Giá Của Cái Nghèo

… Ông Đỏ nhìn ông Lang Nhị ứa nước mắt hai hàng, đang lúc khó khăn không biết bấu víu ai thì ông ấy lại giúp đỡ:

– Nhưng…. sao …. sao ông lại cho tôi mượn? Ông không sợ tôi không trả được à ? Ông có cần lấy gì thế chấp không?

Ômg Đỏ nghi ngờ ,sợ ông Lang đổi ý thì hỏi lại cho chắc cú. Gói mười cái nhẫn vàng vào rồi bỏ vào túi áo ngực cho ông Đỏ, ông Lamg nói;

-Tôi trước giờ nhìn người ít khi lệch lắm, chẳng cần phải thế chấp đâu. Đặt cọc niềm tin là đủ ông Đỏ ạ.

Ông Đỏ lấp lámh đôi mắt vì xúc động. Vội vàng quỳ xuống chân ông Lang, ông Đỏ nói:

– Gia đình tôi biết ơn ông!ông Nhị.

Cầm mười cái nhẫn vàng ông Nhị cho mượn mò mẫm về nhà khi trời tối mà ông đi thậm thụt không khác gì quân ăn trộm. Từ trước tới nay, đã bao giờ ông cầm nhiều tiền thế này đâu, cho nên ông sợ người ta biết rồi cướp.

Nghĩ vừa buồn vừa chua, lại vừa chát. Chạy từ nhà mình tới tít cuối làng để mượn người nhà, mà mình thì nghĩ họ quý trọng và mang ơn, sẽ chẳng tiếc gì khi mình cần giúp đỡ. Ấy vậy mà không, người mang tiếng họ hàng không giúp được tí nào, mà ông lại nhờ được một người quen qua loa, không thân thích. Đúng thật khi khó khăn,người ta mới biết đâu là người dưng nước lã, đâu là chân tình.

Khi về đến nhà, thì Hiếu cũng vừa từ nhà ông bà Phóng về. Nhìn con trai xách tòng teng cái túi đen nghĩ con trai ăn lấy phần đem về,nhưng chẳng phải. Kéo ông Đỏ vào trong nhà, đóng chặt cửa.Hiếu cười tươi khoe:

– Thầy u ngồi xuống đây con cho xem cái này. Đấy nhớ! Chưa cưới mà người ta đã cho nhiều thế này rồi cơ mà…

Vừa nói, Hiếu vừa mở cái bọc ra, bên trong là một đống tiền kèm cả kiềng cả lắc, cả nhẫn đủ cả. Bà Đỏ mắt sáng rực lên nhìn vào đống vàng sáng lấp lánh như bị thôi miên. Lắp bắp mãi, bà mới nói được câu tử tế:

– Ở đâu mà nhiều tiền vàng thế này? Ông bà Phóng cho hở?

– chứ còn sao nữa, ông ấy bảo tài chợ nhà mình cả cỗ bàn, cả lễ lạt luôn. Thế thì nhà mình có mất mát gì đâu, chẳng còn được của ấy chứ.

Hiếu khômg khỏi vui mừng khoe rối rít. Bà Đỏ gật đầu, bà nói:

– Người ta chắc sợ mình không lo nổi đây mà. Nhưng thế cũng phải, mà cho không cho sớm, lúc nãy thầy mày cũng đi mượn tiền về lo đám. Hay giờ vẫn còn sớm ông đem sang trả đi ông. Chứ ngần đây thằng Hiếu đem về chả lo đủ rồi ấy.

Ông Đỏ nãy giờ khômg nói gì, ông chỉ ngồi nghe bà Đỏ và Hiếu nói chuyện. Nhếch mép người nhạt ,cái suy nghĩ của u con nhà này sao mà đơn giản quá thế không biết:

– ai nói ông phóng ông ấy cho tiền vàng thằng Hiếu? Mày nghĩ lại xem , có câu nào của ông ấy nói cho mày chỗ tiền này không?

Hiếu nhìn thầy tỏ vẻ khó chịu ,hắn nói:

– ý thầy là thế nào? Chẳng phải con đã mang tiền về đây cho thầy u rồi còn gì. Ômg Phóng không cho con thì cho ai.

