Cốc Nước Ấm

Sau chuyện này, quản đốc ít nhiều cũng có chút xấu hổ với Tần Tranh, không dám nhìn thẳng vào mắt anh khi nói chuyện. Trong lòng Tần Tranh cũng khó chịu, không thể nào nói chuyện với người khác. Anh thẳng thắn xin nghỉ việc ở công trường, trở về thị xã, tìm việc ở một nhà máy. Mặc dù thu nhập ít hơn so với làm ở công trường nhưng lại ổn định, quan hệ với đồng nghiệp cũng giản đơn.

Nháy mắt hai năm trôi qua, Tần Triết đã đến tuổi đi học. Tần Tranh đặc biệt xin nghỉ phép về nhà giúp Tần Triết làm thủ tục nhập học.

Tần Triết không còn quá trẻ con như mấy năm trước. Cậu bây giờ ngoan ngoãn hiểu chuyện, rất háo hức với chuyện học hành. Buổi tối cậu ôm cặp sách ngắm đi ngắm lại, hưng phấn không thôi.

Mẹ một bên trìu mến cười, kéo tay con trai cả, nhưng không thể nói một lời.

Tần Tranh cũng đã thông suốt. Anh lăn lộn ngoài xã hội mấy năm nay, thấy và nghe không biết bao nhiêu chuyện, nên chỉ nhàn nhạt cười, cẩn thận dặn dò Tần Triết chăm chỉ học tập.

Tần Triết cố sức gật đầu, nói, ”Em nhất định sẽ học tập tốt, sau đó đậu đại học để anh đến trường.” Cậu biết Tần Tranh đã hi sinh rất nhiều để cậu được đi học, không như lúc nhỏ, cậu không còn nghĩ anh trai vì không thích đi học mới bỏ học, còn ầm ĩ đòi đi làm công để nuôi Tần Tranh khiến anh phải khuyên mãi mới được.

“Tiểu Triết ngoan.” Tần Tranh cười vuốt đầu cậu.

Buổi tối khi đi ngủ, Tần Triết có chút hưng phấn quá mức, thế nào cũng không ngủ yên. Lúc này đang là tháng chín, trời nóng bức ngột ngạt, Tần Triết nằm trên người Tần Tranh, giống như một lò lửa nóng nhỏ. Tần Tranh nghĩ có lẽ phải có thêm một chiếc giường.

”Không ngủ được sao? Có muốn ra ngoài ngồi một chút?” Tần Tranh vừa hỏi vừa vuốt ve lưng Tần Triết, bàn tay dính ướt, dường như ra rất nhiều mồ hôi. Tần Triết dạ một tiếng, xoay người ngồi xuống, tiện thể xách chiếc quạt điện cũ ra ngoài cửa, cánh quạt vù vù quay.

Tần Tranh cười nói, ”Trời nóng sớm hơn bình thường, cũng không sợ bị cảm nắng.” Anh cũng xuống giường, đi đến ngồi bên cạnh Tần Triết.

Trong màn đêm, toàn bộ thôn xóm yên tĩnh lạ thường, thỉnh thoảng phía xa xa truyền đến tiếng chó sủa. Gió thổi mát mẻ dễ chịu, Tần Triết chậm rãi dựa vào người Tần Tranh, một lúc lâu sau cậu mới nói, ”Em chắc chắn sẽ cố gắng học tốt, chờ em học đại học, là có thể kiếm được rất nhiều tiền.”

”Nhóc thối này, không phải trước đây em nói không thích sao?” Tần Tranh vươn tay vuốt ve đầu Tần Triết. Đầu của cậu rất khác với những bé trai khác, dày và mềm giống như rong biển, dù có để kiểu đầu húi cua, một vài ngày sau cũng mọc lên rất nhanh. Tần Tranh rất thích cảm giác sờ vào tóc cậu.

Tần Triết không vui nói, ”Đừng sờ nữa, mẹ nói bị sờ đầu sẽ không cao.” Cậu vừa nói vừa lắc lắc đầu như một con chó xù nhỏ.

Tần Tranh đành phải buông tha, nắm lấy má cậu, hung hăng véo một cái khiến Tần Triết bị đau mà kêu to, anh liền hết giận.

