Quyển 4 - Chương 311: Cuộc chạm trán giữa công chúa và quận chúa (2)
Ngọ Hậu Phương Tình
21/05/2014
Ý câu nói này của chàng là Tống triều có thể khiến nước Liêu nhanh chóng đầu hàng, bớt được sự hi sinh nào cũng tốt. Ít nhất thì người Khiết đan sẽ giữ được thêm nhiều người hơn đồng thời mất mát của người Tống cũng sẽ giảm bớt. Bởi thế chàng không muốn người thông minh như Da Luật Đảo Dung lại xuất hiện ở nước Liêu.
Cả hai đều là người thông minh. Thạch Kiên không muốn che giấu nàng tham vọng của mình song chàng và Da Luật Đảo Dung nói chuyện nhỏ đến mức ngay bọn Chu Lạp đứng phía ngoài cũng không hiểu họ đang nói gì.
Da Luật Đảo Dung lắc đầu nói:
- Rồi lại để ngài đồng hoá mọi người Khiết Đan chúng ta với pháp lệnh hôn nhân đó ư?
Dứt lời nàng kiên quyết tiếp:
- Bất kể mục tiêu của ngài là gì, chỉ cần còn một hơi thở cuối cùng thì ta sẽ không để ngài toại nguyện.
Thạch Kiên nói:
- Đảo Dung quận chúa, ta từng nói với Ngọc Tố Phủ Khả Hãn và giờ ta sẽ nói lại với nàng điều này. Nếu người Khiết Đan các nàng không chọn cách sống tiến bộ hơn hoặc không chịu hoà hợp với văn minh tiến bộ thì kết cục của những bộ tộc du mục như Ô tôn sẽ là tương lai của người Khiết Đan các nàng.
Đương nhiên chàng không thể nói thêm rằng sau mấy chục năm nữa nước Liêu của các nàng ấy sẽ bị tộc Nữ chân tiêu diệt. Hơn nữa lịch sử hiện giờ đã rối tinh rối mù, tương lai không hiểu sẽ ra sao
Da Luật Đảo Dung biết và thậm chí nàng còn cho rằng lời Thạch Kiên nói là rất chí lý dù khiến nàng ta không can tâm. Từ cuộc giao chiến lần này với người Tây Hạ, có thể thấy kị binh tinh nhuệ của nước Liêu đã sớm không còn là những kị binh tinh nhuệ vô địch thiên hạ như ban đầu nữa. Giờ người nước Liêu bắt đầu trở nên giống Tống triều, hài lòng với sự hưởng thụ, không buồn lo nghĩ. Thậm chí nàng nhớ trước đây ở trong Thạch Phủ, Thạch Kiên đã nhắc đến vận mệnh của người Khiết Đan với nàng. Chàng nói rằng nếu Tống Liêu mãi vậy mà không thay đổi thì nước Liêu sẽ bị người Nữ Chân và Mông Cổ của phương Bắc thay thế
Song có lẽ chỉ mình nàng là người lưu tâm đến lời vàng ngọc đó và hiểu rằng có thể thực tế sẽ diễn ra như vậy. Song nàng không có bản lĩnh giống Thạch Kiên như khi chàng từng bước thay đổi cả Tống triều, huống chi nàng còn là một nữ nhi.
Điều đó khiến nàng thường phải thở dài.
Dù biết đây là lẽ phải song nàng vẫn không can tâm để nước Liêu đi vào con đường diệt vong.
Nàng nói:
- Những đến chuyện đó giờ nói đến hãy còn quá sớm, chúng ta hãy cứ vào thẳng vấn đề chính đi.
- Nàng nói đi.
- Ta đến đây lần này là thay mặt bệ hạ để bắt tay với Tống triều, hợp sức tiêu diệt Tây Hạ. Lần này thì ngài có thể yên tâm.
Thạch Kiên nghe mà sửng sốt nên mất một lúc lâu mới lấy lại phản ứng. Đây lại là chủ ý của cô nàng yêu ma này rồi! Thấy giờ mình không thể ngăn cản Tống triều từng bước tiêu diệt Tây Hạ nên chuyển sang cho nước Liêu chủ động bắt tay với Tống triều, tranh hưởng một phần chiếc bánh, vớt vát chút ít lợi ích cho mình đây.
