Cuộc Sống Ở Bắc Tống

Lâm Y đi vào phòng ngủ Phương thị, thấy bà ta tay cầm giấy tay đề bút như đang tính sổ. Nàng đứng đó, không đợi Phương thị ngẩng đầu, liền hỏi. “Nhị phu nhân tìm tôi có chuyện gì?”.

Phương thị ngẩng đầu, đặt bút xuống, nói. “Giá tiền lúc trước chúng ta bàn vẫn có thể thương lượng, tính cô mỗi mẫu bảy mươi lăm văn được không?”.

Lâm Y đã ủy thác cho Đinh môi giới, cũng lười để ý bà ta, nói. “Tôi chỉ trả nổi năm mươi văn thôi, nào có nhiều tiền để bỏ ra nữa”.

Nàng nghèo, Phương thị không thể bức bách nàng, nhưng hạ giá bà ta lại không nỡ, đành không cam lòng cho nàng đi.

Không tới mấy ngày, Đinh môi giới lo thỏa đáng mọi việc, sai người gửi tin mời Lâm Y vào thành, đưa một xấp khế thuê đất cho nàng kí tên, nói. “Ruộng trong thôn đều bỏ trống, nghe nói có người thuê hầu như tất cả đều đồng ý, nhưng vốn của cô không nhiều, lại còn phải để dành mua phân bón, bởi vậy tôi thay cô thuê một trăm mẫu, đúng theo giá cô ra, mỗi mẫu năm mươi văn, thuê đến chừng tháng ba tháng tư, tôi chỉ mới thương lượng qua với bọn họ bằng miệng thôi, nếu cô ngại đắt, bớt chút ít cũng được”.

Lâm Y đã sớm tính toán, căn cứ theo sản lượng cải trắng nhà họ Trương, thêm chút phân bón, một mẫu ít nhất có thể cho ra hai ngàn cân, ấn theo giá từng cân, riêng phần lãi là bốn ngàn văn. Cứ như vậy, thu hồi vốn không khó, Lâm Y gần như có thể nghe thấy tiếng tiền đổ vào túi leng keng, vội nói. “Tôi thuê hết một trăm mẫu”. Nàng cầm bút lưu loát kí tên, chốc lát đã kí xong mười mấy tờ khế đất, lại hỏi. “Tôi chưa mướn tá điền trồng rau bao giờ, trả tiền công thế nào, còn phải thỉnh giáo Đinh môi giới.”

Đinh môi giới nói. “Tôi đã thay cô xem xét mấy hộ tá điền, làm người thành thật, tiền lương chia ba bảy, cô xem có được không?”.

Quy tắc tiền lương chia ba bảy là quy tắc làm việc quen thuộc của các tá điền, Lâm Y nhận danh sách nhìn qua, gật đầu nói. “Được, tôi tin tưởng nhất là Đinh môi giới, thuê những người này đi”.

Nàng bỏ ra một ít trả tiền thuê đất, lại hỏi thăm Đinh môi giới cửa hàng bán hạt giống, mua mấy bao hạt giống cải trắng, đậu đũa, dưa leo, vân vân. Chờ đến khi nàng quay lại thôn, chưa tới nhà đã bị hộ trưởng nương tử kéo đi, hỏi nàng. “Tam nương tử, cô thuê nhiều đất như vậy làm chi?”.

Lâm Y giơ giơ bao hạt giống trong tay, đáp. “Trồng ít cải trắng”.

Hộ trưởng nương tử nghe vậy, phản ứng không khác Phương thị mấy, dù chưa mở miệng trào phúng nàng nhưng mặt mũi tràn đầy vẻ hoài nghi, hảo tâm khuyên nàng. “Tam nương tử, tôi hiểu cô cần tiền gấp nhưng đừng nên xem việc trồng trọt là trò đùa, thua lỗ biết làm sao? Tiền cô nợ nhà tôi, trả trễ chút cũng được, chớ sốt ruột nóng vội…”.

