Giá Của Cái Nghèo

… Vì buồng chuối chín cứ mỗi nải con dâu ăn mất một quả nên không thể bán cả nải được, bà Đỏ tiếc đứt ruột nhưng vẫn ngậm ngùi cắt chuối ra từng quả để vào thúng mai bán theo cân.

Tầm chiều, người nhà người nhà ông Phóng sang theo đồ ăn bổ dưỡng cho Khuê. Thấy người bên nhà mình sang cô vui lắm ,cứ gọi lại hỏi han. Người ta nói:

– Ông Phóng cho tôi sang đây là mời ông bà Đỏ với vợ chồng cô tối sang nhà ăn lại mặt.

Khuê nghe vậy thì thích lắm, nhưng ông Đỏ lại không thấy vui tí nào, bởi cứ hễ ông Phóng gọi sang y bài phải có chuyện gì cần nói.

– Chuối này nhà bán hay gì? Tôi mua cho một thúng.

Người ở nhà ông Phóng thấy thúng chuối bà Đỏ đang cắt rời ngoài sân liền lên tiếng hỏi mua ,khiến bà Đỏ sáng quắc mắt. Chưa kịp báo giá, thì ông Đỏ đã cầm túi rồi nhặt những quả ngon nhất đưa cho người ta, ông xua tay nói:

– Có bán buôn gì đâu anh,để ăn ấy mà. Anh mang mấy quả về ăn, chuối nhà trồng được nên ngọt lắm.

Người gia nhân nghe Vậy thì cũng cầm rồi đi về ngay. Thấy chồng cho người ta chuối thì bà Đỏ nhấp nhổm tỏ ý không chịu , bà trách:

– Sao ông không bán? Người ta hỏi mua cơ mà. Cho thì cho ít thôi chứ, cho nhiều thế hết lấy gì mà bán.

– Đừng nghĩ nông nổi thế,người ta là thông gia với nhà mình đấy. Tuy không lấy, nhưng bà quên hôm người ta cho mình mượn tiền hay sao ?thế là người ta đã tốt với mình lắm rồi. Chuối bán ít thì vẫn còn chuối, người mà một lần mất lòng, thì lấy lại thế nào được.

Bà Đỏ nghe chồng cũng thôi xót của. Nghĩ cũng đúng, người ta là nhà giàu ,₫ã cất công cho người sang đây mời ăn, mình phải biết quý mới đúng. Thời buổi khó khăn, mà người ta có lòng, không nên nghĩ ngắn.

Tầm chiều cả nhà đã sửa soạn xong rồi đi cho sớm. Khuê được về lại nhà mình thì mừng không khép nổi mồm. Năm người trong nhà đi, ông Đỏ thủ thỉ tai vợ:

– Chốc đến đấy gắp nó vừa vừa thôi biết chửa, chứ lại ăn như chết đói người ta cười cho.

Bà Đỏ chau mày gật , bà nói:

-Ông làm như tôi không biết gì ấy. Ông lo cho cái thân ông đi, uống in ít thôi không lỡ mồm câu gì thì lại dở.

Ông dặn bà, bà lại dặn ông, đi ăn cơm nhưng vô cùng áp lực. Bởi nhà người ta quyền quý, mình dân đen thấp hèn. Dù có thế nào ,thì mình cũng không thể thoải mái cho được.

Tới nhà, cơm canh đã dọn sẵn, đàn ông ngồi trên sập, đàn bà ngồi trải chiếu hoa dưới đất làm hai mâm tách biệt. Bà Phóng đon đả mời nhiệt tìmh, bà khôn khéo nói:

– Chị thông gia ăn đi, chắc có lẽ từ hôm cưới đến giờ đây mới là bữa tôi với chị được ngồi riêng với nhau thế này ấy nhỉ. Chị với cháu cứ ăn tự nhiên như ở nhà nhé.

Bà Đỏ cười hiền, lấy miếng thịt gà Bà Phóng gắp xé cho cái Thảo. Cứ xé miếng nào, con bé ăn hết miếng đấy, cái sự đói khát nó hiện lên đôi mắt ngây dại Của con bé. Đồ ăn thức uống ở đây không chỉ lạ, ngon, mà trông còn đẹp mắt vô cùng.

