Chuyện Cũ Afghanistan 1986

Không khí ngột ngạt và Euler trông có vẻ mệt mỏi trong chiếc xe tải màu xanh lá đang tròng trành. Mấy ngày nay cậu không được ngủ ngon giấc, luôn nhớ tới tấm nệm êm ái trong căn hộ của mình. Khoang máy bay giống như một thùng chứa khổng lồ, chật ních người bên trong y như rác thải. Ngày hôm qua cậu đã dựa vào một cô gái mà ngủ gục mất, lúc tỉnh lại thì mặt đỏ tới tận mang tai. Cậu vén rèm và ló đầu nhìn ra ngoài. Hàng dài xe tải trông đen kịch, tất cả các thùng hàng đều mở toang và xếp chồng lên nhau, bên trên là những chiếc hộp dài đen được phủ những tấm vải trắng.

Có người hất tay cậu xuống và cảnh cáo: “Đừng nhìn ra ngoài!”

Euler hơi xấu hổ, quay sang nhìn người lính kia rồi nói. “Xin lỗi, tôi chỉ muốn nhìn xem đó là thứ gì thôi.”

“Người chết.” Người lính vòng tay lại và bắt chéo chân, giọng nói mang theo vẻ đắc ý. Khi hắn cười lên thì đôi môi đỏ sẫm dưới hàng ria mép mở ra, khiến mái tóc dày trên khuôn mặt nhuốm một màu đỏ kỳ quái, “Nếu cậu lại lộn xộn, quân du kích ném một quả đạn trúng, chúng tôi sẽ trồng hoa tulip cho cậu ngủ đấy.”

Một nhà báo nữ tiến đến góc tường, sát bên Euler và thì thầm: “Đó là quan tài của binh lính chúng tôi. Bọn họ hay nói đùa nó là hoa tulip đen. Tôi không nghĩ rằng chúng tôi được yêu cầu đi theo theo đoàn xe chở xác đến doanh trại, tưởng bọn tôi dễ lừa lắm à?”

Euler chỉ có thể cuộn mình trong bóng tối và nhắm mắt im lặng để dưỡng sức.

Khí trời vẫn còn tốt lắm, không có gió. Sa mạc Gobi được bao quanh bởi những ngọn đồi nhấp nhô, và đoàn xe lao từ miệng núi đến vùng đất bên trong, dọc theo đó chỉ có một biển cát vàng mênh mông, bụi bay mịt mù, thỉnh thoảng có những cây hồ dương khổng lồ chết khô ngả sang màu trắng xám. Thân cây thô to thấp bé, trụi lủi, hình dáng vặn vẹo kỳ lạ, hoặc đứng sững trước một đống đá lổn nhổn, hoặc bị bật gốc nhô lên trên mặt đất, làm chỗ ngồi và giường nghỉ cho binh lính ở đồn biên phòng. Con đường dần bằng phẳng khi họ đi xa hơn, và khi đoàn lữ hành đến đồn biên phòng thứ hai, họ đã ở sâu trong dãy núi.

Tất cả những gì Euler cảm thấy là một vết sưng trên mông và một cơn đau âm ỉ ở mông trái khi nó va vào da xe tải.

Tên lính ngồi đối diện chửi toáng lên, “Cái đéo gì đấy!”

Trả lời hắn là một tiếng pháo vang lên như sấm. Euler kinh ngạc mở to mắt, vén màn ra xem. Đoàn xe phía sau đã dừng lại.

Có người hét lên từ bên ngoài: “Khẩn cấp! Có tập kích!”

Có tiếng súng mơ hồ, và trong buồng xe lập tức hỗn loạn. Lúc này đột nhiên chiếc xe phanh gấp, tạo thành tiếng vang lớn. Euler cảm thấy chiếc xe chao hẳn lên, đầu xe hướng lên trên, cậu ngã thẳng vào cửa xe bên cạnh, bụng đập thẳng vào.

Người lính Liên Xô kia nhấc Euler lên và ném thẳng xuống, “Lăn tới bên cạnh và nắm úp sấp xuống!”