Lâm Y không muốn nói chuyện, ngắt lời bà này, nói. “Tôi vẫn chưa tạ ơn nương tử mang khế đất sang cho tôi, hay ngài cũng giữ mấy mẫu mà gieo?”.

Hộ trưởng nương tử liên tục lắc đầu. “Tôi bao tuổi rồi, cũng không dám học cô đùa dai”.

Lâm Y cười cười, xưng trong nhà còn có việc, nói tạm biệt.

Cửa viện nhà họ Trương, thím Nhâm đang đặc biệt chờ đón Lâm Y, thấy nàng tiến vào, liền sấn ra chất vấn nàng. “Gạo nhà này cho cô ăn xem như uổng? Cô thà thuê ruộng nhà khác cũng không thuê ruộng nhà này?”.



Lâm Y cũng lười cãi nhau với bà ta. “Đi nói cho Nhị phu nhân, năm mươi văn một mẫu, nếu đồng ý thì vào thành tìm Đinh môi giới”.

Thấy thái độ của nàng cương quyết, thím Nhâm đâm ra khiếp đảm, miệng cũng không dám cãi lại, đi thẳng đến chỗ Phương thị, truyền đạt lại ý của nàng. Phương thị không cam lòng, tự mình đến phòng Lâm Y, hỏi trước. “Nghe nói cô thuê nhiều ruộng lắm, làm sao có tiền, kết nút thắt giàu có vậy ư?”.

Lâm Y bây giờ không phải ăn nhờ ở đậu, chẳng thèm để ý bà ta, thuận miệng lấy cớ. “Vào thành vay nặng lãi”.

Chỉ là lấy cớ ấy vậy mà Phương thị tin, trong lòng mừng thầm, trông chờ nàng trồng rau thất bại ngồi trên đống nợ. Bà ta có ý định muốn Lâm Y thiếu nợ nhiều, nhân tiện nói. “Cô ở nhà họ Trương, ăn của nhà họ Trương, thêm ít tiền thuê ruộng không được?”.

Lâm Y thầm nghĩ : phòng ốc Dương thị cho ở, tiền cơm canh chưa từng thiếu đồng nào, cũng phục bà ta dám mặt dày nói ra câu này. Nàng giả bộ khó xử nói. “Không phải tôi không muốn, nhưng thân là chủ thuê, đã bảo các hộ kia là năm mươi văn, nếu trả cho phu nhân nhiều hơn, chẳng phải bọn họ bị thiệt sao, lỡ đâu họ đòi tôi bù khoản tiền chênh lệch, tôi lấy đâu ra mà trả”.

Phương thị không cam lòng, góp ý. “Chúng ta lặng lẽ làm, đừng cho bọn họ biết”.

Lâm Y mất kiên nhẫn. “Nhị phu nhân, đây là khế ước có đóng dấu đỏ của quan phủ, phu nhân không muốn người khác biết cũng được, nhưng phu nhân phải trả phí môi giới trung gian”.

Phương thị thật đúng là để bụng câu này, yên lặng tính một lúc, phát hiện vụ này bản thân thiệt thòi, khuôn mặt thất vọng, đứng dậy quay về phòng.

Lát sau, thím Nhâm tới, đứng ở cạnh cửa nói. “Năm mươi văn thì năm mươi văn, một trăm hai mươi mẫu, đều cho cô thuê”.

Lâm Y đáp. “Đã thuê nhiều lắm, cũng không thiết tha gì trăm mẫu ruộng đó, có điều Nhị phu nhân yêu cầu thì tôi không thể không nể mặt, đành phải chắt bóp ra thuê vậy”.

Thím Nhâm hầm hừ bước đi, đến kể lại cho Phương thị nghe, Phương thị nhất định muốn mấy đồng tiền của Lâm Y nên không thể làm gì nàng được, ôm cục tức trong bụng đổ hết lên đầu thím Nhâm, khiến bà ta kêu khổ không thôi.