Thảo thấy u xé mỗi miếng thịt cho mình thì ngẩng cổ lên bát u cầm còn hay hết. Thấy u đang giở nói chuyện ,nó tự gắp đồ ăn cho vào trong mồm nhai ngấu nghiến khiến Khuê , và gia nhân đứng đấy nhìn nhau cười khinh khỉnh.

Ông Đỏ mâm trên trông thấy con ăn uống lôi thôi, nhưng không biết gọi vợ thế nào vì bà Đỏ đang nói chuyện với Bà Phóng. Cái Thảo ăn trơ cả bát đĩa, nó thò tay bốc cả nắm xôi cho cả vào mồm. Nó còn bé, đói thì nó ăn, có cái sĩ diện nào còn giữ khi người ta đói.

– Con gái ông bà ăn tốt quá nhỉ. Ăn thế mới khỏe được chứ . Này! Mang cả đĩa thịt này xuống cho cháu nó ăn.

Ông Phóng thấy cái Thảo ăn thì đưa một đĩa thịt xuống tiếp. Chỉ khi câu nói của ông Phóng ngồi trên mới khiến bà Đỏ để ý đến con, lúc này, gần như mâm cơm đã bị nó ăn gần như trơ đĩa.

Ông Đỏ ngại với thông gia, ông quay sang nói nhỏ:

– Ông thông cảm, cháu nó còn bé quá chưa hiểu phép tắc.

Ông Phóng gật đầu ra chiều thông cảm, mặt thì niềm nở đấy nhưng trong bụng lại thấy buồn cười. Kết thúc bữa ăn nhà giàu, nhưng bụng nhà ông đỏ ai nấy đều đói meo.



Trong khi bà Phóng xuống bếp gọi gia nô bưng hoa quả, còn ông Phóng thì đi rửa tay, bà Đỏ nói nhỏ vào tai ông chồng;

– nhà người ta thế này là quá tử tế ông ạ. Bà vợ khéo ăn khéo nói lắm, tôi nghe câu nào mát lòmg cây ấy.

– bà đừng thấy người sang bắt quàng làm họ. Giàu có họ không giống nhà nghèo, Người ta nói thế chứ không phải thế đâu.

Ông Đỏ cười trước cái thật thà của vợ. Nhưng bà đã giàu có lần nào giàu đâu mà biết cái câu khẩu phật tâm xà.

Bà Phóng bê hai tai hai đĩa trái cây một đĩa để lên trên sập, một đĩa để chiếu cho mọi người cùng ăn.

Nhón lấy một quả vải cẩn thận bóc vỏ sẵn, bà Phóng đưa cho bà Đỏ mời:

– Bà ăn đi!vải thiều Thanh Hà chính gốc chú cấp dưới biếu chồmg tôi đấy , nhà chồng được nên không có thuốc sâu thuốc xia gì đâu.

Bà Đỏ không ăn, nhưng vẫn cầm . Trong lúc ấy, bà Phóng lại gọi người mang cho con gái yến xào, hà thủ ô, thuốc bổ thai chốc còn đem về. Những loại quý hiếm mà bà Đỏ có nghe bao nhiêu lần thì cũng chẳng biết là loại gì.

– Ơ kìa chị!chị ăn vải đi, vải ngọt lắm.

– Vâng, tôi ăn mấy quả rồi, chẳng giấu gì bà, tôi cũng đang có bầu,sáng nay đi khám thầy lang bảo ăn ít vải thôi, không bị sinh non. Tôi ăn nãy giờ cũng mấy quả đây rồi…

Câu nói tưởng chừng như câu kể bình thường, nhưng đối với nhà ông phóng lại trở thành bất thường. Cả nhà ông chăm chăm nhìn bà Đỏ một hồi , không ai nói ai câu nào, bầu không khí cũng lạnh đi từ đó.

Nhìn bà Đỏ xong, người nhà Khuê lại nhìn Hiếu như ăn tươi nuốt sống khiến hắn co dúm người lại. Ánh mặt này tuy không nói nhưng hẳn hiếu cũng biết, họ muốn anh giải quyết thế nào để con gái người ta sinh cháu sau này sẽ không khổ.