”Xấu lắm.” Tần Triết ôm mặt, hai mắt đẫm lệ nhìn Tần Tranh, dùng sức đánh lên chân anh. Đáng tiếc thân thể của đối phương rất rắn chắc, một chút lực như vậy chỉ có thể làm Tần Tranh ngứa da, ngược lại tay cậu bị nhức buốt.

”Anh xem nào, đau lắm không.” Tần Tranh có chút lo lắng, vừa rồi anh dùng lực hơi mạnh. Anh nghiêng người qua, dựa vào ánh trăng nhìn kỹ khuôn mặt của Tần Triết, phát hiện có chút hồng, vì vậy lại đau lòng.

”Hừ.” Tần Tranh quay mặt đi, cảm thấy mất tự nhiên nên không muốn nhìn anh.

Tần Tranh cười khì khì, vươn tay xuống dưới nách Tần tranh, cù làm cho cả người cậu run rẩy, lại sợ đánh thức mẹ, nên cố gắng giảm nhỏ tiếng. Cậu cười đến mức nước mắt đều chảy ra, liên tục cầu xin tha thứ.

”Lại đây, anh hôn một cái sẽ không đau nữa.” Tần Tranh ôm Tần Triết vào lòng, mạnh mẽ hôn một cái lên má cậu, râu anh cào vào mặt cậu, thô ráp.

Tần Triết đang trong độ tuổi hiếu động, không còn yên tĩnh như lúc còn bé. Cậu ở trong lòng Tần Tranh một lúc thì đi ra ngồi ở bên cạnh anh, hỏi anh, ”Anh ơi, đến trường rốt cuộc là như thế nào?”

”Chẳng phải ngày mai em sẽ biết sao.” Tần Tranh bất đắc dĩ nói, ”Kì thật không có cảm giác gì, chỉ là chuyện cứ thể xảy ra thôi.”

”Em muốn biết ngay bây giờ cơ.” Tần Triết bất mãn bĩu môi.

”Anh nghĩ lại đã…” Tần Tranh do dự một chút, đành phải lục lọi trong trí nhớ những chuyện thú vị khi đến trường nói với Tần Triết làm cậu thích thú cười. Một buổi tối, hai anh em lăn qua lăn lại đến gần sáng mới trở lại nằm ngủ.

Đêm nay, Tần Tranh nằm mơ, trong mơ có một thân thể mềm mại quằn quại trong vòng tay anh, phát ra tiếng rên rỉ mơ hồ. Âm thanh đó giống như tiếng rên anh vô tình nghe được khi đi ngang qua ký túc xá công nhân trước đây. Cơ thể anh nóng bừng, không thể thở ra hơi, cho đến khi anh mở mắt ra.

Bên ngoài trời đã sáng, Tần triết ngồi bên cạnh anh, hứng thú quan sát chỗ khó nói.

”Anh ơi, chim nhỏ của anh to lên rồi.” Tần Triết chỉ vào quần lót phồng lên của Tần Tranh, tò mò nói, sau đó cậu không nhịn được vươn tay chọt một cái.

Tần Tranh thở hổn hển, tiện tay kéo ga trải giường che khuất bộ phận căng to, mặt đỏ như gấc, anh nghĩ, phải mua một chiếc giường để Tần Triết ngủ riêng thôi.



”Tiểu Triết ngoan, trước tiên em ra ngoài, anh có việc cần xử lý.”

”Khiến chim nhỏ của anh biến trở lại như cũ à?” Tần Tranh tò mò, liên tục hỏi, ”Anh ơi, có phải anh bị bệnh không, tại sao lại như thế, có muốn em gọi mẹ không.”

”Không… không cần…” Nói đến mẹ, Tần Tranh mặt đỏ đến mang tai, đuổi Tần Triết ra ngoài. Tần Triết bất mãn lầm bầm xuống giường, đi ra khỏi cửa, vì tò mò nên cậu ghé mắt vào khe cửa nhìn trộm.

Cậu thấy Tần Tranh cởi quần lót, lấy chỗ sưng to lên ra, nhắm mắt lại, dùng tay điên cuồng ma sát, tiếng thở dốc của anh vang vọng trong không khí, da toàn thân anh đều đỏ lên, phát ra ánh sáng đẹp đẽ. Tần Triết đứng bên ngoài nhìn một lúc, vẫn có chút không hiểu, cậu gãi gãi đầu, quay người đi ra.