– Mày nhầm! Mày cứ ngẫm kĩ vào, mày ngẫm xem có câu nào ông ấy nói cho mày không. Chẳng qua, người ta cho mượn về lo đám, vì người ta sợ mất mặt mà thôi. Chỗ vàng này ông phóng nói làm lễ đeo cho cái Khuê phải không? Đấy!Mày xem xem có câu nào lão nhắc đến cho mày ? Buồn cười thật đấy!



Hiếu bị thầy bắt bẻ thì nghĩ lại, đúng thật ông phóng nào nhắc gì hắn đâu. Nhưng hắn không chịu thua mà cãi cùn:

-Ôi dào, cho ai cũng thế thôi ,của cái Khuê, con là chồng nó thì con cũng có phần. Thầy cứ chắc lép quá…

Ông Đỏ nhìn thằng con to đầu mà đần thối đần nát mà vừa buồn lại vừa muốn cười ,ông nói:

– Mày nghĩ xem nhà mình làm quần quật từ sáng đến tối mịt may mắn cũng chỉ đủ cơm ăn, sao nhà người ta không làm gì mà cuộc sống vẫn dư giả? Là bởi người ta chắc lép ,suy tính hơn bọn nghèo như gia đình mình nhiều. Nếu không bởi cái Khuê nó mang bầu trước, thì mày làm gì có cửa mà lấy nó phải không nào. Số vàng này, đích thị là người ta cho nhà mình mượn đeo cho cái Khuê cho đỡ mất mặt, nhưng thầy nghĩ đeo nhiều vàng cho nó, thì người ta đều biết là vàng của bố mẹ nó cho. Nhà mình nghèo đói quanh năm , ai mà không biết. Giờ mà lấy vàng của nhà nó để trao cho nó, . Đúng thật là bôi bác,mà người làng lại cười cho, kiểu vải thưa che mắt thánh ấy. Mình nghèo nó là bản chất rồi, chả thay đổi được đâu. Tiền tao cũng mượn được đây rồi, đủ lo cỗ lo bàn, còn chỗ tiền vàng này, tao đã có cách.

Ông Đỏ nói rồi gói lại chỗ vàng ấy đưa cho bà vợ cất, Hiếu vẫn bảo thủ không hiểu chuyện, nhưng cũng không dám nói gì thêm. Đêm ấy là đêm ngủ ngon lành nhất của gia đình ông Đỏ, bao ngày chạy vạy, vay mượn cũbg có thể lo được đám cưới. Ngày mai sẽ thế nào…? tất cả đều không biết.

Và rồi ngày cưói của thằng con trai lười biếng cũng đã đến, khách khứa đến dự rất đông ,phần vì mừng cho ông bà Đỏ có con dâu phần vì cũng muốn xem xem cô Khuê con ông Phóng có phải…. chửa trước không mà chịu lấy Hiếu, một kẻ nghèo thì chớ lại còn lười biếng .

Không có tiền thuê xe, buộc lòng nhà trai phải đi bộ. Ông Đỏ cũng biết mình học ngắn, chữ thì không có, cho nên ông lại nhờ ông Lang Nhị phát biểu đón dâu hộ. Tình thế hơi gấp, xong vẫn cố gắng để lo một cách chu toàn.

Cô Khuê được đưa về nhà chồng, có thầy u cùng họ hàng đưa dâu rất đông. Khi nhìn thấy căn nhà lụp xụp siêu vẹo, ai cũng lắc đầu, thế nhưng khômg còn lựa chọn nào khác.

Thấy nhà ông đỏ không trao vàng cho con mình như mấy ngày trước đã dặn, ông Phóng hỏi Hiếu, hắn cũng không biết ý thầy mình thế nào..Cuối cùng cũng chỉ bảo vài hôm nữa thầy con sang thưa chuyện.

Cổ, tay con gái trống hoác không một tí vàng, khiến ông Bà phóng bĩu môi lườm nguýt. Bà Đỏ chỉ trao cho con đúng một đôi bông tai vàng tròn như cái nia đã ngả màu đen kịt. Bà nói với con dâu;

– Đôi bông tai này là bà nội hôm cưới trao cho u. Nay u trao lại cho con, mong sao hai đứa bảo ban nhau cố gắng làm ăn, con con cái sau này bớt khổ.