Nghe thông gia mang bầu mặt bà Phóng biến sắc một cách nhanh chóng. Bà cười lệch cả mồm, cầm quả vải trên tay bà Đỏ để vào chỗ cũ, bà nói nhẹ nhàng;

– Anh chị đúng thật mắn đẻ. Con cái lớn lấy vợ rồi mà vẫn đẻ được thì thật là giỏi. Sau này cháu nội, lại còn con. Người ngoài trông vào không biết đứa nào với đứa nào. Các cụ bảo cấm có sai, chỉ có người rảnh rỗi như người làm nông các bác thì mới đẻ nhiều thế thôi, còn như ông nhà tôi đẻ được mỗi con Khuê, bảo ông ấy đẻ nữa mà cứ gạt đi thôi. Đúng thật là chán nhỉ.

Ông Đỏ nghe thì biết bà Phóng đang mỉa mai nhà mình. Cơm cũbg ăn xong rồi, chơi thì cũng đã chơi rồi ,đang tính xin phép về thì bà Phóng lại lên tiếng nói:

– Ông bà ạ!giờ cơm nước xong xuôi rồi , tôi cũng xin nói chuyện nốt…

Nghe đến đây, thì một lần nữa nhà Hiếu lại đứng hình, công nhận nhà này nó nói úp mở kiểu này dễ suy tim lắm.

Thế nhưbg, ông bà Đỏ vẫn ngồi lại chỗ cũ, vểnh tai lên nghe xem đấy là chuyện gì . Cơm cũng ăn nhà người ra rồi, miếng thịt bịt mồm, người có nói khó nghe đến đâu mình cũng phải chịu.

Bấy giờ bà Phóng không ngồi ở chiếu nữa mà nhảy lên sập ngồi với ông chồng,đối diện với ông Đỏ. Không ngập ngừng bà Phóng nói luôn:

– Ông bà ạ, tôi định để mấy hôm nữa mới nói, nhưng nhân có cả nhà ông ngồi đây, tôi cũng muốn thưa luôn.

– Vâng, bà cứ nói thẳng đi ạ, đừng thưa gửi nữa ,nhà tôi toàn người yếu tim cả.

Ông Đỏ đáp, bà Phóng gật đầu, bà nói:

– Vâng, ông thông gia nói thẳng thì tôi cũng dám nói luôn. Chẳng là hôm trước ông có sang đưa trả ông nhà tôi chỗ vàng cũng như tiền cưới. Lúc ông nhà bảo tôi cất đi, tôi có kiểm nhưng bị thiếu một sấp tiền. Cho tôi hỏi chẳng hay ông có giữ lại để tiêu vào việc gì không. Tôi thì tôi không hẹp hòi chuyện bên ấy bớt lại, nhưng tôi lại nghe nói ông bảo nhà tôi là trả đủ không thiếu một đồng. Nên tôi muốn xác minh lại….

Nói đến đây thì ai cũng hiểu, ông Đỏ nhìn bà Phóng mà đáp ngay không cần suy nghĩ:

– bà kiểm tra lại xem ,chứ thằbg Hiếu đưa tôi thế nào, tôi gửi trả như thế. Hôm cưới tôi còn sợ khách khứa đông, để ở trong nhà không an toàn, tôi phải bảo bà nhà đem chôn đấy.



Bà Phóng gật đầu, cái điệu cười vẫn nhạt nhưng khiến người ta khó chịu đến lạ kì. Ông Phóng nghe vậy thì cáu kỉnh nói vợ:

– Cái bà này!nhà bên ấy điều kiệ n không bằng nhà mình, người ta lấy thì mình cũng cho thôi làm gì bà cứ nhắc.

Ông Đỏ bắt đầu tím mặt, ông không nói gì vợ chồng nhà ông Phóng nữa mà quay qua nói con trai:

– Hiếu!thế này là thế nào? Mày nhận của thầy u vợ những thứ gì, mày nói lại cho thầy nghe.

Hiếu bị nhắc tên thì giật mình, hắn lúng nói:

– Con không có kiểm, nhưng có thế nào con về đưa y nguyên thế ấy, chứ tiền lo đám cưới con mà có nào có dám bớt xén.

Trông mặt Hiếu chắc chắn hắn không nói dối, hai bên gia đình nhìn nhau như thù địch. Bà Phóng xua tay nói lấy lòmg:

-Ôi dào thôi, cũng có đáng bao nhiêu đâu. Tôi chỉ nói thế thôi, mọi người không việc gì phải nghĩ ngợi…

– bà đã nói là mất tiền, thì sao lại không nghĩ được hả bà?bà nói ra thì nhà tôi cũng nghĩ rồi. Bà có thể không day dứt, nhưng nhà tôi thì có. Tôi không lấy thì chịu điều tiếng thế nào cho cam. Ngày hôm nay nhất định phải làm cho ra lẽ, nếu không, nhà tôi sẽ không về nữa.