Cậu lập tức sặc một miệng đầy cát, mùi vị của đất tràn ngập trong khoang miệng. Euler ho sặc sụa, không khí nồng nặc mùi lưu huỳnh. Mùi thuốc súng khét lẹt, nắng như thiêu như đốt, cát nóng đến mức không dám co người lại, cố gắng bò sang một bên. Cậu ôm chặt ba lô, chống tay và lê đầu gối bò lên thân cây bên cạnh cố thủ, ngước mắt lên sợ hãi khi thấy càng thêm nhiều người bị ném xuống giữa mê cung cát bay, bóng dáng những người lính đang chạy rầm rập, tiếng nổ súng, tiếng nổ đặc trưng của súng máy xen kẽ với những tiếng đại bác. Có người la hét, rít gào, đứt quãng, còn có người rít lên, cười to.

“Nhảy ra khỏi xe! Nhảy ra khỏi xe!” Còn có người đang hét lên.

Euler đang cúi đầu lục tìm máy ảnh trong ba lô của mình thì một mảnh đạn sượt qua giày cậu và rơi xuống cát. Anh sợ đến nỗi làm rơi ba lô xuống đất, đồ đạc văng tứ tung. Cậu nhìn về phía mảnh bom đã rơi trúng mình và thấy một quả bom đang cháy hừng hực đang thiêu cháy chiếc xe tải thứ ba, chiếc xe ngay lập tức tan thành tro. Làn khói đen chẳng khác nào một con quái vật trên cát, ngày lập tức đã nhấn chìm chiếc xe, với những tia lửa đỏ rực khổng lồ đang lắc lư trong niềm vui sướng.



Cậu đang nằm nhoài trên cát với chiếc ba lô, cả người run rẩy. Một thứ gì đó cực kỳ sắc bén sượt qua mông và chọc thẳng vào quần phía sau đùi. Cậu hét lên một tiếng và chảy nước mắt. Cơn đau dữ dội dồn lên các đầu dây thần kinh. Cậu cắn cái ba lô của mình, mặt co giật trong khi khóc thành tiếng, cơ thể tức giận và bi thương không sao diễn tả nổi.

Tiếng súng dồn dập, và một cuộc săn lùng đã bắt đầu trong luồng khói đen mịt mù.

Tiếng hét giận giữ điên cuồng và ngôn ngữ xa lạ của người lính tràn ngập. Lưng của một người lính Liên Xô bốc cháy và hắn ta lăn ra cát la hét; một chiếc xe tải lao về phía trước khoảng 200 mét và bị nổ tung phần đầu xe, lật nghiêng 180 độ trên không. Một người đàn ông với chòm râu xồm xoàn mặc áo choàng ngắn  đang đuổi theo một binh sĩ Liên Xô tới ven đường, dùng dao cắt cổ anh ta. Thi thể người lính rơi xuống cách Euler chưa đầy mười mét, máu chảy khắp nơi. Euler nấp sau một thân cây, rùng mình khi máu của người lính chảy qua chân mình.

May mắn thay, tiếng súng dường như đi theo hướng ngược lại, và trò chơi rượt đuổi dần tan biến. Nhưng Euler sớm phát hiện ra lý do; nơi cậu nằm úp sấp là nơi hướng gió thuận, khói bốc nghi ngút, mắt cậu cay xè không mở nổi, cổ họng rát buốt, cậu không kịp nghĩ ngợi chỉ cố hết sức bò tới bên cạnh. Máu chảy lênh láng từ bắp đùi, cậu thậm chí còn không dám nhìn sang bên cạnh, chỉ lôi ba lô lết ra khỏi làn khói đen ngòm.

Đó không phải là một quãng đường dài, chỉ khoảng hai trăm mét. Cậu dừng lại một chốc để hít thở không khí trong lành, đến khi anh thoát khỏi đám khói đen, chào đón cậu chính là những mảnh vỡ của quan tài và những thi thể rời rạc bị vỡ vụn bởi vụ nổ. Nửa người hoặc một cái đầu lâu vô tội chất đống trên mặt đất, tay vắt ngang, hoặc quân phục rách bươm có huy hiệu ba ngôi sao bạc, có lẽ là sĩ quan.