Cách hành xử lần ra tay này của nước Liêu nằm ngoài dự liệu của Thạch Kiên. Và cũng bởi việc này cần phải bàn tính thật cẩn thận nên Thạch Kiên đáp:
- Chuyện này thì ta không thể tự mình quyết định. Nàng hãy tâu lên Hoàng thái hậu và hoàng thượng của chúng ta.
Da Luật Đảo Dung cười khúc khích nói:
- Giờ còn hoàng thượng gì nữa. Chuyện về Thiểm Tây hoàng thượng và hoàng thái hậu của các ngài có dám can thiệp không? Hay thế này vậy,ngài tự đứng ra thay mặt Tống triều làm hoàng đế. Khi đó ta không những không giúp đỡ nước Liêu của mình mà còn chủ động kết duyên cùng ngài, giúp ngài thống nhất thiên hạ, ngài thấy thế nào?
Thạch Kiên bị câu nói của nàng ta doạ cho hết hồn. Ngay bọn Chu Lạp đứng ngoài cửa cũng ngã nhào từng đứa
Thạch Kiên biết nàng không chỉ nói cho vui mà rất có khả năng sẽ dùng lời đồn đại đó để đối phó lại mình. Nếu Nga tuy nghe lời đồn thổi đó nhưng vẫn không tin thì thói hay đa nghi của nàng ấy cũng vẫn sẽ phát tác.
Nhưng đến giờ lời đồn thổi kiểu đó không ảnh hưởng nhiều tới chàng. Vậy cũng tốt, dẹp xong Tây Hạ rồi nghỉ một thời gian. So với Khấu Chuẩn đời trước có lẽ đời chàng cũng chẳng kém phần đáng thương là bao.
Điều thú vị nhất đối với chàng hiện giờ là lúc trước bảo bọn Giang Cập tới Nam Mỹ và thay vì tìm được giống thực vật mới, bọn họ lại mang về cho Tống triều một lãnh thổ rộng lớn. Như vậy việc này đã giải quyết được vấn đề thôn tính lãnh thổ của Tống triều, một trong những vấn đề quan trọng nhất đối với mọi vương triều phong kiến. Sự hưng thịnh ban đầu của môt vương triều sẽ khiến vô số bách tích lâm vào cảnh tan cửa nát nhà, vô số thế lực cũng nhân cơ hội này mà vùng lên. Nhưng dần theo sự ổn định của triều đình thì một nhóm thế lực mới lại xuất hiện, thôn tính đất đai và biến vô số bách tính trăm họ thành tá điền đáng thương, những người bị đè nén, bóc lột bởi những qui định thuế hà khắc và không kế mưu sinh cuối cùng đã phải đứng lên khởi nghĩa.
Nếu giờ Thạch Kiên không còn cách gì để sống sót. Vậy cũng tốt, chàng có thể rời bỏ Tống triều, đến Đại Dương đảo, đến hai vịnh Đại Lục, đâu mà chẳng có những vùng đất vô chủ rộng mênh mông và nhiều nơi thậm chí còn rất màu mỡ. Chỉ cần có hạt giống để gieo, chờ thời vụ thì ắt có vụ mùa để thu hoạch. Hà cứ gì phải mạo hiểm để khởi nghĩa tạo phản?
So tỷ lệ dân số tăng thêm với diện tích đất, ít nhất trong năm trăm năm nữa Tống triều cũng không cần lo lắng chuyện đất đai. Chỉ cần Tống triều bình an quá độ qua năm trăm năm, dần chú trọng đến khoa học và được dẫn dắt đi tắt đón đầu bởi “Truy Nguyên Học” chàng đề ra thì qua năm trăm sau dân tộc đó sẽ lớn mạnh chừng nào! Thạch Kiên có thể hình dung ra cảnh cả thế giới cúi mình run sợ trước dân tộc đó. Nhưng chàng cần giải quyết vấn đề trước mắt về những dân tộc du mục ở Trung Á. Họ có ảnh hưởng quan trọng đối với Tống triều và toàn bộ Châu Âu sau này và Thạch Kiên cũng không muốn những tộc người Đảng Hạng, Khiết Đan, Nữ Chân, Mông Cổ bóp chết một Tống triều đang trong khí thế bừng bừng trỗi dậy.