Ông Phóng méo mặt về độ lì lợm của ông Đỏ. Nghĩ nói đểu rằng ông xén bớt tiền ,ông sẽ nhịn nhục mà chịu đựng nào ngờ ông găng đòi làm cho ra lẽ.

Ông Phóng nhíu mày, hất tay ra hiệu giải tán, ông bóng gió nói:

– Có vài đồng lẻ thôi mà , lấy thì kêu lấy, nhà tôi cũng cho chứ đòi làm gì. Một tháng nhà tôi cúng chùa cả cây vàng còn được…

“Choảng!!!!”

Ông Phóng còn đang định đứng lên vào buồng nằm, thì bất ngờ, ông Đỏ vồ lấy cái điếu bát để trên sập tương một nhát vào giữa đầu mình trước sự hoảng hốt của tất cả. Nước trong điếu hòa lẫn với máu của ông Đỏ cứ thế chảy từ đầu xuống mắt xuống mặt ông. Vuốt máu qua một bên giống như ông không hề cảm nhận được một chút đau đớn nào. Ông khẳng định:

– Thằng Đỏ này sống cũng gần được nửa đời rồi đấy. Nghèo thì có nghèo thật, nhưn đếch phải hạng chó cùng bứt dậu, đói ăn đến độ ăn cắp cả tiền cưói của con để ăn. Đưa tử tế trước mặt chẳng thèm lấy thì thôi chứ lấy sau lưng làm cái đếch gì. U nó cho cái Thảo về nhà trước đi, để tôi còn giải quyết việc với nhà ông thông gia đây tìm cho ra thằng nào ăn cắp. Nếu qua sáng mai vẫn chưa thấy tôi về, phiền bà lên huyện gọi chính quyền để báo cáo chuyện ăn cắp…

Nói nửa vời thì mặt ông Đỏ lại nhòe nhoẹt đi vì máu chảy. Tình huống bất ngờ này không ai đoán được, và không ai ngờ ông Đỏ lại làm vậy.

Thấy không khí căng thẳng, nếu không nói năng gì, ông Đỏ sẽ nằm ở đây ăn vạ mất.

Bà Phóng nhìn về phía thằng gia nhân đang đứng ngoài hè nháy mắt một cái. Hiểu ý, hắn khép nép đi vào rồi nhận:

– Da thưa… không phải tra đâu ạ, là con lấy. Hôm qua lúc đưa cho bà, thì con đã gửi một ít cho thầy con ở quê đang ốm. Nghĩ nhiều không ai biết nên ….. mong ông bà tha cho con ạ.

– Sao mày lấy mà mày không nói hả? Bà dạy mày thế nào? Có để cho mày thiếu thốn bao giờ đâu. Mày mà nhận sớm thì ông gia có phải không bị oan thế này không hả? Mau xin lỗi ông Đỏ ngay!

Bà Đỏ trừng mắt nạt người làm ra chiều không bênh cho kẻ ăn cắp, thế nhưng thằng hầu này đã cứu ông bà Phóng một bàn thua trông thấy. Nếu nó không hiểu ý mà nhận, thì không biết ông bà định giải quyết thế nào.

– Ông Đỏ ạ, ông thứ lỗi cho tôi nhớ, nhà có đứa tắt mắt mà lại nghi cho ông..

Bà Phóng gãi đầu áy náy, ông xua tay, nhận lấy cái khăn bà đưa rồi bịt chặt lên đầu cầm máu.

Đoạn ông quay ra nói với người ở nhà bà Phóng;

– Hiếu với Thầy u là tốt, nhưng đừng ăn cắp cậu ạ. Thầy u cậu mà biết cũng không vui vẻ gì đâu. Giấy rách phải giữ lấy lề, đói khát bằng mấy cũng không được làm càn…

Gia nô bị ông Đỏ giáo huấn, nhưng có bao nhiêu người ở đây thì bấy nhiêu người xấu hổ. Căn nhà đông người cứ thế lạnh tanh cả, chỉ có lòng người là quá nhiều nỗi xót xa…