểu tử này cư nhiên lại rơi và bể tình rồi... nghe nói mấy chuyện yêu đương này khiến cho người ta vô cùng hạnh phúc, vậy thì hắn càng không thể khóc rồi? Tức chết rồi tức chết rồi, nó chẳng lẽ phải cứ để bụng đói thế này mà sống với hắn cả đời sao? Rõ ràng là thời đại dễ khiến cho người ta khóc như thế này, thế mà tên vận khí của tên tiểu tử này lại cứ tốt như thế?
Nửa năm sau, Thúy Nhi xuất giá rồi, tân lang là một người con trai của một gia đình ở trấn trên.
Trước khi hôn sự được định ra, Thúy Nhi từng khóc lóc đến tìm Tiểu Khúc, nói không muốn gả, nói hắn nhanh đến nhà nàng cầu thân đi.
Tiểu Khúc đếm lại số tiền mà mình dành dụm, thực ra không cần đếm vì nó quá ít rồi.
Hắn vẫn đến nhà Thúy Nhi, tiền không đủ nhưng lá gan thì lớn, hắn thực lòng thích Thúy Nhi, đó là lần đầu tiên hắn sinh ra xúc động muốn giao phó cả cuộc đời này cho một người trong hai mươi năm sinh mệnh.
Nhưng mà, lá gan và xung động ở trước một đống sinh lễ lại bị đánh bại không còn chút gì, cho dù hắn đã biểu đạt bao nhiêu tình thân ý thiết, kết quả vẫn là bị mẹ của Thúy Nhi cầm chổi đánh ra khỏi nhà, vừa đánh vừa mắng: "Cái tên như ngươi, đến nuôi sống bản thân còn miễn cưỡng thế mà lại dám liên lụy đến khuê nữ nhà ta? Phụ thân nó làm ăn thua lỗ, chủ nợ ngày ngày đến đòi tiền nợ, ngươi có thể giúp chúng ta trả được không hay là giúp chúng ta chết nhanh hơn? Còn dám vác mặt đến tìm Thúy Nhi nữa, lão nương đánh chết người."
Trong nhà, cha của Thúy Nhi mặt mày đen như tro, liên tục kho khan.
Thúy Nhi ban đầu còn khóc lóc tranh biện, thậm chỉ còn chỉ trích phụ thân căn bản không nên học người khác làm ăn trong thời cục này, phụ mẫu mắng nàng bất hiếu, nàng vừa tức giận vừa vội đến mức không nói lại được, cho đến khi phụ thân nàng ho ra một ngụm máu, thì cả nhà với ngừng công kích lẫn nhau, sau đó già trẻ trong nhà cùng ôm nhau khóc thật lớn.
Hắn không biết làm sao để an ủi những người trong nhà này, nhưng mà hình như người bị đánh lúc nãy rõ ràng là hắn mà, ai đến an ủi hắn đây?
Không ai cả.
Hắn lặng lẽ rời đi.
Thúy Nhi mấy ngày liền không xuất hiện, hắn cũng không đi tìm nàng.
Lại qua mấy ngày nữa, Thúy Nhi mắt đỏ hoe đứng trước mặt hắn, lúc này trời đã chạng vạng tối, không khí vô cùng lạnh, người đứng bên ngoài từ đầu đến chân không có chút độ ấm nào.
Bên ngoài bức tường lạnh lẽo, hai người nhìn nhau không nói, Thúy Nhi không dám nhìn hắn, cúi đầu thật thấp.
Gió lạnh ngang tàn, vật sống có thể nhìn thấy được, thế giới ngay tại lúc này dường như không còn một chút sức sống nào.
"Sau này phải sống thật tốt nhé." Hắn không cần nàng nói, trong lòng đã có đáp án, chỉ từ trong lòng lấy ra một thứ đã chuẩn bị từ sớm, đó là túi tiền mà Thúy Nhi làm tặng hắn trước đó, bên trên có thêu một đôi uyên ương nhưng lại nhìn giống như hai chú vịt, hắn nhét vào tay nàng: "Cũng không biết mua gì để làm quà cưới, em cầm lấy đi, thích gì thì tự mua nhé."
Tay Thúy Nhi trở nên cứng ngắc giống như gỗ, đẩy túi tiền lại cho hắn, dùng sức lắc đầu.
Hắn không nhận, lại đẩy về lại: "Có thể gả cho một người tốt thì đúng là chuyện tốt. Trời lạnh rồi, nhanh về đi."
Nước mắt của Thúy Nhi rơi càng lúc càng nhiều, nấc nghẹn như muốn nói gì, nhưng mà lại không thể nói được một từ.
Không cần xin lỗi, cũng không có oán hận, hắn sờ đầu nàng, tiễn nàng đến lối rẽ, chỉ có thể tiễn đến đây thôi, con đường sau này, nàng phải bước đi cùng một người khác rồi.
Hắn mỉm cười vẫy tay chào nàng, nhìn nàng cho đến lúc rời đi.
Nó ngồi xổm trong góc thở dài, không phải bởi vì hắn thất tình mà là từ biểu cảm của hắn có thể đoán được là nó lại không có gì ăn rồi. Cái tên này, rốt cuộc là điều gì mới có thể làm cho hắn khóc cơ chứ?
Đang suy nghĩ rất lung, đột nhiên có một giọt nước mắt sáng chói đột nhiên rơi xuống trước mặt nó, nó kinh ngạc xông đến nuốt trọn, ngẩng đầu nhìn, hắn vô lực dựa vào một thân cây khô to lớn, bộ y phục xám đen trên ngươi cơ hồ dung hòa một thể với cái cây chết khô kia.
Giọt nước mắt thứ hai còn chưa kịp rơi ra, thì đã bị bị hắn lấy ống tay áo chùi mất rồi, nhưng khóe miệng há vẫn nở nụ cười, phảng phất như chỉ cần không lộ ra biểu cảm buồn bã thì hắn cũng sẽ không không buồn vậy.
Nó hài lòng nấc một cái, lướt đến trước mặt hôn lên má hắn một cái: "Ngươi cuối cùng cũng chịu khóc rồi."
Nó thậm chí còn mong rằng hắn sẽ lập tức yêu một cô nương sắp phải xuất giá khác, nói không chừng như thế thì đời này của nó cũng không còn lo đói bụng nữa rồi.
Tóm lại ngày hôm đó, Tiểu Khúc không biết bản thân đã đi về một mình như thế nào, đương nhiên cũng không biết ở bên cạnh có một con yêu quái đang vui vẻ hớn hở đến mức suýt chút nữa thì khua chiêng múa trống.
Sau khi Thúy Nhi gả đi không lâu, Tiểu Khúc cũng rời khỏi nơi đây,
Quê cũ hắn không về nữa, nhà thờ tổ tiên đã bị chiến tranh tàn phá hết gần nữa, bây giờ chắc cũng đã sập rồi, ban đầu ra ngoài mưu sinh, còn nghĩ đợi kiếm đủ tiền thì không chừng thiên hạ đã thái bình rồi, lúc đó có thể về quên làm lại từ đầu, cưới vợ sinh con, sau đó dạy con cái đọc sách viết chữ, nhưng không cần phải học thuộc hết thơ như hắn, càng không cần làm thần đồng gì cả.