Trong đó có điều khiến Thạch Kiên đắc ý là chàng chưa bao giờ phát động cải cách hừng hực khí thế, làm đầu đề bàn cãi khắp nơi trong cả nước. Chỉ là chàng dần mang lại lợi ích cho mọi người và tự nguyện làm vậy đến mức ngay triều đình cũng không hay điều kỳ diệu xảy ra theo từng cái chỉ tay của Thạch Kiên. Tống triều đã thay đổi rất nhiều
Hiện tổng thể triều đình có thể nói là tiến bộ dù còn lục đục nhưng chỉ cần vào đến triều đình dù là triều đại nào ắt cũng xảy ra những điều như vậy . Quá lắm thì ta rút khỏi triều đình, chẳng màng đến việc gì, nên sẽ chẳng còn gì mà bàn tán.
Hơn nữa lúc đó chàng sắp cử hành hôn lễ nên nhân cơ hội này nghỉ ngơi một thời gian.
Thế nên chàng nói với Da Luật Đảo Dung rằng:
- Nàng muốn dùng kế phản gián cũng được. Song nếu muốn hợp tác vui vẻ tốt nhất nàng đừng làm như vậy. Ta cũng hiểu rõ sự tình và muốn rút khỏi triều đình làm một lão già núi Nam. Ta chẳng có tham vọng gì với quyền lực.
Nghe Thạch Kiên nói thế những tên hộ vệ liền buông ra hơi thở dài. Như bọn Phạm Hộ Nhạc đã từng giao du với Da Luật Đảo Dung nhưng bọn hộ vệ đến sau cũng đã nghe qua danh tiếng lẫy lừng của nàng. Hôm nay gặp mặt quả nhiên nữ tử này là một yêu ma, lúc trước vừa ngọt nhạt nói em muốn lấy chàng lúc sau đã cầm dao đòi giết người.
- Rời khỏi triều đình. Lẽ nào khi đó trên thế giới chỉ mỗi Đại Tống các ngài là vương triều lớn mạnh hay sao?
Da Luật Đảo Dung đau khổ cười nói tiếp:
- Dù sao ta cũng đã có lúc không hiểu vì sao tính ngài đạm bạc là vậy mà việc gì cũng nghĩ cho người khác chứ không phải bản thân.
Quận chúa ta nhớ đến đến tiên đế của Đại Tống các ngài. Trong những việc khác tiên đế rất tầm thường nhưng ngài lại rất có tài đánh giá phẩm giá người khác. Tiểu thánh nhân, thánh nhân cũng chỉ đến vậy là cùng.
Thạch Kiên nghiêm sắc mặt nói:
- Nàng sai. Muốn người khác quan tâm đến mình, mình phải quan tâm đến người khác. Muốn người khác nghĩ cho mình, mình phải nghĩ cho người khác. Đấy là sự có đi có lại công bằng. Về chuyện tính ta đạm bạc, nàng nói hiện ta còn thiếu gì? Về địa vị nếu muốn ta có thể làm tể tướng từ năm mười mấy tuổi. Về danh tiếng có thể xem như ta cũng đã có đôi chút thành công. Vợ đẹp thiếp yêu ta cũng có đủ. Còn về tiền bạc thì chỉ cần muốn ta có thể kiếm đủ để con cháu sau này dùng không hết. Làm người không nên quá tham lam mà cần nhớ biết có vinh quang cực điểm tất có lúc suy. Vậy nên ta rất biết bằng lòng với những gì mình có.
Da Luật Đảo Dung nói:
- Thạch Đại Nhân, có những việc không phải ta muốn thế nào người khác cũng cho là vậy.
Nàng ta nói rất đúng. Nhiều lần Thạch Kiên đã nghĩ và lo lắng chu tất mọi việc. Sau khi xử lý chuyện Đinh Vị, Thạch Kiên đã chủ động khước từ mọi chức vị song Lưu Nga vẫn không an tâm. Dù sao Thạch Kiên cũng hiểu lão thái hậu từng có lúc thăng trầm này. Bước chân lên vũ đài chính trị bà cũng phải đối mắt với nhiều gian khổ cuối cùng mới có được quyền lực này. Song chính mình là một kẻ bị hại chẳng dễ chịu gì. Nhưng dù gì lão thái hậu cũng đã già, khi bà ta nhắm mắt xuôi tay là đến lúc tiểu hoàng đế, người không chỉ tin tưởng mình mà còn có trí tiến thủ caohơn so với lão thái hậu. đến lúc đó tuổi mình mới hai mấy lúc đó mình sẽ ra tay thể hiện.