Euler há hốc mồm, chân như nhũn ra, sợ hãi lùi lại vài bước. Cậu chuẩn bị tinh thân để xem còn ai sống sót không. Tên lính Liên Xô với thái độ ngông nghênh kia đã đi đâu rồi? Các thành viên khác trong tổ nhà báo có còn ở xung quanh không?

Mấy chiếc xe tải bị húc văng vào nhau hỗn loạn, quan tài, máu me, thi thể tươi mới vương vãi khắp nơi. Cậu khẽ thút thít sụt sùi, trừ bản thân hoàn hoàn không sứt mẻ ra thì cái chân kia run lẩy bẩy không còn sức lực gì nữa. Cậu hét rống sang bên cạnh: “Có ai không! Có ai không!”

Ở đằng xa, hình như có tiếng bước chân đang đến gần, mắt Euler sáng rỡ, cậu lê chân còn lại bò lên dốc. Cậu đang định ra hiệu theo hướng bước chân thì dây thần kinh nhạy cảm yếu đuối của cậu đã bắt được ngôn ngữ ngoại lai. Cậu rùng mình một cái.

Không phải tiếng Nga. Đó là người gì? Người Afghanistan sao? Đó có phải là kẻ địch không? Hay đó vẫn là quân đội nước bạn?

Cậu ảo não vì tiếng la hét liều lĩnh của mình.

Trong khoảnh khắc cậu không biết phải làm gì. Trong tiềm thức, cậu nhận ra rằng lựa chọn tiếp theo của mình rất quan trọng, một hành động sai lầm sẽ mang đến tổn thất toàn diện.

Sau lưng cậu là đống người chết xếp chồng. Nếu như nằm vào trong đó và giả chết thì liệu có thoát được một kiếp không?

Ý chí cầu sinh đã cứu vớt cậu. Cậu nhắm mắt lại và trượt xuống dốc, kéo những xác chết lạnh lẽo lên người mình, nghiến răng nín thở.

Tiếng bước chân càng đến gần, đó là một nhóm du kích vũ trang chống chính phủ. Họ chạy xe máy, được trang bị súng máy do Mỹ sản xuất và nói tiếng bản địa Afghanistan. Cả nhóm đã nhìn thấy thi thể và không thèm nghĩ, cứ thế bắn lung tung vào đám thi thể, kéo dài gần hai phút. Chúng kiểm tra xong và nhanh chóng rồ xe máy rời đi.

Euler nghĩ rằng đây chính là cảnh tượng địa ngục, cho đến khi tiếng ầm ầm của xe máy đã bị che khuất hoàn toàn, cậu mới đẩy những xác chết ra và đứng lên khỏi cát. Mặt mũi cậu tái mét, phía dưới không tự chủ nổi, người bốc mùi hôi thối, trên chân sau vẫn còn vết thương. Cậu lột quần ra, đó là mảnh đạn, cậu nghiến răng lôi thứ đó ra, xé ống tay áo và băng bó đơn giản.



Ba lô và máy ảnh đã bị hỏng, cũng may cuốn sổ ghi chép vẫn còn, còn có một bịch bánh bích quy.

Cậu nhặt những thứ duy nhất mình có và ngồi tại chỗ một lúc, cho tới khi cơ thể không còn run rẩy nữa, cậu đi dọc theo ven đường để kiểm tra xem còn có người sống không. Cách năm trăm mét về phái trước, cậu tìm thấy xác của một nữ nhà báo, người đã phàn nàn với cậu trong chiếc xe bán tải thiếc nửa giờ trước đó. Nước mắt lưng tròng, cậu đưa tay vuốt hai mắt cô lại, lấy cuốn sổ tay trước ngực cô. Cậu nhớ cố tên là Trina, phụ trách một chuyên mục của tờ báo “Lao động”. Cậu đã từng đọc một số bài báo của cô, phản ánh cuộc sống thực của những người phụ nữ nông thôn ở vùng ngoại ô, viết rất hay.

“Xin hãy yên nghỉ.” Cậu quỳ xuống bên cô và cầu nguyện.

Mặt trời dường như đang chệch hướng khi Euler leo lên sườn núi, khung cảnh hỗn loạn sau chiến tranh nằm phía sau cậu. Tóc của cậu xám xịt, rối như tơ vò, khuôn mặt lấm lem bụi. Trông cậu giống một người tị nạn hơn với bộ quần áo rách rưới và bẩn thỉu.