Trồng rau đơn giản hơn lương thực rất nhiều, ngày hôm sau, Lâm Y tập trung đầy đủ các tá điền, phân phát hết số hạt giống, khởi công làm việc ngay trong ngày, ròng rã qua hai ngày, hai trăm hai mươi mẫu đều gieo xong. Sáng trưa chiều tối nàng đều ra ruộng tuần tra một hồi, tinh tế dặn dò các tá điền trông coi cẩn thận, một là đề phòng nạn sâu bệnh, hai là đề phòng có người cố ý gây rối. Cũng là nàng lo xa, tiền công trả theo quy tắc ba bảy, rau quả càng tốt, tá điền càng kiếm được nhiều tiền, lại đang lúc nông nhàn, ngoại trừ trồng rau bọn họ không có việc gì khác, mỗi ngày hận không thể ngồi luôn ngoài ruộng, căn bản không cần nàng dặn dò.

Lâm Y không bao giờ đoán được, chuyện nàng thuê ruộng của nhà họ Trương đã nhấc lên bao phen phong ba khi cả gia đình Đại phòng từ phủ Thành Đô quay về, trực tiếp biến thành mồi lửa châm ngòi cho cuộc chiến tranh giành điền sản giữa Đại phòng và Nhị phòng.

Giữa tháng tám, Đại phòng một nhà đã về đến nhà họ Trương đón tiết Trung thu, lúc còn đang đi đường đã nghe người ta nói chuyện Lâm Y thuê đất. Đợi đến nhà, Trương Đống và Dương thị đồng loạt đi tìm Nhị phòng, người thứ nhất hỏi. “Ruộng nhà chúng ta, toàn bộ cho thuê rồi sao?”. Người thứ hai lại hỏi. “Một mẫu cho thuê được năm mươi văn?”.

Hai câu hỏi, Trương Lương nghe thấy không sao, Phương thị nghe lòng đầy căm tức, muốn cãi lại sợ Trương Lương dùng ghế đập mình, đành nén giận nặn ra một tiếng “Dạ”.

Trương Đống nghe trả lời, dậm chân nói. “Dốt nát, ngu xuẩn, dù tôi chưa nghe người ta trồng rau trên ruộng nước, nhưng ở Phúc Kiến và Tô Hàng, tháng bảy tháng tám thu xong lúa, tháng mười sẽ gieo tiếp vụ đông, tôi định về gấp thông báo cô chú, giữ ruộng đến tháng mười đi, ai ngờ đã cho thuê toàn bộ rồi, thật sự là dâng chuyện tốt lên miệng người dưng”.



Phương thị thầm nghĩ : nếu là có tâm, trước lúc rời nhà tại sao không nói, chờ đến bây giờ trách cứ ai, bản lãnh lắm ư. Bà ta giương mắt nhìn Trương Lương, thấy ông ta không có ý định phản bác, đành phải cố nuốt trở vào.

Dương thị nhìn hai người không lên tiếng, quyết định nói ra việc bà suy nghĩ đã lâu. “Trước khi Tết đến, chúng ta phân gia đi”.

Trương Lương nghe vậy cả kinh, nghĩ bụng : không phải đại ca đã nói không cần gia sản rồi sao? Ông ta tự xưng là người đọc sách, ngượng ngùng nói ra này, chỉ đưa mắt nhìn Trương Đống.

Trương Đống né tránh ánh mắt của em trai, nắm tay đưa lên che miệng ho khan hai tiếng. “Cháu trai chú ốm, tốn không ít tiền, phí thuốc thang lang trung ở phủ Thành Đô đắt đỏ, hiện đang thiếu nợ, sau này không biết còn muốn tiêu tốn bao nhiêu, hiện nay có đại tang ở nhà, không có gì thu vào, chỉ có thể trông cậy vào vài mẫu đất cha lưu lại”.