Cả hai đều là người thông minh. Thạch Kiên không muốn che giấu nàng tham vọng của mình song chàng và Da Luật Đảo Dung nói chuyện nhỏ đến mức ngay bọn Chu Lạp đứng phía ngoài cũng không hiểu họ đang nói gì.
Da Luật Đảo Dung lắc đầu nói:
- Rồi lại để ngài đồng hoá mọi người Khiết Đan chúng ta với pháp lệnh hôn nhân đó ư?
Dứt lời nàng kiên quyết tiếp:
- Bất kể mục tiêu của ngài là gì, chỉ cần còn một hơi thở cuối cùng thì ta sẽ không để ngài toại nguyện.
Thạch Kiên nói:
- Đảo Dung quận chúa, ta từng nói với Ngọc Tố Phủ Khả Hãn và giờ ta sẽ nói lại với nàng điều này. Nếu người Khiết Đan các nàng không chọn cách sống tiến bộ hơn hoặc không chịu hoà hợp với văn minh tiến bộ thì kết cục của những bộ tộc du mục như Ô tôn sẽ là tương lai của người Khiết Đan các nàng.
Đương nhiên chàng không thể nói thêm rằng sau mấy chục năm nữa nước Liêu của các nàng ấy sẽ bị tộc Nữ chân tiêu diệt. Hơn nữa lịch sử hiện giờ đã rối tinh rối mù, tương lai không hiểu sẽ ra sao
Da Luật Đảo Dung biết và thậm chí nàng còn cho rằng lời Thạch Kiên nói là rất chí lý dù khiến nàng ta không can tâm. Từ cuộc giao chiến lần này với người Tây Hạ, có thể thấy kị binh tinh nhuệ của nước Liêu đã sớm không còn là những kị binh tinh nhuệ vô địch thiên hạ như ban đầu nữa. Giờ người nước Liêu bắt đầu trở nên giống Tống triều, hài lòng với sự hưởng thụ, không buồn lo nghĩ. Thậm chí nàng nhớ trước đây ở trong Thạch Phủ, Thạch Kiên đã nhắc đến vận mệnh của người Khiết Đan với nàng. Chàng nói rằng nếu Tống Liêu mãi vậy mà không thay đổi thì nước Liêu sẽ bị người Nữ Chân và Mông Cổ của phương Bắc thay thế
Song có lẽ chỉ mình nàng là người lưu tâm đến lời vàng ngọc đó và hiểu rằng có thể thực tế sẽ diễn ra như vậy. Song nàng không có bản lĩnh giống Thạch Kiên như khi chàng từng bước thay đổi cả Tống triều, huống chi nàng còn là một nữ nhi.
Điều đó khiến nàng thường phải thở dài.
Dù biết đây là lẽ phải song nàng vẫn không can tâm để nước Liêu đi vào con đường diệt vong.
Nàng nói:
- Những đến chuyện đó giờ nói đến hãy còn quá sớm, chúng ta hãy cứ vào thẳng vấn đề chính đi.
- Nàng nói đi.
- Ta đến đây lần này là thay mặt bệ hạ để bắt tay với Tống triều, hợp sức tiêu diệt Tây Hạ. Lần này thì ngài có thể yên tâm.
Thạch Kiên nghe mà sửng sốt nên mất một lúc lâu mới lấy lại phản ứng. Đây lại là chủ ý của cô nàng yêu ma này rồi! Thấy giờ mình không thể ngăn cản Tống triều từng bước tiêu diệt Tây Hạ nên chuyển sang cho nước Liêu chủ động bắt tay với Tống triều, tranh hưởng một phần chiếc bánh, vớt vát chút ít lợi ích cho mình đây.
Cách hành xử lần ra tay này của nước Liêu nằm ngoài dự liệu của Thạch Kiên. Và cũng bởi việc này cần phải bàn tính thật cẩn thận nên Thạch Kiên đáp:
- Chuyện này thì ta không thể tự mình quyết định. Nàng hãy tâu lên Hoàng thái hậu và hoàng thượng của chúng ta.