Nhưng mà giày vò nhiều năm như thế, tiền sửa nhà cũng mãi không đủ, thiên hạ cũng không được thái bình, vả lại còn càng ngày càng không thái bình.
Hai mươi tuổi ba mươi tuổi, bốn mươi tuổi... duy chỉ có tuổi tác là không ngừng tăng lên mà không cần đến chút sức lực nào.
Trong quá trình từ Tiểu Khúc đến một Lão Khúc khác, hắn còn từng tham gia đánh trận, trong quân đội ít nhất còn có thể được ăn no, nhưng mà hắn không dám giết người, đao nặng hơn bút nhiều quá, cầm thế nào cũng không vững được, vả lại chiến trường thảm khốc, đời này của hắn chưa từng nhìn thấy nhiều máu như thế, nhiều thân thể tứ chi rời rạc, người chết kẻ bị thương chất thành đống, mạng người rẻ mạt không bằng một tờ giấy. Cuối cùng có một ngày, hắn chạy trốn. Không phải vì sợ chết mà là cảm thấy bản thân đang làm một việc vô nghĩa, không còn sức lực nữa. Lúc hắn chạy đi còn mang theo một tiểu huynh đệ đang bị thương, mới hai mươi tuổi, là một đứa trẻ chỉ nhìn thấy máu đã bị dọa khóc, một đường chạy đi sợ hãi trốn tránh, đến lúc thực sự không có cơm ăn hắn mới nhân lúc trời còn tối lẻn vào trong vườn quả nhà người ta hái trộm vài trái, nhưng lại không muốn làm kẻ trộm, để lại giấy viết rằng mượn bao nhiêu trái sau này sẽ trả lại, còn để lại tên của mình. Sống được không dễ dàng gì, tiểu thương binh hiểu chuyện, giữa đường có mấy lần kêu hắn đừng quản mình nữa, hắn cũng từng dao động mấy lần, mang theo tiểu thương binh kia quả thực rất khó khăn, nhưng mà cuối cùng mỗi lần hắn đều nói được, rồi tiễn hắn một đoạn nữa mới đi, nhưng mà cứ tiễn hết đoạn này đến đoạn khác, tiễn thêm một đoạn nữa thì sẽ đến càng gần nhà của tiểu thương binh kia một đoạn. Tiểu thương binh nói trong nhà hắn còn có mẫu thân và muội muội, xung quan thôn hắn bốn mùa xanh tươi, hoa quả đầy khắp, còn có thể bắt được thỏ hoang trên núi, bản thân mình đến nằm mơ cũng muốn quay về. Hắn nghe thế cảm thấy rất thích, thậm chí còn cảm thấy đó không chỉ là nhà mà tiểu thương binh kia muốn quay về, mà cũng là nơi mà bản thân mình muốn đến.
Nhưng đáng tiếc kết quả cuối cùng lại là hai người họ ai cũng không thể quay về được quê hương trong mộng kia.
Tiểu thương binh chết trên đường đi, trước lúc lâm chung còn hồ đồ nói mẫu thâm con muốn mặc y phục mới.
Hắn tìm không được tiền giấy, liền lấy lá khô xé thành hình y phục đốt trước ngôi mộ mà không hả đắp với giữa mảnh đất hoang cho tiểu thương binh kia.
Chiến trường sau này không đi nữa, tuy rằng ở quê nhà không có người thân và bằng hữu, hắn vẫn lặng lẽ quay về, nhiều năm không thấy, nhà thờ tổ tiên đợi hắn về tu sửa đến bức tường cuối cùng cũng bị đổ rồi, từng là một ngôi thành nhỏ cũng tính là náo nhiệt, người có thể đi đều đã đi cả rồi, chỉ còn lại mấy phụ nữ trẻ em yếu đuối chỉ vì một túi gạo mà cái nhau không ngừng.
Hắn đứng trước cửa nhà đã sụp đổ của mình cả đêm, sáng sớm ngày mai rời khỏi ngôi thành nhỏ đó, lúc đi chỉ màn theo ổ khóa trên cổng lớn, đó là chứng cứ mà hắn đưa ra để chứng minh cho phụ thân mình rằng có thể tự sống tốt trước lúc người lâm chung.
Sẽ đọc sách viết chữ, sẽ trồng cây sửa khóa, sẽ không bị đói chết.
Hắn đến nơi thành ấp to lớn nhiều người, trừ không làm những việc tranh giành cướp bóc thì việc gì cũng đã từng làm. Thời loạn thế mưu sinh tuy rằng cực khổ, nhưng mà cũng dành dụm được ít tiền, học người ta làm ăn buôn bán, rõ ràng là làm rất tốt công tác chuẩn bị, nhưng lại vô cùng thất bại. Có người nói làm ăn phải nhờ đến vận khí mà mắt nhìn, hắn liền nghĩ có khi nào hắn đã dùng hết vận khí cả đời vào những năm tháng ấu thời đầy huy hoàng đó rồi không. Sau đó cười cười chỉ vào chính mình trong gương nói: "Nhất định là vậy rồi, tiếp nhận sự thực đi."
Không có vận may, còn có sức lực mà, nếu đã đồng ý với phụ thân là sẽ chăm sóc tốt cho mình thì không được nuốt lời.
Cho dù là giúp cửa tiệm nhà người tính toán sổ sách hay tắm ngựa cho nhà người ta, hắn đều tin rằng thế đạo sớm muộn gì cũng sẽ an bình trở lại, lúc đó tất cả đều sẽ tốt lên thôi.
Cũng gặp được hai ba cô nương tâm đầu ý hợp, nhưng mà âm sai tương trái thế nào duyên phận không đủ, cuối cùng đều không có kết quả gì. Hắn chưa từng phủ định bản thân thế đơn lực bạc, chăm sóc bản thân đã đủ mệt rồi, nếu còn miễn cưỡng kéo một người khác vào trong cuộc đời của mình nữa thì không phải là hại người ta sao.
Chốc lát đã hơn mười năm, thiên hạ chia năm xẻ bảy, chiến hỏa càng kịch liệt hơn, phảng phất như đã bị thiêu đốt đến cực điểm, cục diện biến hóa khôn lường chủ đợi một vị anh hùng trong số mệnh chịu đứng ra vung một đao quyết định.
Mà hắn bấy giờ cũng đã qua tuổi bốn mươi năm mươi, triệt để thành một người trung tiên, lúc soi gương thường nhìn thấy những sợi tóc bạc lốm đốm trên đầu.
Hắn sớm đã không còn cố chấp với việc có một nơi ở cố định, thiên hạ không an ổn, đi đến đâu cũng không thể ổn định được.
Hôm đó là đêm trừ tịch, lúc hắn từ trong một ngôi miếu rách đi về phía chợ, cứu được một đứa trẻ bị rơi xuống hồ, đứa trẻ tuổi nhỏ không biết phụ thân đi đâu, trời lại lạnh, hắn chỉ đành bế đứa trẻ về ngôi miếu rách, nhóm một đống lửa để sưởi ấm. Ai biết được người ở trong ngôi miếu, họa lại từ trên trời giáng xuống, một đám thôn dân không biết đã hiểu lầm gì xông vào, trong đó có một người phụ nữ giành đứa bé từ trong tay hắn lại khóc lớn, đứa bé đó cũng ôm lấy người phụ nữ đó gọi mẫu thân, hắn đang định mở miệng nói thì những người khác đã vây lại xung quanh hắn đánh một trận, vừa đánh vừa mắng hắn dám bắt cóc trẻ con, đúng là đáng chết, còn có người nói muốn kéo hắn đến quan phủ.