Cậu quyết định tiếp tục đi dọc theo đại lộ. Gió khô và cát nóng rực lướt qua mái tóc cậu, khắp nơi toàn là đất cằn cỗi, hình dạng của đất trên bãi bùn đang theo đổi theo gió, giống như đường cong của một con rắn đang trườn, dưới sự thôi thúc của cát mịt, mở ra bánh xe địa lý lớn nhất vào sâu trong đất liền, hết vòng này đến vòng khác như những vòng tuổi hàng năm của cây cổ thụ. Đây là trung tâm của lục địa châu Á, một mảnh đất thực sự của người Uganda.

Con đường màu trắng từ trên núi đi xuống, như thể chiếc thắt lưng của nữ thần bị ném xuống từ cột trụ, từ từ rơi xuống nhân gian.

Tuy nhiên, Euler không dám tận hưởng sự chăm sóc của nữ thần. Thấy đi đường đường quá dễ nhìn nên cậu mau mắn leo xuống dốc lần nữa và đi dọc theo con đường. Ba lô của cậu chỉ có một gói bánh quy nhỏ được mang từ Liên Xô sang. Sau hai giờ đi bộ, cậu quá đói bụng đến kiệt sức, lấy túi bánh bích quy kia ra ăn. Trên đường, cậu gặp vài người phụ nữ đang chạy xe gắn máy, mặc quần áo sáng màu. Euler sợ hãi không dám vẫy tay với những người kia, miệng lưỡi khô khốc, cảm giác tóc của mình cũng có mùi cháy khét.

Hai giờ sau, cậu cuối cùng cũng nhìn thấy bóng thành phố. Lúc này con đường bắt đầu chật cứng bởi những người nói những từ mà Euler không hiểu gì cả. Không ai dùng ánh mắt kỳ lạ nhìn cậu, bọn họ cứ đi đường của mình và chỉ nói chuyện với những người bạn đồng hành. Một số phụ nữ thì đi với con của họ, đi thành nhóm, những người đàn ông đẩy xe ba bánh chất đầy hàng hóa phía trước.

Cuối cùng thì Euler đã đến gần đồn biên phòng, cậu cố gắng dùng chút sức lực cuối cùng của mình đến trạm canh gác và nói với người lính Liên Xô bằng tiếng Nga: “Xin chào đồng chí, cậu có thể đưa tôi đến gặp Chuẩn tướng ….. Viktor Yepravsky không?”

Người lính Liên Xô nghi ngờ hỏi: “Anh là ai?”

Euler rút thẻ chứng minh công dân và công văn ra, “Tôi là nhà báo phụ trách chuyên mục của tạp chí Văn Học, Euler, Euler Kuvshnikov. Xin hãy đưa tôi đến gặp Chuẩn tướng Viktor Nikonov. Đoàn xe của chúng tôi đã bị tấn công trên đường tới đây, bị tập kích… ” Cậu thở phì phò: “Tôi là người duy nhất còn sống cho đến nay. Làm ơn đi, đồng chí.”

Tên lính giễu cợt: “Tập kích cái gì? Mày nói mình là nhà báo à? Tao còn nói mình là chủ tịch đảng đây! Cút ngay, không có giấy thông hành thì không được qua. “

Euler cầu xin trong tuyệt vọng, “Làm ơn đi, đồng chí.”

Tên lính ngay lập tức nâng súng và bắn một loạt đạn vào chân cậu: “Nếu không cút tôi tao sẽ giết mày!”

Euler kiệt sức ngã xuống đất, và nếu những người bên cạnh có can đảm nhìn lại với ánh mắt thương cảm, hẳn họ sẽ thấy cậu trườn người cuộn tròn như một con sâu trên mặt đất, đạp một chân lên không ngã xuống đường.

Mặc dù chật vật vô cùng, nhưng không còn chút sức lực nào cả. Euler chỉ cảm thấy cát không còn nóng như ban trưa, cơn đói cồn cào đã khiến cậu bất tỉnh ngay lập tức. Khoảnh khắc bất tỉnh, cậu khẽ thở dài.