Da Luật Đảo Dung cười khúc khích nói:
- Giờ còn hoàng thượng gì nữa. Chuyện về Thiểm Tây hoàng thượng và hoàng thái hậu của các ngài có dám can thiệp không? Hay thế này vậy,ngài tự đứng ra thay mặt Tống triều làm hoàng đế. Khi đó ta không những không giúp đỡ nước Liêu của mình mà còn chủ động kết duyên cùng ngài, giúp ngài thống nhất thiên hạ, ngài thấy thế nào?
Thạch Kiên bị câu nói của nàng ta doạ cho hết hồn. Ngay bọn Chu Lạp đứng ngoài cửa cũng ngã nhào từng đứa
Thạch Kiên biết nàng không chỉ nói cho vui mà rất có khả năng sẽ dùng lời đồn đại đó để đối phó lại mình. Nếu Nga tuy nghe lời đồn thổi đó nhưng vẫn không tin thì thói hay đa nghi của nàng ấy cũng vẫn sẽ phát tác.
Nhưng đến giờ lời đồn thổi kiểu đó không ảnh hưởng nhiều tới chàng. Vậy cũng tốt, dẹp xong Tây Hạ rồi nghỉ một thời gian. So với Khấu Chuẩn đời trước có lẽ đời chàng cũng chẳng kém phần đáng thương là bao.
Điều thú vị nhất đối với chàng hiện giờ là lúc trước bảo bọn Giang Cập tới Nam Mỹ và thay vì tìm được giống thực vật mới, bọn họ lại mang về cho Tống triều một lãnh thổ rộng lớn. Như vậy việc này đã giải quyết được vấn đề thôn tính lãnh thổ của Tống triều, một trong những vấn đề quan trọng nhất đối với mọi vương triều phong kiến. Sự hưng thịnh ban đầu của môt vương triều sẽ khiến vô số bách tích lâm vào cảnh tan cửa nát nhà, vô số thế lực cũng nhân cơ hội này mà vùng lên. Nhưng dần theo sự ổn định của triều đình thì một nhóm thế lực mới lại xuất hiện, thôn tính đất đai và biến vô số bách tính trăm họ thành tá điền đáng thương, những người bị đè nén, bóc lột bởi những qui định thuế hà khắc và không kế mưu sinh cuối cùng đã phải đứng lên khởi nghĩa.
Nếu giờ Thạch Kiên không còn cách gì để sống sót. Vậy cũng tốt, chàng có thể rời bỏ Tống triều, đến Đại Dương đảo, đến hai vịnh Đại Lục, đâu mà chẳng có những vùng đất vô chủ rộng mênh mông và nhiều nơi thậm chí còn rất màu mỡ. Chỉ cần có hạt giống để gieo, chờ thời vụ thì ắt có vụ mùa để thu hoạch. Hà cứ gì phải mạo hiểm để khởi nghĩa tạo phản?
So tỷ lệ dân số tăng thêm với diện tích đất, ít nhất trong năm trăm năm nữa Tống triều cũng không cần lo lắng chuyện đất đai. Chỉ cần Tống triều bình an quá độ qua năm trăm năm, dần chú trọng đến khoa học và được dẫn dắt đi tắt đón đầu bởi “Truy Nguyên Học” chàng đề ra thì qua năm trăm sau dân tộc đó sẽ lớn mạnh chừng nào! Thạch Kiên có thể hình dung ra cảnh cả thế giới cúi mình run sợ trước dân tộc đó. Nhưng chàng cần giải quyết vấn đề trước mắt về những dân tộc du mục ở Trung Á. Họ có ảnh hưởng quan trọng đối với Tống triều và toàn bộ Châu Âu sau này và Thạch Kiên cũng không muốn những tộc người Đảng Hạng, Khiết Đan, Nữ Chân, Mông Cổ bóp chết một Tống triều đang trong khí thế bừng bừng trỗi dậy.
Trong đó có điều khiến Thạch Kiên đắc ý là chàng chưa bao giờ phát động cải cách hừng hực khí thế, làm đầu đề bàn cãi khắp nơi trong cả nước. Chỉ là chàng dần mang lại lợi ích cho mọi người và tự nguyện làm vậy đến mức ngay triều đình cũng không hay điều kỳ diệu xảy ra theo từng cái chỉ tay của Thạch Kiên. Tống triều đã thay đổi rất nhiều
Hiện tổng thể triều đình có thể nói là tiến bộ dù còn lục đục nhưng chỉ cần vào đến triều đình dù là triều đại nào ắt cũng xảy ra những điều như vậy . Quá lắm thì ta rút khỏi triều đình, chẳng màng đến việc gì, nên sẽ chẳng còn gì mà bàn tán.