Phương thị không nhịn được nữa, đoạt nói trước Trương Lương. “Việc canh tác Đại phòng anh chị chưa bao giờ trông nom, chẳng hạn như năm nay thu lúa anh chị ở nơi nào, chỉ có Nhị phòng chúng em bận bịu từ tờ mờ sáng đến tối muộn”.

Bà ta trách cứ ngược lại nhắc nhở Dương thị. “Thóc lúa thu được có một nửa là của Đại phòng, chúng tôi trả tiền công”.

Tranh ruộng tranh lúa không phải bổn ý của Trương Đống, nhưng thật sự là thâm hụt quá lớn chống đỡ không nổi, ông ta kéo Trương Lương qua một bên, xin lỗi. “Đợi đến lúc xuất sĩ làm quan có bổng lộc, sẽ trả lại ruộng cho gia đình Nhị đệ”.

Một nửa số ruộng thật sự quá nhiều, Trương Lương tiếc, lại không muốn quan hệ với Trương Đống đổ xấu, khó xử nói. “Đại ca, Nhị phòng chúng em nhiều người, chia nhiều hơn vài mẫu được chứ?”.

Trương Đống đang định gật đầu, Dương thị kéo ông ta về lại. “Ngày nào Tam lang cũng phải thuốc thang tẩm bổ, có thêm một văn tiền cũng đỡ, chúng tôi chỉ có một đứa con trai mà thôi”.

Lời nói ra không hề nhỏ, Trương Đống biết Trương Lương cũng nghe thấy, quay đầu lại, mặt lộ vẻ xin lỗi, miễn cưỡng cười. “Nhị đệ, xem như thương cháu trai của chú đi”.

Trương Lương ở thế khó xử, không biết nào đáp lại thế nào, Phương thị thay hắn phân ưu. “Đại ca, không phải chúng em không muốn, chỉ là hai cháu trai anh chừng hai năm nữa phải vào kinh thành đi thi, đường xá xa xôi, lộ phí tốn kém, chỉ trông cậy vào mấy mẫu ruộng đấy”.

Trương Lương cảm thấy bà ta nói những lời này vô cùng đúng, liên tục gật đầu. Trương Đống còn muốn nói tiếp, Dương thị lại giật tay áo ông ta nói. “Tranh cãi nữa không hay, sáng mai nói sau đi”.

Hai người trở lại trong phòng, Trương Đống vẫn than ngắn thở dài, phần vì bệnh của con mà phát sầu, phần vì băn khoăn chuyện tranh điền sản với huynh đệ. Dương thị và ông ta vợ chồng nhiều năm, quá hiểu tâm tư ông ta, rót chén trà đưa tới tay Trương Đống, ra chủ ý. “Ruộng đất là sản nghiệp tổ tiên cha để lại, vốn dĩ chúng ta nên có một phần, không coi là cướp đoạt. Lão gia cảm thấy khó qua, ngày mai ta đi mời Lý chính đến phân, ông ấy phân cho chúng ta bao nhiêu thì chúng ta nhận bấy nhiêu, tuyệt đối không nói lời thứ hai, thế nào?”.

Trương Đống lo nghĩ, cảm thấy chủ ý này thật không sai, vui mừng khen. “Phu nhân cao minh”.

Dương thị cười, tiến lên thay ông này cởi áo ngoài, hai người cùng nằm xuống ngủ. Ngày tiếp theo, Trương Đống tự mình đi mời Lý chính, nhờ Lý chính làm người phân xử. Vợ chồng Trương Lương thấy Lý chính đến, có chút hoảng hốt, chia đều sản nghiệp tổ tiên cho huynh đệ trong gia đình là quy củ, bọn họ muốn được thêm một phần, nào có không để ý. Phương thị tranh thủ thời gian bảo thím Dương xuống bếp, chuẩn bị một bàn tiệc rượu , mời Lý chính ngồi ghế trên.