Chuyện như vậy thật ra đã hơn hai năm, Tần Tranh đang trong độ tuổi hai mươi đầy sức sống. Sau lần đầu tiên xuất tinh trong mơ, sau lần ở ký túc xá công nhân nhìn thấy những hình ảnh hỗn độn đó, sáng sớm tỉnh dậy, nếu còn thừa thời gian, thỉnh thoảng anh cũng sẽ nhớ đến những hình ảnh kia. Nhưng để Tần Triết chú ý đến cũng là lần đầu tiên. Phần lớn thời gian anh đều ở ký túc xá của nhà máy, đôi khi mới trở về ngủ ở nhà cùng Tần Triết, sáng sớm người dậy đầu tiên bao giờ cũng là anh, dọn dẹp xong rồi mới gọi Tần Triết dậy. Không ngờ lần này lại để Tần Triết thấy, trong lòng anh xấu hổ hận không thể đào lỗ chui xuống đất. Anh phân vân muốn thảo luận với mẹ, mua thêm một chiếc giường.

Trường tiểu học cách nhà rất gần. Sáng sớm đánh răng rửa mặt xong, Tần Tranh liền dắt Tần Triết ra khỏi cửa. Dáng người Tần Triết bé nhỏ, lưng đeo cặp sách, từ xa nhìn lại dường như không thấy người cậu đâu, khiến mẹ tựa bên cánh cửa mỉm cười.

Đi qua hai con đường, nghe thấy tiếng cười đùa rộn ràng nhốn nháo, Tần Triết càng phấn khích, giục dã Tần Tranh đi nhanh hơn. Tần Tranh bất đắc dĩ tăng nhịp độ. Đến trường học rồi, Tần Tranh vội vàng báo danh cho Tần Triết, nộp học phí, trời nóng, trên trán anh đổ từng giọt mồ hôi, xung quanh đều là tiếng khóc non nớt của những đứa nhỏ và giọng nói căn dặn kiên nhẫn của các vị phụ huynh.

Trẻ em trong làng không nhiều lắm, trường tiểu học nhỏ như vậy, một cấp cũng không quá hai lớp. Tần Triết được phân vào lớp hai, cậu thò đầu vào bên trong xem xét, phát hiện đa số đều là những bạn nhỏ đã quen biết, cười vui vẻ hơn.

Tần Tranh sờ đầu cậu, tỉ mỉ căn dặn những chuyện đại loại như là tập trung nghe giảng, không được nghịch ngợm gây sự, nói xong anh mới đưa cậu vào phòng học. Vừa quay đầu, gặp một dáng người quen thuộc.

”Em là… Phùng Thanh?”

”Tần Tranh, đã lâu không gặp.”

Tần Tranh thấy cô bạn thời niên thiếu nhiều năm không gặp, trong lòng mừng rỡ, cùng Phùng Thanh hàn huyên. Anh kể sau khi anh bỏ học liền lên thị xã làm việc quanh năm, thỉnh thoảng mới về nhà nhưng đi cũng vội vàng, lại nói thật lâu không gặp Phùng Thanh, chỉ nghe nói cô thi đậu vào trường cấp ba của thị xã, tính ra cũng đã đến tuổi tốt nghiệp.

”Em không thi đại học, trở về làng làm giáo viên tiểu học.” Phùng Thanh nói đến đây cũng không có vẻ gì là buồn bã, ngược lại cô còn trừng đôi mắt xinh đẹp của mình trêu Tần Tranh, ”Anh còn không nhanh hối lộ em đi, cẩn thận em làm khó em trai anh.”

Tần Tranh lúc này mới bừng tỉnh, ngại ngùng mỉm cười, ”Hai năm nay nó càng ngày càng lì lợm, em cứ dạy bảo nghiêm khắc, không cần để ý đến anh.”

”Được rồi, anh yên tâm đi, em trai anh chính là em trai em, em cũng sẽ dạy dỗ tốt.” Phùng Thanh thoải mái cười rộ lên, sau đó hai người còn nói chút chuyện phiếm, đến lúc vào học mới dừng lại. Phùng Thanh bước vào phòng học, đứng trên bục giảng, viết tên cô lên bảng đen, sau đó nói, ”Cô gọi là Phùng Thanh, là giáo viên chủ nhiệm lớp các em, các em có thể gọi là cô Phùng. Từ hôm nay trở đi, cô sẽ dạy các em ngữ văn và toán học. Bây giờ chúng ta bắt đầu vào học.”