Bắt cóc? Trong lòng dở khóc dở cười, nhưng giải thích thế nào cũng vô dụng. Quyền cước vẫn không chút khách khí rơi xuống trên thân thể hắn.
Cuối cùng vẫn là mẫu thân của đứa bé kia hét dừng tay, nói nếu như đã tìm được con rồi, đánh một trận là được rồi, không cần rước thêm phiền phức nữa.
Sau đó hắn liền bị mấy tên hán tử xách lên ném ra khỏi ngôi miếu rách, cảnh cảo hắn lập tức rời khỏi khu vực của họ, còn dám đến thôn bắt cóc trẻ em nữa thì sẽ đánh chết hắn.
Hắn nhịn đau bò từ dưới đất dậy, chùi vết máu trên miệng, nhìn bóng lưng của đám người rời đi thở dài một hơi, vô tội nói: "Ta thực sự không có bắt cóc mà, các ngươi sao lại không chịu nghe ta nói thế."
Thật là một đêm trừ tịch tồi tệ.
Hắn quả thực không dám đi về hướng mà đám người đó rời đi, tiếc mạng.
Chân thấp chân cao đi đến chợ, hắn vào trong một quán nhỏ, mua một bình rượu và đĩa thịt bằm.
Trước khi trời tối ngôi chợ vẫn rất náo, năm mới mà, nơi đây ở gần thành Lạc Dương, nhân khẩu cũng nhiều hơn nơi khác, trên cửa sổ của những quán hàng nhà ở dán đầy những câu đối đỏ rực để chúc mừng, những đứa trẻ mặc y phục mới đang chạy nhảy nói cười vui vẻ trên đường phố, bận rộn cả một năm mọi người cuối cùng cũng tìm được một ngày để có thể dừng lại nghỉ ngơi, đại đa số mọi người đều ở nhà cũng vợ cùng con, khách trong quán ăn chỉ còn một mình hắn, tên tiểu nhị thỉnh thoảng lại nhắc nhở hắn hôm nay là năm mới nên tiệm sẽ sớm đóng cửa.
Trời tối, hắn ôm một bình rượu chưa uống hết và gói thịt băm còn thừa, đi đến một con đường không có bóng người, nghe tiếng pháo nổ lúc xa lúc gần truyền tối.
Hắn nầng chén rượu, cười hi hi nói với chính mình: "Cung hỷ phát tài."
Một hơi uống cạn.
Nó vẫn nằm trên vai hắn, ngáp một cái.
Bốn mươi năm rồi, cứ tưởng mình chọn sai người, nhưng mà lại vẫn ù ù cạc cạc sống đến bốn mươi năm, cũng không tính là lỗ vốn, chỉ là không biết ngày mai sẽ đi đến đâu để trộm muối ăn đây.
Nhưng nó rất nhanh đã quyết định không cần trộm muối nữa, bởi vì hắn khóc rồi....vừa nhai thịt băm vừa khóc.
Bao nhiêu năm rồi.... cuối cùng!
Nhưng mà hắn khóc gì chứ? Không phải nếu đã không còn cố chấp với bất cứ điều gì thì sẽ không buồn sao, người đã bốn mươi tuổi rồi, bao nhiêu sóng gió nên gặp cũng đã gặp cả rồi không phải sao?
Hắn vừa đi vừa uống, mỗi lần uống một ngụm nhỏ, cũng bởi vì tửu lượng quá kém, cho nên vẫn là say rồi.
Trong lúc mơ mơ hồ hồ hắn chỉ nhìn thấy phía trước có đèn sáng, liền xiêu xiêu vẹo vẹo bước qua, mới phát hiện thì ra là một ngôi chùa nhỏ, bất quá không phải là ngôi chùa hoang, trong đó còn có mùi nhang đèn thoang thoảng toả ra trong không khí.
Hắn ngồi trên bệ cửa, uống ngụm rượu cuối cùng.
Bình rượu lăn qua một bên, hắn cũng nghiêng người dựa vào trước khung cửa.
"Bốn mươi tuổi rồi... đến một người nói với ta câu 'tân xuân đại cát' cũng không có...haha..." Trước khi hoàn toàn say ngất đi, hắn cắn răng nói một câu không rõ ràng như thế.
Nó đậu xuống trên chân hắn, ngẩng đầu nhìn nam nhân đã bốn mươi tuổi mà hắn đi luôn đi theo này, đột nhiên hừ một tiếng: "Không phải chỉ là một câu 'tân xuân đại cát' thôi sao."
6.12.2020
Chú này lạc quan ghê!!!!
Tác giả: Sa La Song Thọ
Bắt đầu từ sáu mươi năm trước, nó vô cùng sợ chết.
Thân là một Hàm Thử, đến hôm nay còn chưa chọn được người mà nó phải theo "cả đời", tính toán thời gian một chút, nó nhiều lắm cũng chỉ còn lại một năm, trong vòng một năm nay nếu như nó còn không giành được người để bám theo thì nó sẽ giống như những đồng loại khác, từ sinh ra đến khi chết đi, bất quá đói hay no gì cũng chỉ cầm cự được ba năm.
Đúng, nếu như không lựa chọn người để nương nào, thì tính mệnh của nó cũng chỉ được ba năm mà thôi, còn phải nhịn đói nhịn khát, thực sự là rầu rĩ hết sức.
Nhưng mà xung quanh trăm dặm của những sản phụ đều có rất nhiều đồng loại đang chực sẵn, chỉ đợi khoảnh khắc khi đứa bé ra đời sẽ mở ra một trận đấu quyết định sinh tử, ai chạy nhanh nhất ai nếm được giọt nước mặt đầu tiên của sinh mệnh mới đó, ai có khả năng sống được càng lâu hơn.
Cũng chỉ có khả năng này thôi, nếu mà gặp phải trường hợp xui xẻo, không dễ dàng mới thắng được đồng loại uống được giọt nước mắt đầu tiên, trăm phương ngàn kế mới có được chỗ nương tựa, chưa sống được mấy ngày đã phải vong mạng rồi, hai sinh mệnh nương tựa lẫn nhau, một người mất thì cả hai đều mất, nói không chừng đến ba năm cũng không sống nổi nữa.
Chính vì như thế, mọi người vẫn là vì giành người mà đánh bể đầu mẻ trán, dù sao thì ai cũng kỳ vọng người mà bản thân mình sống lâu trăm tuổi.
Nó đã không thể nhớ được mùa đông năm đó nó đã dùng thần lực và sức mạnh gì mới có thể giành được thắng lợi cuối cùng, chỉ nhớ được trong tiếng khóc oe oe, nó uống được giọt nước mắt đầu tiên của đưa bé đó, người đời đều nói nước mắt mặn, đến miệng nó lại ngọt như mật, thực ngon quá đi, hóa ra cảm giác được ăn no lại mê người như thế.