Nhìn bà mẹ chồng tuy đã mặc bộ quần áo tử tế, xong vẫn cứ bẩn bẩn quê mùa, Khuê méo lệch mặt không biết nói gì vào lúc ấy. Gia đình Hiếu nghèo và túng ngoài sức tưởng tượng của Khuê.

Sau bữa trưa đãi khách ổn thỏa ai cũng mệt lử cả người. Đến tối, còn đồ gì thừa cả nhà đem ra ăn nốt. Từ thuở bé cho đến khi lớn, món ngon nghẻ Khuê còn chẳng thèm ăn, nữa là mấy món cỗ thừa từ trưa. Thế nhưng mới về làm dâu,cô không dám nói. Chỉ bảo do nhiều việc mệt quá nên không ăn được.

Trong bữa cơm, ông Đỏ đi ra xé tờ lịch, thì đến đúng cái tờ phiá sau ông đã gấp mép. Quay ra, ông nói vớ vợ:

– Mai có hẹn bên nhà ông Lang Nhị rồi đấy, mai tôi đưa bà sang xem con nó có khỏe không? Tiện thể trả ông ấy ít tiền trước, sau có gì dồn vào trả nốt.

Khuê nghe vậy không hiểu cho lắm, cô hỏi:

-Đi khám sẹo cho cái Thảo hả thầy? Chẳng phải cái Thảo sẹo nó đã liền rồi hay sao? Sao con phải đi khám?

Ông Đỏ nhìn vợ ngại ngùng ,khẽ chỉ tay về cái bụng sau lớp áo rộng thùng thình, ông nói:

– Cái Thảo đã là út đâu, thầy đang nói cái tí trong bụng u con đây này. Mai là đi xem em có khỏe khômg. Tính ra cái tí này với cháu nội là ra đời cùng một năm đấy, cách nhau chỉ có mấy tháng thôi. Sau này, cùng tuổi, nhưng vai trên vai dưới không biết có thuận hòa không hay lại đánh nhau suốt ngày.



Khuê nghe bố chồng nói thì mở to đôi mắt ,há hốc mồm kinh ngạc. Nghe đến đây, thì cô nhớ ngay đến lời của ông thầy hôm u cô đi xem bói:” có một đứa bé khắc tinh sẽ sinh cùng năm với cái thai này. Nếu nó được sinh ra, người nhà ông sẽ gặp họa”

– Khuê! Cất dọn với u con đi!

Ông Đỏ thấy con dâu mới ngồi trầm ngâm thì gọi khiến cô giật mình, lúng túng vâng dạ rồi mang bát đũa ra cầu ao rửa với bà Đỏ.

Buổi tối ở nhà Hiếu rất mát , gió tứ phía thổi vào mát vô cùng , ngoài ao, tiếng ếch ộp oạp kêu khiến Khuê dỏng tai lên nghe. Tuy cũng là ở quê giống nhau cả, thế nhưng nhà cô giàu có đóng cửa suốt ngày, nước ở nhà dùng thoải mái chứ nào phải ra cầu ao rửa cho tiết kiệm thế này bao giờ. Khuê còn trẻ, mới đầu sốmg ở môi trường lạ chưa quen nên thấy khá thoải mái. Mẹ chồng rửa bát, con tráng lại vậy mà vụng về mấy lần tưởng vỡ.

Cơm nước xong xuôi, ông Đỏ khoác cái áo xanh bộ đội vào người, đội cái mũ cối đã cũ lên đầu rồi đi khuất ,bà Đỏ biết chồng mình đi đâu, nhưng vẫn ngẩng cổ lên nhìn. Bà tiếc của, giá mà nhà bà có ngần ấy vàng, thì cuộc sống đỡ vất vả biết mấy.

Ông Đỏ đi một mạch sang nhà ông Phóng. Đến nơi,ông Phóng niềm nở đón ông Đỏ vào tận trong nhà, chứ không phải ngồi ngoài hè như hôm bàn trước cưới nữa.

Hãm một ấm trà thật đặc mời thông gia, ông Phóng nói:

– tôi tính mai mốt sang bên ấy chơi ,vậy mà ông đã sang đây trước, quả thực thực là quý hóa. Chả hay ông thông gia ăn cơm chưa, để tôi gọi người dọn cơm, hai chúng ta làm vài chén mừng cho các con.