”Con muốn mẹ cơ, con không muốn đến trường.” Lúc một âm thanh nức nở vang lên, Tần Tranh vẫn còn chưa đi. Anh và một số phụ huynh cùng nhau đứng bên ngoài nhìn vào, thỉnh thoảng trò chuyện đôi câu, dù sao cũng là người một làng, đa số mọi người đều biết nhau, Tần Tranh ít tuổi hơn họ, theo lẽ nên cùng cô dì chú bác nói chuyện phiếm.

”Các em bây giờ đã lớn rồi, phải dũng cảm lên. Chờ đến mười hai giờ, lớp học kết thúc thì các em có thể gặp bố mẹ rồi.” Phùng Thanh có chút căng thẳng, đi xuống bục giảng dỗ dành đứa bé đang khóc kia.

”Không được, con muốn mẹ, con muốn mẹ.” Cậu nhóc rốt cuộc phát ra tiếng khóc nghẹn ngào, sau đó tiếng khóc đồng thanh vang lên, một nửa trẻ em trong lớp cùng nhau khóc khiến Phùng Thanh luống cuống.

Phụ huynh nghe tiếng khóc càng thêm lo lắng, tiến đến trước cửa phòng học xem đã xảy ra chuyện gì. Phùng Thanh xấu hổ đứng trên bục giảng, cô lúng túng không biết nên làm gì.

Ngược lại, Tần Triết không hề khóc. Tần Tranh thường xuyên vắng nhà, cậu là một đứa bé ngoan ngoãn hiểu chuyện, lúc này hơi thích thú nhìn mấy đứa bé đang khóc um lên. Mắt cậu liếc nhìn về phía Tần Tranh, quyết tâm biểu hiện sự lanh lợi của mình, vì thế cậu chạy đến bên cạnh bạn nhỏ khóc om sòm nhất, cười hì hì nói, ”Xấu, xấu, xấu, lớn như vậy còn muốn mẹ.”

Bạn nhỏ vốn đang khổ sở, bị Tần Triết kích thích, khóc càng to hơn, trước đây bạn nhỏ này có chút xích mích với Tần Triết, lúc này thấy cậu, càng tức giận, giơ bàn tay nhỏ nhắn đánh Tần Triết, kêu gào, ”Mày cười tao, không được phép cười tao!”

Khuôn mặt rắn rỏi của Tần Triết bị trúng một đập, cậu đứng đó ngây người hồi lâu mới phục hồi tinh thần, giận dữ đánh trở lại. Bạn nhỏ kia thường ngày được cả nhà nuông chiều, sức lực không bằng Tần Triết, chẳng mấy chốc bị đè xuống mặt đất.

”Mày có phục không? Có phục không?” Tần Triết ấn bạn nhỏ trên mặt đất, vừa đánh vừa hét.

Mấy đứa bé xung quanh chứng kiến cuộc đánh nhau, sợ đến ngừng khóc. Lúc này Phùng Tranh mới chú ý đến phía bên này, cô chỉ lơ là một chút mà cảnh tượng đã rất hỗn loạn, mãi đến khi Tần Tranh chạy đến, kéo hai nhóc con ra xa.

”Em phát điên gì vậy?” Tần Tranh lôi Tần Triết sang một bên, trong lòng vô cùng buồn bực, không hiểu tại sao em mình lại trở nên bướng bỉnh và bạo lực như vậy, sắc mặt anh sa sầm xuống.

Tần Triết thấy vẻ mặt Tần Tranh, biết là đã khiến anh nổi giận, cậu chậm rãi cúi đầu, một lúc lâu sau mới nói một câu, ”Là nó ra tay trước.”

Tần Tranh không chút suy nghĩ, tát lên má Tần Triết thật mạnh. Khuôn mặt cậu nhanh chóng đỏ ửng, sưng phù lên.



Phụ huynh của bạn nhỏ nọ lúc này cũng đã nghe thấy tiếng ồn ào, đi vào trong phòng học. Đó là một người phụ nữ trang điểm đậm, cô ta ôm con mình vào lòng, kiểm tra cẩn thận, xác định con mình không bị thương mới kéo con đến trước mặt Tần Tranh.