Hơn nữa lúc đó chàng sắp cử hành hôn lễ nên nhân cơ hội này nghỉ ngơi một thời gian.
Thế nên chàng nói với Da Luật Đảo Dung rằng:
- Nàng muốn dùng kế phản gián cũng được. Song nếu muốn hợp tác vui vẻ tốt nhất nàng đừng làm như vậy. Ta cũng hiểu rõ sự tình và muốn rút khỏi triều đình làm một lão già núi Nam. Ta chẳng có tham vọng gì với quyền lực.
Nghe Thạch Kiên nói thế những tên hộ vệ liền buông ra hơi thở dài. Như bọn Phạm Hộ Nhạc đã từng giao du với Da Luật Đảo Dung nhưng bọn hộ vệ đến sau cũng đã nghe qua danh tiếng lẫy lừng của nàng. Hôm nay gặp mặt quả nhiên nữ tử này là một yêu ma, lúc trước vừa ngọt nhạt nói em muốn lấy chàng lúc sau đã cầm dao đòi giết người.
- Rời khỏi triều đình. Lẽ nào khi đó trên thế giới chỉ mỗi Đại Tống các ngài là vương triều lớn mạnh hay sao?
Da Luật Đảo Dung đau khổ cười nói tiếp:
- Dù sao ta cũng đã có lúc không hiểu vì sao tính ngài đạm bạc là vậy mà việc gì cũng nghĩ cho người khác chứ không phải bản thân.
Quận chúa ta nhớ đến đến tiên đế của Đại Tống các ngài. Trong những việc khác tiên đế rất tầm thường nhưng ngài lại rất có tài đánh giá phẩm giá người khác. Tiểu thánh nhân, thánh nhân cũng chỉ đến vậy là cùng.
Thạch Kiên nghiêm sắc mặt nói:
- Nàng sai. Muốn người khác quan tâm đến mình, mình phải quan tâm đến người khác. Muốn người khác nghĩ cho mình, mình phải nghĩ cho người khác. Đấy là sự có đi có lại công bằng. Về chuyện tính ta đạm bạc, nàng nói hiện ta còn thiếu gì? Về địa vị nếu muốn ta có thể làm tể tướng từ năm mười mấy tuổi. Về danh tiếng có thể xem như ta cũng đã có đôi chút thành công. Vợ đẹp thiếp yêu ta cũng có đủ. Còn về tiền bạc thì chỉ cần muốn ta có thể kiếm đủ để con cháu sau này dùng không hết. Làm người không nên quá tham lam mà cần nhớ biết có vinh quang cực điểm tất có lúc suy. Vậy nên ta rất biết bằng lòng với những gì mình có.
Da Luật Đảo Dung nói:
- Thạch Đại Nhân, có những việc không phải ta muốn thế nào người khác cũng cho là vậy.
Nàng ta nói rất đúng. Nhiều lần Thạch Kiên đã nghĩ và lo lắng chu tất mọi việc. Sau khi xử lý chuyện Đinh Vị, Thạch Kiên đã chủ động khước từ mọi chức vị song Lưu Nga vẫn không an tâm. Dù sao Thạch Kiên cũng hiểu lão thái hậu từng có lúc thăng trầm này. Bước chân lên vũ đài chính trị bà cũng phải đối mắt với nhiều gian khổ cuối cùng mới có được quyền lực này. Song chính mình là một kẻ bị hại chẳng dễ chịu gì. Nhưng dù gì lão thái hậu cũng đã già, khi bà ta nhắm mắt xuôi tay là đến lúc tiểu hoàng đế, người không chỉ tin tưởng mình mà còn có trí tiến thủ caohơn so với lão thái hậu. đến lúc đó tuổi mình mới hai mấy lúc đó mình sẽ ra tay thể hiện.
Bạn đang đọc truyện trên: Dtruyen.net
Dtruyen.com đổi tên miền thành Dtruyen.net. Độc giả ghi nhớ để truy cập.