Ông Đỏ cười, thấy ông Phóng hào sảng, ông đáp lời ngay:

– Vâng, không cần đâu ông ạ, tôi ăn ở nhà rồi mới sang. Đi tối thế này cũng là có việc quan trọng, tôi tính để vài hôm mới sang đưa, xong vì lo sợ, nên tôi phải sang ngay. Chỗ vàng cưói với tiền này, cho tôi xin gửi lại gia đình ạ.

Vừa nói, ông Đỏ vừa móc trong người ra cái bọc đen y nguyên hôm ông Phóng đưa cho Hiếu. Khẽ nhíu mày,ông phóng tỏ vẻ không ưng ra mặt rồi hỏi lại:

– Ông làm vậy là có ý gì? Ông chê tiền, chê vàng ư?tôi cho chúng nó làm ăn, mắc mớ gì ông mang qua đây trả?

Thấy ông phóng khó khăn, ông Đỏ hạ giọng trình bày cặn kẽ;

– Ông Phóng! Ông cứ để cho tôi trình bày. Hôm cháu Hiếu về có đưa tôi cái bọc này và nói rằng ông bà bên này hỗ trợ gia đình tôi lo đám cưói cho các con. Còn chỗ vàng này thì bà nhà tôi sẽ đeo cho cái Khuê gọi là quà cưới. Tôi biết ,ông thông gia làm vậy là để giữ thể diện cho gia đình nhà tôi. Thế nhưng mà ,nhà tôi nghèo bền vững rồi, đến cái ăn còn phải chạy từng bữa, thì lấy đâu ra chỗ vàng này trao cho con. Nói thì ông đừng giận , tôi mà đeo, hàng xóm cười vào mặt tôi mà cười vào mặt ông nữa.tôi có sao thì cho các con vậy. Còn nếu ông thông gia muốn cho các con làm của riêng, thì tôi nghĩ ômg đưa tận tay cho các cháu thì vẫn hơn, không cần phải nhờ tôi đâu ạ. Cũng cảm ơn tấm lòmg của ông bà đã nghĩ đến gia đình tôi mà giúp đỡ, nhưng ông thấy đấy, cỗ cũng có gà có thịt ,có giò đầy đủ chứ không có thiếu món nào cả.

Ông Phóng gật đầu, nhận ra ông Đỏ là người kĩ tính và khá biết sống. Cơ mặt ông phóng giãn ra ,nếu ông Đỏ lả người biết nghĩ vậy thì ômg cũng không nên bắt bẻ làm gì.

Đợi cho ông Đỏ nói hết, giờ ông phóng mới nói:

– Nếu ông đã nói xong, thì giờ tới lượt tôi. Như ông cũng đã biết rồi đấy, cháu Khuê về làm dâu nhà ông nhưng nó vẫn còn dại lắm, suy nghĩ chưa chín chắn mấy đâu. Với lại, cháu được nuông chiều, ăn sung mặc sướng từ bé, cho nên có lẽ ở bên ấy môi Trường sống không có được thoải mái như bên này….

Ông phóng đang định nói, thì ông Đỏ cũng nắn lại ngay:

– Vâng, tôi hiểu ông ạ. Nói thẳng ra nhà tôi sẽ chẳng bao giờ có thể so sánh với nhà ông được cả, về tất cả mọi thứ. Nhưng ông ạ! Tôi mong ông nhìn thẳng vào vấn đề, rằng trước khi cái Khuê về làm dâu tôi cũng có nói, rằng hai gia đình không môn đăng hộ đối, và tôi giao cho bên gia đình ông toàn quyền quyết định. Và ông cũng cho phép hai đứa nó lấy nhau, thế nên lấy xong nó theo thằng Hiếu về bên nhà là hoàn toàn hợp lí. Không có gì phải bàn ông ạ.

Ông Đỏ tuy học không cao, nhưng suy nghĩ già đời khiến ông Phóng mấy lần bị chặn họng, tức một phần, phần vì nếu không nói thẳng, có lẽ ông Đỏ sẽ không hiểu ý ông phóng đang nói gì