Người mà nó chọn lựa, là đứa con trai duy nhất của nhà Khúc Tú Tài, nói là Khúc Tú Tài, bất quá đó chỉ là cái tên mà bà con thân thích của Khúc phụ gọi, nhớ năm đó hắn mười năm đèn sách, nhưng cứ thi lại rớt, chưa từng có được nửa phần công danh, nhưng mà nhìn khắp cả huyện thành, cũng coi như là người văn chương giỏi nhất, tuổi qua tứ tuần mới có được một mụn con trai, năm tháng khinh cuồng, đặt tên con trai là Phục Lai, thiên kim phục lai hay công danh phục lai đều được cả, tóm lại là lão Khúc muốn đem hết hi vọng mà mình muốn vãn hồi đặt cả lên người Tiểu Khúc cho nên mới đặt cái tên đó.
Tiểu Khúc lúc bắt đầu đã không hề phụ lại với kỳ vọng của phụ thân, chưa đến bốn tuổi đã có thể đọc thuộc nằm lòng hơn trăm bài thơ, viết chữ cũng rất đẹp, thậm chí còn đẹp hơn những người lớn tuổi hơn cậu, khi đó phàm có người đến thăm chơi, điều hãnh diện lớn nhất của Lão Khúc chính là kêu Tiểu Khúc dùng chất giọng non nớt của mình để đọc thuộc hết một bài "Tương tấn tửu" hoặc là "Trường hận ca", sau đó dưới ánh mắt ngưỡng mộ của người khác, hài lòng với lời xưng tán "Phụ thân của thần đồng."
Lúc đó, nó nếu không nằm ngủ gật trên vai cậu thì là vô vị nằm ngơ ngẩn giữa đống giấy bút nghiên mực của Tiểu Khúc. Rõ ràng là một ngày thời tiết đẹp như thế, các đứa trẻ bên ngoài vui vẻ réo gọi, Tiểu Khúc lại chỉ có thể yên tĩnh ngồi trong nhà đọc từ bài ca phú này đến bài thơ khác, luyện hết chữ này đến chữ khác, có như thế thì mới phải không bị phạt quỳ, buổi tối mới có thể ăn được đồ ăn ngon. Cậu cũng đã từng lén lút chạy ra ngoài, sau khi bị Lão Khúc bắt về, cậu cứ tưởng sẽ bị đánh đòn, ai ngờ được Lão Khúc không đánh cậu, chỉ kéo cậu đến cùng quỳ trước bài vị của tổ tông, không đánh không mắng, chỉ nói hắn cũng không muốn nhốt Tiểu Khúc ở trong nhà như thế này, nhưng nếu chứ để mặc cậu lãng phí thời gian để chơi đùa cùng những đứa trẻ bên ngoài kia, thì tương lai cậu làm sao mới có thể ngóc đầu lên được, làm sao mới có được một tương lai huy hoàng, nói mãi nói mãi hắn cư nhiên lại khóc... Tiểu Khúc nhìn nước mắt và mái tóc đã nhuốm bạc của lão phụ thân mình, đột nhiên cảm thấy thà bị đánh một trận còn dễ chịu hơn.... quân bất kiến, đường cao minh kính bi bạch phát, triều như thanh tư mộ thành tuyết[*]. Tiểu Khúc của thuở ấu thời lần đầu tiên tìm được thi vị trong cuộc sống.
[*]...quân bất kiến, đường cao minh kính bi bạch phát, triều như thanh tư mộ thành tuyết:
Dịch nghĩa: Người không biết. Cha mẹ soi gương buồn nhìn tóc đã bạc.Sáng còn xanh mượt, chiều tối trăng như tuyết phủ (Lý Bạch)
Đối diện với hai phụ tử này, thì người tiếc nuối nhất chính là nó, vì sao nó không sinh ra sớm mấy năm cơ chứ? Rõ ràng chọn trúng Lão Khúc thì mới là chính đạo, ngươi xem hắn đi, động một tí liền khóc, nói lời trong lòng với con trai cũng khóc, uống rượu nhiều cũng khóc, viết thơ viết đến cảm động cũng khóc, đôi khi không biết vì sao tự nhiên bật khóc... ngược lại nhìn Tiểu Khúc đi, từ khi sinh ra đến giờ thực sự là chưa có mấy lần khóc, đại khái là nhận được quá nhiều sự tán dương, lại có thể là trời sinh mặt dày tâm thô vì kể ra thì cậu bị phạt quỳ cũng nhiều lắm, nhưng dù sao thì đứa bé này hình như chưa từng phải trải qua bất cứ chuyện gì quá đau lòng. Duy nhất chỉ có một lần khi con cún của hắn nuôi chết đi, thì cậu ta mới đỏ hoe mắt đem nó đi chôn, đang lúc muốn khóc thì có một con mèo nhảy từ bờ tường xuống, cậu ngay lập tức liền nuốt nước mắt vào đuổi theo con mèo vờn chơi.
Trẻ con hay quên cũng không phải là chuyện tốt gì.
Từ lúc đó trở đi, nó liền mơ hồ cảm thấy tương lai của mình ắt hẳn là không dễ chịu rồi.
Lão Khúc cũng chưa từng thực sự dễ chịu qua, bởi vì kỹ năng của thần đồng Tiểu Khúc hoàn toàn không tăng trưởng theo thời gian mà phát sáng, số bài thơ từ năm bốn tuổi cậu đọc thuộc lòng đó, so với năm cậu mười bốn tuổi còn nhiều hơn, chữ viết cũng không có bao nhiêu tiến bộ, thơ làm ra cũng bình bình không có gì đặc biệt, cái danh xưng thần đồng của Tiểu Khúc, dần dần bị thời gian mai một đến không còn vết tích, Lão Khúc không biết vấn đề nằm ở đâu, rõ ràng vẫn luôn đọc sách mà, cũng rất ngoan ngoãn, tại sao bao nhiêu linh khí của lúc nhỏ đến nói mất liền mất hết như thế được.
Bản thân Tiểu Khúc thì không sao, việc phải biểu diễn đọc thơ trước mặt bằng hữu thân thích rất lâu rồi chưa từng xuất hiện, trên thực tế đến những vị khách hay đến nhà chơi trong quá khứ cũng dần ít lại, có vẻ như là mọi người dường như đều bận bịu. Cậu vẫn còn phải đọc sách, viết chữ vẽ tranh, nhưng mà trừ những việc này ra thì việc mà cậu có thể làm được còn rất nhiều nữa. Ví dụ như làm thế nào để khiến cho một cây đào không có sâu, làm thể nào thể cải thiện lại mái nhà để mùa mưa đến sẽ không bị dột nước, y phục có vết đen thì phải giặt thế nào mới hoàn toàn sạch sẽ, không cần chìa khóa thì làm thế nào để mở được ổ khóa, làm sao để dán những chiếc đèn lồng với những hình dạng khác nhau,.... Cuộc sống của cậu không chỉ quay quanh ca từ thơ phú.
Sức khỏe của Lão Khúc càng ngày càng xấu đi, mỗi lần nhìn thấy con trai mình vén tay áo lên ngồi gõ gõ đánh đánh rửa rửa giặt giặt, hắn đột nhiên ý thức được, phục lai phục lai, làm sao mới có thể phục lai đây...