”Thằng nhóc nhà ai, sao lại lỗ mãng như thế? Đúng là con nhà vô giáo dục.” Giọng nữ lanh lảnh, khiến nhiều người quay đầu nhìn.

‘A, không phải là cô vợ lợi hại của bí thư làng sao? Tần Triết cũng thật là, đánh ai không đánh lại đánh con cô ta.’

Mấy vị phụ huynh đứng xem náo nhiệt ở bên ngoài thì thầm. Người phụ nữ này ở làng bên cạnh gả đến, nhà mẹ đẻ có máu mặt, bố chồng cũng người có quyền lực, nổi tiếng là cưng chiều con vô chừng mực. Lúc này xem khuôn mặt cau có của cô ta, mọi người cảm thấy đồng tình với hai anh em Tần Tranh.

Tần Triết bị Tần Tranh đánh, ngơ ngác đứng ở chỗ đó, rất lâu sau mới hồi phục, nước mắt cậu rớt xuống. Cậu lớn như vậy chưa bao giờ thấy vẻ mặt tức giận của Tần Tranh, cảm thấy lòng đầy oan ức, ngoại trừ khóc, không biết phải làm gì bây giờ.

”Đừng khóc nữa, mau xin lỗi bạn đi.” Tần Tranh vừa đánh xong liền hối hận. Nhìn khuôn mặt nhỏ nhắn sưng đỏ của Tần Triết, lòng anh tràn đầy thương xót, bởi thế nên giọng nói cũng dịu dàng hơn.

Tần Triết quật cường mím môi, thấy khuôn mặt nghiêm túc của Tần Tranh, cũng có chút sợ, nên nhỏ giọng nói câu ”xin lỗi” rồi cúi đầu.

Người phụ nữ nọ quay đầu đánh giá Tần Tranh và Tần Triết, liếc xéo họ, ”Hôm nay coi như cho qua, nếu Đông Đông của tôi có vấn đề gì xảy ra, tôi sẽ không để yên cho các cậu!” Cô ta nói xong, ôm con đi ra ngoài. Bạn nhỏ thấy mẹ chiếm thế thượng phong, nín khóc mỉm cười, còn quay đầu lại làm mặt hề với Tần Triết. Nhưng mà Tần Triết vẫn đang cúi đầu, không nhìn thấy được.

”Anh về trước đây, sau khi tan học về nhà ngay, anh có chuyện muốn nói với em.” Tần Tranh lạnh lùng nghiêm mặt, quay đầu đi.

Lòng anh vô cùng đau đớn, không dám quay đầu nhìn Tần Triết. Anh bóp chặt tay phải, móng tay đâm vào lòng bàn tay, sinh ra đau đớn.

Tần Tranh không phải không muốn bao che cho em trai, chỉ là kinh ngạc khi Tần Triết vì những lời trêu chọc liền ra tay đánh bạn. Anh nhớ rõ lúc còn bé, em trai anh luôn yên tĩnh và nghe lời, tính cách hơi hướng nội, tại sao sau khi lớn lên lại trở nên như vậy?

Câu nói ”con nhà vô giáo dục” đó làm thần kinh Tần Tranh đau nhói, anh nghĩ, có phải mấy năm nay anh không quan tâm đến Tần Triết đúng mực không?

Tần Tranh về đến nhà, giấu đi tâm trạng phiền muộn. Anh vừa vào cửa đã thấy mẹ của Phùng Thanh và mẹ anh đang nói chuyện gì đó, thấy anh vào, cười vui vẻ chào hỏi anh. Tần Tranh nói vài câu với bà rồi về phòng, trong lòng chợt nghĩ, mặc dù hai nhà là hàng xóm nhưng quan hệ cũng bình thường, sao hôm nay lại nhiệt tình như vậy.

Kể ra thì số Phùng Thanh cũng khổ. Mẹ cô mất sớm, người mẹ kế mà bố cô tái giá đối xử với cô không được tốt lắm. Bà ta không quan tâm đến Phùng Thanh, đặc biệt sau khi có con đẻ của mình thì càng lạnh nhạt. Phùng Thanh không thể thi đại học, chọn đi làm ngay sau khi tốt nghiệp có lẽ cũng liên quan đến tình huống trong nhà.