Đúng là số mệnh a.
(Phục Lai là tên của cậu bé, có nghĩa là lặp lại làm lại một lần nữa, vì bố cậu hi vọng cậu có thể lần nữa vãn hồi những tiếc nuối của ông trong quá khứ)
Nhưng thỉnh thoảng Lão Khúc cũng sẽ tự an ủi chính mình, bỏ đi, cho dù con trai luôn là thần đồng thì sao chứ, đến đất nước đang hưng thịnh thế này cũng dễ dàng sụp đổ chỉ trong một ngày, thế gian còn có bao nhiêu gia đình có số phận như loài kiến, còn có thể ở trong thời loạn lạc thế này mà mơ mộng đến công danh lợi lộc thì quả thực là xa xỉ.
Thực sự không thể...đến sống tiếp thôi cũng đã trở thành một điều vô cùng khó khăn rồi.
Hoàng đế trẻ tuổi trừ tuổi trẻ ra thì chẳng có bản lĩnh gì khác, hoàng vị và quốc thổ đều bị ngoại địch thôn chiếm, ăn uống vui chơi không thể ngăn lại được vạn binh thiết kỵ, giang sơn trở thành vật trong túi của người khác, thảm nhất là, đến hoàng đế cũng bị chặt đầu rồi.
Năm mà Hoàng Đế rơi đầu, Lão Khúc bệnh chết, sức khỏe vốn đã không tốt, lại phải chịu đựng nổi kinh hãi vì nước mất nhà tan.
Tiểu Khúc của tuổi mười ba đứng trước giường Lão Khúc, nắm chặt lấy đôi tay lạnh lẽo của ông không nói gì.
Lão Khúc cũng không để lại được gì, trong nhà cũng không còn bao nhiêu tiên, chỉ là một ngôi nhà cũ, cũng không còn lại bao nhiêu người,
Tiểu Khúc chưa đến một tuổi thì mẫu thân qua đời, nhũ mẫu chăm sóc hắn cũng đã sớm cáo lão về quê, có một người làm công cũng vì mấy tháng liền không nhận được tiền công cũng đi mất rồi, vì thế thứ đáng tiền nhất còn lại ở Khúc gia chính là Tiểu Khúc.
"Con có thể...tự chăm sóc bản thân không?" Lão Khúc trước khi nhắm mắt, hô hấp yếu đuối hỏi.
"Ổ khóa ở cổng lớn sửa xong rồi." Tiểu Khúc cố nặn ra một nụ cười dưới ngọn nến.
Lão Khúc cư nhiên cũng bật cười, chắc là bệnh hồ đồ rồi đây, cứ tưởng con trai vẫn là đứa trẻ ngày xưa dùng chất giọng non nớt để đọc thơ kia, nhưng thực ra hắn rất có bản lĩnh đó, có thể sửa nhà sửa ngói, có thể xuống sông bắt cá, việc gì cũng làm được.
"Đợi khi con có con rồi...hãy kêu nó đọc sách nhiều nhé." Lão Khúc thở hắt ra một hơi dài.
Tiểu Khúc gật đầu: "Vâng."
Tiểu Khúc hài lòng thở phào nhẹ nhõm, hai mắt ngước nhìn lên trần nhà: "Phục Lai...thiên kim tán tận hoàn phục lai..."[*]
[*]Ngàn vạn mất hết rồi vẫn còn thế kiếm lại được
Lão Khúc nắm chặt tay phụ thân thêm chút nữa, giống như làm như thế thì mới có thể ngăn được những điều trong lòng hắn đang muốn nói rằng thứ chưa từng đạt được, thì sao có thể "Phục Lai" được cơ chứ... Nhưng hắn không dám nói, sợ phụ thân sẽ nhanh rời đi.
Lúc canh ba ngày hôm đó, Lão Khúc cuối cùng cũng đã đi hết một cuộc đời.
Nó còn có chút buồn bã, dù sao thì Lão Khúc cũng đã xuất hiện liên tục ba mươi năm không gián đoạn trong sinh mệnh ngắn ngủi của nó, nhưng mà nó càng thấy vui hơn bởi vì cảm thấy lần này Tiểu Khúc có thể sẽ khóc rất lớn rồi đây, tạ ơn trời đất, nó cuối cùng cũng có thể ăn được một bữa no rồi, ba mươi năm rồi, ăn muối hoài không có chút tư vị, chỉ thấy khó chịu.
Nhưng mà nó lại thất vọng rồi, cái đưa nhóc chết tiệt Tiểu Khúc, từ khi Lão Khúc nhắm mắt đến khi đem đi mai táng, một giọt nước mắt cũng không rơi, lúc đứng trước mộ Lão Khúc đốt giấy tiền, nó thấy Tiểu Khúc đem hết số thơ ca từ nhỏ tới lớn từng đọc trước mặt họ hàng thân thích trước kia đọc lại hết một lượt, đọc từ khi trời sáng đến trời sáng ngày hôm sau, sau đó mới lết đôi chân đã tê mỏi quay về.
Nó đoán, Tiểu Khúc có lẽ chưa từng hận Lão Khúc, nếu không thì hắn cũng sẽ không nhớ được khoảng thời gian mà Lão Khúc cảm thấy vui vẻ nhất trong đời.
Trên đường quay về, nó nhìn thấy hắn dùng sức dụi mắt, dụi đến đỏ hoe, nhưng lại có được giọt nước mắt mà nó vẫn luôn mong đợi.
Đói đến năm mươi sáu mươi năm, nó mới muốn khóc mà không có nước mắt.
Thiên hạ bị chia năm xẻ bảy, con người đại khái là đã quen với nhưng năm tháng chiến hỏa liên miên, Hoàng đế hôm nay đến ngày mai đã là quỷ dưới đao kiếm là một chuyện không còn hiếm lạ gì nữa, giang sơn của thời thịnh thế, dễ dàng bị hủy hoại, đều nói loạn thế xuất anh hùng, nhưng mà anh hùng quá ít mà phàm nhân thì quá nhiều, các tráng sĩ xưng bá thiên hạ bị che lấp với những nguyện vọng có thể sống một cuộc sống bình phàm, ẩn nấp sâu quá thành ra chỉ có ông trời mới biết được họ đang ở nơi nào.
Tiểu Khúc không lừa Lão Khúc, hắn thực sự có thể chăm sóc tốt cho mình, thời thế có loạn hơn nữa thì có đôi tay chân khéo léo cũng có thể chống đỡ qua được, giúp người chép sách, cũng từng giúp một tiên sinh nọ tính sổ sách giùm, còn làm công ở tiệm gốm, công việc làm lâu nhất chính là giúp những người trong thôn trồng ruộng, thuận tiện giúp những thôn dân không biết chữ viết chữ viết thư, những đồng tiền kiếm được cơ bản có thể ăn đủ no, có lúc còn dư được một khoản tiền nhỏ.
Tiểu Khúc mười chín tuổi không những cao lên rất nhiều, mặt mày cũng trở nên đoan chính, tuy rằng không tính là anh tuấn, hiếm khi thấy hắn không tươi cười vui vẻ với mọi người, ít khi bày ra bộ dáng ủ rũ, cho nên ít nhiều cũng khiến người ta yêu thích. Cô nương tên Thúy Nhi thường hay đến bờ sông ở đầu thôn đông giặt y phục chính là một người rất thích hắn, hắn từng dạy nàng lấy một loại cỏ dại không biết tên ở trong thôn giã nát bỏ vào trong nước thì y phục giặt vừa sạch vừa không dễ bay màu, trong lúc nàng rảnh rỗi còn lấy đá viết trên đất dạy nàng viết chữ, bất tri bất giác Thúy Nhi đã trở thành người biết chữ nhiều nhất trong thôn. Hắn kể cho nàng nghe đủ chuyện mà hắn từng trải qua ở ngoài kia, thường chọc cho nàng bất cười vui vẻ. Mỗi khi trong thôn có hoạt động lễ tết nào, Thúy nhi lúc nào cũng thông báo với hắn đầu tiên, Trung Thu Đoan Ngọ hay Nguyên Tiêu, họ càng ngày càng quen với việc ở bên nhau, bê một đĩa đậu đã xào chín làm đồ ăn vặt, ngồi trên bờ ruộng trò chuyện về việc trên mặt trăng liệu có Hằng Nga hay không, nửa đêm nửa hôm lén lút trèo lên trên đỉnh núi, giống như hai tên ngốc run rẩy trước gió lạnh ngồi đợi mặt trời mọc, có lúc hắn sẽ cười nhạo thủ công của Thúy Nhi kém quá, may cho hắn đôi giày nhưng hai đôi trái phải không giống nhau gì cả.
Tóm lại, Tiểu Khúc cảm thấy cuộc sống tương lai của mình khẳng định sẽ có thêm một người nữa rồi, bây giờ phải cố gắng kiếm thật nhiều tiền, mới cho thể chính thức đến nhà của Thúy Nhi cầu thân.
Những ngày tháng tràn ngập hi vọng về tương lai thực sự khiến người khác vui vẻ.
Duy chỉ có nó là cảm thấy tức muốn chết... tiểu tử này cư nhiên lại rơi và bể tình rồi... nghe nói mấy chuyện yêu đương này khiến cho người ta vô cùng hạnh phúc, vậy thì hắn càng không thể khóc rồi? Tức chết rồi tức chết rồi, nó chẳng lẽ phải cứ để bụng đói thế này mà sống với hắn cả đời sao? Rõ ràng là thời đại dễ khiến cho người ta khóc như thế này, thế mà tên vận khí của tên tiểu tử này lại cứ tốt như thế?
Nửa năm sau, Thúy Nhi xuất giá rồi, tân lang là một người con trai của một gia đình ở trấn trên.
Trước khi hôn sự được định ra, Thúy Nhi từng khóc lóc đến tìm Tiểu Khúc, nói không muốn gả, nói hắn nhanh đến nhà nàng cầu thân đi.
Tiểu Khúc đếm lại số tiền mà mình dành dụm, thực ra không cần đếm vì nó quá ít rồi.
Hắn vẫn đến nhà Thúy Nhi, tiền không đủ nhưng lá gan thì lớn, hắn thực lòng thích Thúy Nhi, đó là lần đầu tiên hắn sinh ra xúc động muốn giao phó cả cuộc đời này cho một người trong hai mươi năm sinh mệnh.
Nhưng mà, lá gan và xung động ở trước một đống sinh lễ lại bị đánh bại không còn chút gì, cho dù hắn đã biểu đạt bao nhiêu tình thân ý thiết, kết quả vẫn là bị mẹ của Thúy Nhi cầm chổi đánh ra khỏi nhà, vừa đánh vừa mắng: "Cái tên như ngươi, đến nuôi sống bản thân còn miễn cưỡng thế mà lại dám liên lụy đến khuê nữ nhà ta? Phụ thân nó làm ăn thua lỗ, chủ nợ ngày ngày đến đòi tiền nợ, ngươi có thể giúp chúng ta trả được không hay là giúp chúng ta chết nhanh hơn? Còn dám vác mặt đến tìm Thúy Nhi nữa, lão nương đánh chết người."
Trong nhà, cha của Thúy Nhi mặt mày đen như tro, liên tục kho khan.
Thúy Nhi ban đầu còn khóc lóc tranh biện, thậm chỉ còn chỉ trích phụ thân căn bản không nên học người khác làm ăn trong thời cục này, phụ mẫu mắng nàng bất hiếu, nàng vừa tức giận vừa vội đến mức không nói lại được, cho đến khi phụ thân nàng ho ra một ngụm máu, thì cả nhà với ngừng công kích lẫn nhau, sau đó già trẻ trong nhà cùng ôm nhau khóc thật lớn.
Hắn không biết làm sao để an ủi những người trong nhà này, nhưng mà hình như người bị đánh lúc nãy rõ ràng là hắn mà, ai đến an ủi hắn đây?
Không ai cả.
Hắn lặng lẽ rời đi.
Thúy Nhi mấy ngày liền không xuất hiện, hắn cũng không đi tìm nàng.
Lại qua mấy ngày nữa, Thúy Nhi mắt đỏ hoe đứng trước mặt hắn, lúc này trời đã chạng vạng tối, không khí vô cùng lạnh, người đứng bên ngoài từ đầu đến chân không có chút độ ấm nào.
Bên ngoài bức tường lạnh lẽo, hai người nhìn nhau không nói, Thúy Nhi không dám nhìn hắn, cúi đầu thật thấp.
Gió lạnh ngang tàn, vật sống có thể nhìn thấy được, thế giới ngay tại lúc này dường như không còn một chút sức sống nào.
"Sau này phải sống thật tốt nhé." Hắn không cần nàng nói, trong lòng đã có đáp án, chỉ từ trong lòng lấy ra một thứ đã chuẩn bị từ sớm, đó là túi tiền mà Thúy Nhi làm tặng hắn trước đó, bên trên có thêu một đôi uyên ương nhưng lại nhìn giống như hai chú vịt, hắn nhét vào tay nàng: "Cũng không biết mua gì để làm quà cưới, em cầm lấy đi, thích gì thì tự mua nhé."
Tay Thúy Nhi trở nên cứng ngắc giống như gỗ, đẩy túi tiền lại cho hắn, dùng sức lắc đầu.
Hắn không nhận, lại đẩy về lại: "Có thể gả cho một người tốt thì đúng là chuyện tốt. Trời lạnh rồi, nhanh về đi."
Nước mắt của Thúy Nhi rơi càng lúc càng nhiều, nấc nghẹn như muốn nói gì, nhưng mà lại không thể nói được một từ.
Không cần xin lỗi, cũng không có oán hận, hắn sờ đầu nàng, tiễn nàng đến lối rẽ, chỉ có thể tiễn đến đây thôi, con đường sau này, nàng phải bước đi cùng một người khác rồi.
Hắn mỉm cười vẫy tay chào nàng, nhìn nàng cho đến lúc rời đi.
Nó ngồi xổm trong góc thở dài, không phải bởi vì hắn thất tình mà là từ biểu cảm của hắn có thể đoán được là nó lại không có gì ăn rồi. Cái tên này, rốt cuộc là điều gì mới có thể làm cho hắn khóc cơ chứ?