Một lúc sau, mẹ của Phùng Thanh đi rồi, Tần Tranh mới ra ngoài, khe khẽ hỏi mẹ anh, ”Dì Phùng đến đây làm gì vậy mẹ?”

Mẹ anh cười tủm tỉm nhìn Tần Tranh, nói rằng, ”Đến làm mai cho con.”

”A?” Tần Tranh hơn sửng sốt, sau đó mặt anh đỏ lên, có chút không biết làm sao, ”Con còn ít tuổi mà.”

”Không ít đâu, trong làng, thanh niên bằng tuổi con không đi học thì cũng đã kết hôn gần hết rồi. Nhà lão Lưu ở xóm trên đã có cháu bồng rồi kìa. Mẹ biết Phùng Thanh khi nó còn nhỏ, người lớn lên đẹp gái, tốt bụng, mẹ thấy rất được. Mấy năm nay không phải con cũng tích góp được tiền rồi ư? Lúc này không tiêu thì tiết kiệm làm gì?”

Tần Tranh giật mình, vô thức lắc đầu, ”Chút tiền đó con muốn để dành cho Tiểu Triết sau này nộp học phí, hơn nữa… nhà chúng ta cũng phải tiết kiệm, lỡ may sau này xảy ra chuyện gì…”

”Thằng bé này, sao con lại thiếu quyết đoán như vậy?” Mẹ trừng mắt nhìn anh, dịu dàng nói, ”Hai năm này cơ thể mẹ khỏe lên rồi, có thể ra ngoài tìm việc, bây giờ con không lấy Phùng Thanh, trong làng này, nhiều thanh niên sẽ nhòm ngó. Lẽ nào con định chờ Tiểu Triết thi đại học rồi mới kết hôn? Con không sợ đơn độc chết già sao. Hơn nữa, Phùng Thanh con bé cũng không phải ăn không ngồi rồi. Giáo viên một tháng kiếm cũng không ít tiền, việc nhẹ lại dễ dàng, nhân tiện có thể để con bé chăm sóc Tiểu Triết, mẹ cũng có thể tìm việc ở xa, kiếm nhiều tiền hơn.”

”Chờ… chờ con suy nghĩ đã.” Tần Tranh vò đầu, có chút bất đắc dĩ nhíu mày. Trước giờ anh không hề nghĩ đến việc này, không ngờ anh cũng đã đến tuổi lấy vợ. Thế nhưng, anh cảm thấy không được tự nhiên, chỉ vì lý do như vậy mà cưới một cô gái về làm vợ, Phùng Thanh từ nhỏ đến lớn đều là bạn tốt của anh lại trở thành vợ anh, anh cảm thấy rất kì quái.

”Con đó, đừng có phúc mà không biết hưởng, hôm qua dì Phùng đã hỏi Phùng Thanh rồi mới đến tìm con, nếu không phải con bé đã đồng ý, sao bà ấy có thể đến tìm mẹ? Con từ chối thẳng thừng như vậy không sợ làm Phùng Thanh mất mặt sao.” Mẹ anh lắc đầu, quăng ánh mắt trách móc cho Tần Tranh, cảm thán nói, ”Con đó, vẫn là trẻ con chưa hiểu chuyện.”

Tần Tranh vô cùng buồn bực, đứng ngơ ngẩn trong sân mãi cho đến khi Tần Triết đi đến trước mặt, anh mới phục hồi tinh thần. Lúc này anh mới phát hiện trời đã vào buổi trưa.

Khuôn mặt cậu nhóc vẫn sưng phù như trước, con mắt ửng đỏ, nhìn qua vô cùng đáng thương, ngước mắt mong đợi nhìn anh, trong lòng anh mềm nhũn.

”Anh ơi…” Cậu kêu khe khẽ.

”Em biết sai rồi?” Tần Tranh yêu thương cậu nhưng cũng biết nhóc con này đã đến tuổi phải được dạy dỗ nghiêm khắc, nên anh đành phải hạ quyết tâm, bình thản hỏi.

Tần Triết bĩu môi. Cậu tan học liền trở về nhà, kết quả thấy Tần Tranh đứng một mình trong sân, nghĩ rằng anh đang đợi mình để dạy bảo, trong lòng có chút không tuân phục, lại có chút tâm trạng phản nghịch, nên chỉ đứng cúi đầu, không chịu nói lời nào.