Đang suy nghĩ rất lung, đột nhiên có một giọt nước mắt sáng chói đột nhiên rơi xuống trước mặt nó, nó kinh ngạc xông đến nuốt trọn, ngẩng đầu nhìn, hắn vô lực dựa vào một thân cây khô to lớn, bộ y phục xám đen trên ngươi cơ hồ dung hòa một thể với cái cây chết khô kia.
Giọt nước mắt thứ hai còn chưa kịp rơi ra, thì đã bị bị hắn lấy ống tay áo chùi mất rồi, nhưng khóe miệng há vẫn nở nụ cười, phảng phất như chỉ cần không lộ ra biểu cảm buồn bã thì hắn cũng sẽ không không buồn vậy.
Nó hài lòng nấc một cái, lướt đến trước mặt hôn lên má hắn một cái: "Ngươi cuối cùng cũng chịu khóc rồi."
Nó thậm chí còn mong rằng hắn sẽ lập tức yêu một cô nương sắp phải xuất giá khác, nói không chừng như thế thì đời này của nó cũng không còn lo đói bụng nữa rồi.
Tóm lại ngày hôm đó, Tiểu Khúc không biết bản thân đã đi về một mình như thế nào, đương nhiên cũng không biết ở bên cạnh có một con yêu quái đang vui vẻ hớn hở đến mức suýt chút nữa thì khua chiêng múa trống.
Sau khi Thúy Nhi gả đi không lâu, Tiểu Khúc cũng rời khỏi nơi đây,
Quê cũ hắn không về nữa, nhà thờ tổ tiên đã bị chiến tranh tàn phá hết gần nữa, bây giờ chắc cũng đã sập rồi, ban đầu ra ngoài mưu sinh, còn nghĩ đợi kiếm đủ tiền thì không chừng thiên hạ đã thái bình rồi, lúc đó có thể về quên làm lại từ đầu, cưới vợ sinh con, sau đó dạy con cái đọc sách viết chữ, nhưng không cần phải học thuộc hết thơ như hắn, càng không cần làm thần đồng gì cả.
Nhưng mà giày vò nhiều năm như thế, tiền sửa nhà cũng mãi không đủ, thiên hạ cũng không được thái bình, vả lại còn càng ngày càng không thái bình.
Hai mươi tuổi ba mươi tuổi, bốn mươi tuổi... duy chỉ có tuổi tác là không ngừng tăng lên mà không cần đến chút sức lực nào.
Trong quá trình từ Tiểu Khúc đến một Lão Khúc khác, hắn còn từng tham gia đánh trận, trong quân đội ít nhất còn có thể được ăn no, nhưng mà hắn không dám giết người, đao nặng hơn bút nhiều quá, cầm thế nào cũng không vững được, vả lại chiến trường thảm khốc, đời này của hắn chưa từng nhìn thấy nhiều máu như thế, nhiều thân thể tứ chi rời rạc, người chết kẻ bị thương chất thành đống, mạng người rẻ mạt không bằng một tờ giấy. Cuối cùng có một ngày, hắn chạy trốn. Không phải vì sợ chết mà là cảm thấy bản thân đang làm một việc vô nghĩa, không còn sức lực nữa. Lúc hắn chạy đi còn mang theo một tiểu huynh đệ đang bị thương, mới hai mươi tuổi, là một đứa trẻ chỉ nhìn thấy máu đã bị dọa khóc, một đường chạy đi sợ hãi trốn tránh, đến lúc thực sự không có cơm ăn hắn mới nhân lúc trời còn tối lẻn vào trong vườn quả nhà người ta hái trộm vài trái, nhưng lại không muốn làm kẻ trộm, để lại giấy viết rằng mượn bao nhiêu trái sau này sẽ trả lại, còn để lại tên của mình. Sống được không dễ dàng gì, tiểu thương binh hiểu chuyện, giữa đường có mấy lần kêu hắn đừng quản mình nữa, hắn cũng từng dao động mấy lần, mang theo tiểu thương binh kia quả thực rất khó khăn, nhưng mà cuối cùng mỗi lần hắn đều nói được, rồi tiễn hắn một đoạn nữa mới đi, nhưng mà cứ tiễn hết đoạn này đến đoạn khác, tiễn thêm một đoạn nữa thì sẽ đến càng gần nhà của tiểu thương binh kia một đoạn. Tiểu thương binh nói trong nhà hắn còn có mẫu thân và muội muội, xung quan thôn hắn bốn mùa xanh tươi, hoa quả đầy khắp, còn có thể bắt được thỏ hoang trên núi, bản thân mình đến nằm mơ cũng muốn quay về. Hắn nghe thế cảm thấy rất thích, thậm chí còn cảm thấy đó không chỉ là nhà mà tiểu thương binh kia muốn quay về, mà cũng là nơi mà bản thân mình muốn đến.
Nhưng đáng tiếc kết quả cuối cùng lại là hai người họ ai cũng không thể quay về được quê hương trong mộng kia.
Tiểu thương binh chết trên đường đi, trước lúc lâm chung còn hồ đồ nói mẫu thâm con muốn mặc y phục mới.
Hắn tìm không được tiền giấy, liền lấy lá khô xé thành hình y phục đốt trước ngôi mộ mà không hả đắp với giữa mảnh đất hoang cho tiểu thương binh kia.
Chiến trường sau này không đi nữa, tuy rằng ở quê nhà không có người thân và bằng hữu, hắn vẫn lặng lẽ quay về, nhiều năm không thấy, nhà thờ tổ tiên đợi hắn về tu sửa đến bức tường cuối cùng cũng bị đổ rồi, từng là một ngôi thành nhỏ cũng tính là náo nhiệt, người có thể đi đều đã đi cả rồi, chỉ còn lại mấy phụ nữ trẻ em yếu đuối chỉ vì một túi gạo mà cái nhau không ngừng.
Hắn đứng trước cửa nhà đã sụp đổ của mình cả đêm, sáng sớm ngày mai rời khỏi ngôi thành nhỏ đó, lúc đi chỉ màn theo ổ khóa trên cổng lớn, đó là chứng cứ mà hắn đưa ra để chứng minh cho phụ thân mình rằng có thể tự sống tốt trước lúc người lâm chung.
Sẽ đọc sách viết chữ, sẽ trồng cây sửa khóa, sẽ không bị đói chết.
Hắn đến nơi thành ấp to lớn nhiều người, trừ không làm những việc tranh giành cướp bóc thì việc gì cũng đã từng làm. Thời loạn thế mưu sinh tuy rằng cực khổ, nhưng mà cũng dành dụm được ít tiền, học người ta làm ăn buôn bán, rõ ràng là làm rất tốt công tác chuẩn bị, nhưng lại vô cùng thất bại. Có người nói làm ăn phải nhờ đến vận khí mà mắt nhìn, hắn liền nghĩ có khi nào hắn đã dùng hết vận khí cả đời vào những năm tháng ấu thời đầy huy hoàng đó rồi không. Sau đó cười cười chỉ vào chính mình trong gương nói: "Nhất định là vậy rồi, tiếp nhận sự thực đi."
Không có vận may, còn có sức lực mà, nếu đã đồng ý với phụ thân là sẽ chăm sóc tốt cho mình thì không được nuốt lời.
Cho dù là giúp cửa tiệm nhà người tính toán sổ sách hay tắm ngựa cho nhà người ta, hắn đều tin rằng thế đạo sớm muộn gì cũng sẽ an bình trở lại, lúc đó tất cả đều sẽ tốt lên thôi.
Cũng gặp được hai ba cô nương tâm đầu ý hợp, nhưng mà âm sai tương trái thế nào duyên phận không đủ, cuối cùng đều không có kết quả gì. Hắn chưa từng phủ định bản thân thế đơn lực bạc, chăm sóc bản thân đã đủ mệt rồi, nếu còn miễn cưỡng kéo một người khác vào trong cuộc đời của mình nữa thì không phải là hại người ta sao.
Chốc lát đã hơn mười năm, thiên hạ chia năm xẻ bảy, chiến hỏa càng kịch liệt hơn, phảng phất như đã bị thiêu đốt đến cực điểm, cục diện biến hóa khôn lường chủ đợi một vị anh hùng trong số mệnh chịu đứng ra vung một đao quyết định.
Mà hắn bấy giờ cũng đã qua tuổi bốn mươi năm mươi, triệt để thành một người trung tiên, lúc soi gương thường nhìn thấy những sợi tóc bạc lốm đốm trên đầu.
Hắn sớm đã không còn cố chấp với việc có một nơi ở cố định, thiên hạ không an ổn, đi đến đâu cũng không thể ổn định được.
Hôm đó là đêm trừ tịch, lúc hắn từ trong một ngôi miếu rách đi về phía chợ, cứu được một đứa trẻ bị rơi xuống hồ, đứa trẻ tuổi nhỏ không biết phụ thân đi đâu, trời lại lạnh, hắn chỉ đành bế đứa trẻ về ngôi miếu rách, nhóm một đống lửa để sưởi ấm. Ai biết được người ở trong ngôi miếu, họa lại từ trên trời giáng xuống, một đám thôn dân không biết đã hiểu lầm gì xông vào, trong đó có một người phụ nữ giành đứa bé từ trong tay hắn lại khóc lớn, đứa bé đó cũng ôm lấy người phụ nữ đó gọi mẫu thân, hắn đang định mở miệng nói thì những người khác đã vây lại xung quanh hắn đánh một trận, vừa đánh vừa mắng hắn dám bắt cóc trẻ con, đúng là đáng chết, còn có người nói muốn kéo hắn đến quan phủ.
Bắt cóc? Trong lòng dở khóc dở cười, nhưng giải thích thế nào cũng vô dụng. Quyền cước vẫn không chút khách khí rơi xuống trên thân thể hắn.
Cuối cùng vẫn là mẫu thân của đứa bé kia hét dừng tay, nói nếu như đã tìm được con rồi, đánh một trận là được rồi, không cần rước thêm phiền phức nữa.
Sau đó hắn liền bị mấy tên hán tử xách lên ném ra khỏi ngôi miếu rách, cảnh cảo hắn lập tức rời khỏi khu vực của họ, còn dám đến thôn bắt cóc trẻ em nữa thì sẽ đánh chết hắn.
Hắn nhịn đau bò từ dưới đất dậy, chùi vết máu trên miệng, nhìn bóng lưng của đám người rời đi thở dài một hơi, vô tội nói: "Ta thực sự không có bắt cóc mà, các ngươi sao lại không chịu nghe ta nói thế."
Thật là một đêm trừ tịch tồi tệ.
Hắn quả thực không dám đi về hướng mà đám người đó rời đi, tiếc mạng.
Chân thấp chân cao đi đến chợ, hắn vào trong một quán nhỏ, mua một bình rượu và đĩa thịt bằm.
Trước khi trời tối ngôi chợ vẫn rất náo, năm mới mà, nơi đây ở gần thành Lạc Dương, nhân khẩu cũng nhiều hơn nơi khác, trên cửa sổ của những quán hàng nhà ở dán đầy những câu đối đỏ rực để chúc mừng, những đứa trẻ mặc y phục mới đang chạy nhảy nói cười vui vẻ trên đường phố, bận rộn cả một năm mọi người cuối cùng cũng tìm được một ngày để có thể dừng lại nghỉ ngơi, đại đa số mọi người đều ở nhà cũng vợ cùng con, khách trong quán ăn chỉ còn một mình hắn, tên tiểu nhị thỉnh thoảng lại nhắc nhở hắn hôm nay là năm mới nên tiệm sẽ sớm đóng cửa.
Trời tối, hắn ôm một bình rượu chưa uống hết và gói thịt băm còn thừa, đi đến một con đường không có bóng người, nghe tiếng pháo nổ lúc xa lúc gần truyền tối.
Hắn nầng chén rượu, cười hi hi nói với chính mình: "Cung hỷ phát tài."
Một hơi uống cạn.
Nó vẫn nằm trên vai hắn, ngáp một cái.
Bốn mươi năm rồi, cứ tưởng mình chọn sai người, nhưng mà lại vẫn ù ù cạc cạc sống đến bốn mươi năm, cũng không tính là lỗ vốn, chỉ là không biết ngày mai sẽ đi đến đâu để trộm muối ăn đây.
Nhưng nó rất nhanh đã quyết định không cần trộm muối nữa, bởi vì hắn khóc rồi....vừa nhai thịt băm vừa khóc.
Bao nhiêu năm rồi.... cuối cùng!
Nhưng mà hắn khóc gì chứ? Không phải nếu đã không còn cố chấp với bất cứ điều gì thì sẽ không buồn sao, người đã bốn mươi tuổi rồi, bao nhiêu sóng gió nên gặp cũng đã gặp cả rồi không phải sao?
Hắn vừa đi vừa uống, mỗi lần uống một ngụm nhỏ, cũng bởi vì tửu lượng quá kém, cho nên vẫn là say rồi.
Trong lúc mơ mơ hồ hồ hắn chỉ nhìn thấy phía trước có đèn sáng, liền xiêu xiêu vẹo vẹo bước qua, mới phát hiện thì ra là một ngôi chùa nhỏ, bất quá không phải là ngôi chùa hoang, trong đó còn có mùi nhang đèn thoang thoảng toả ra trong không khí.
Hắn ngồi trên bệ cửa, uống ngụm rượu cuối cùng.
Bình rượu lăn qua một bên, hắn cũng nghiêng người dựa vào trước khung cửa.
"Bốn mươi tuổi rồi... đến một người nói với ta câu 'tân xuân đại cát' cũng không có...haha..." Trước khi hoàn toàn say ngất đi, hắn cắn răng nói một câu không rõ ràng như thế.
Nó đậu xuống trên chân hắn, ngẩng đầu nhìn nam nhân đã bốn mươi tuổi mà hắn đi luôn đi theo này, đột nhiên hừ một tiếng: "Không phải chỉ là một câu 'tân xuân đại cát' thôi sao."
6.12.2020
Chú này lạc quan ghê!!!!
Bạn đang đọc truyện trên: Dtruyen.net
Dtruyen.com đổi tên miền thành Dtruyen.net. Độc giả ghi nhớ để truy cập.