Lão Đại Là Nữ Lang

Giờ đang là tháng năm, dây leo trên tường viện đã ra hoa, đứng xa xa đã có thể ngửi thấy hương thơm nhè nhẹ.

Trời cũng sáng sớm hơn, còn chưa tới giờ Tỵ, mặt trời đã lên cao, Phó Vân Anh bị nắng chiếu đến chói mắt, Phương Tuế đi bên cạnh bung dù cho nàng, ánh nắng bị lọc qua một lớp vải tạo thành bóng nắng nhảy nhót dưới chân nàng.

Tối hôm qua trời nhiều sao, hôm nay chắc chắn sẽ nắng to, đám nha hoàn mang quần áo ra sân phơi. Dưới tán cây, Phó Nguyệt và Phó Quế đang đá cầu. Mấy đứa nha hoàn nhỏ tuổi đang ôm giỏ, cúi ngưới hái hoa móng tay, nghiền nát, cho thêm phèn chua, chờ chút nữa nhuộm móng tay cho các tiểu thư.

Phó Quế đầu đầy mồ hôi, nhận lấy nước ô mai nha hoàn đưa tới uống ực một hơi là hết, vẫy tay gọi Phó Vân Anh, "Anh tỷ nhi, lại đây chơi đi. Tỷ nhuộm móng tay cho muội."

Phó Vân Anh uyển chuyển từ chối, vào chính viện chào Đại Ngô thị, đi ra liền nghe thấy Phó Nguyệt đang ngồi trước lan can thì thầm với nha hoàn: "Anh tỷ nhi suốt ngày đọc sách, không chơi với chúng ta, về sau nàng cũng sẽ đi thi tú tài giống Đồng ca nhi sao?"

Nàng vừa dứt lời, Phó Quế đứng dưới hành lang đã cười nhạo, "Anh tỷ nhi là con gái, sao có thể đi thi được?"

Phó Nguyệt tựa vào lan can, tư lự: "Vậy Anh tỷ nhi đi học với Khai ca nhi, Thái ca nhi để làm gì nhỉ?"

"Ai mà biết được! Đại bá nương để muội ấy muốn ra sao thì ra, nãi nãi cũng mặc kệ, tứ thúc lại chiều muội ấy, muội ấy muốn gì được nấy, ngay cả nhị thiếu gia..."

Tiếng Phó Quế nói càng lúc càng nhỏ, không nghe rõ nữa.

Phương Tuế khựng lại, liếc trộm Phó Vân Anh.

"Không sao, đi thôi."

Phó Vân Anh bước xuống bậc thềm, thẳng lưng tiến vào vùng nắng nóng cháy trước mặt.

Liên Xác như thường lệ đã chờ ở bên ngoài từ trước. Phương Tuế cũng như thường lệ lấy mấy miếng bánh và kẹo đậu phộng đưa cho hắn. Hơn một tháng rồi ngày nào cũng vậy, hắn biết Phó tứ lão gia yêu thương ngũ tiểu thư, ngũ tiểu thư không thiếu mấy thứ này nên cũng không từ chối, nhận lấy, cất lòng ngực áo, cười nói: "Ngũ tiểu thư, hôm nay tri huyện lão gia tới đây từ sáng, nhị thiếu gia không ở nhà, bảo tiểu thư cứ tự nhiên. Nhị thiếu gia nói vẫn phải chép sách, về ngài ấy sẽ kiểm tra."

Phó Vân Anh gật đầu.

Chữ của Phó Vân Chương quả thực cũng đúng như lời y nói, không phải quá đẹp, nhưng để dạy nàng thì vẫn thừa đủ. Mỗi ngày y yêu cầu nàng chép sách, sau đó đứng bên cạnh chỉ dẫn cho nàng, nhìn thì có vẻ không để ý, không quy phạm, nhưng nàng cũng học được rất nhiều. Chuyện này làm nàng nghĩ mãi không ra, Phó Vân Chương biết rõ phương pháp vận dụng ngòi bút, lại là người chăm chỉ khổ luyện, cũng không lười biếng, cho dù đã thi đỗ cử nhân nhưng ngày nào cũng kiên trì học tập, người như vậy tại sao không luyện chữ cho đẹp?

Thật sự kì quặc.

Sắp đến tết Đoan Ngọ, nha đầu, bà tử ôm một bó xương bồ, lá ngải, sả ra treo. Theo phong tục vùng này, mỗi khi đến tết Đoan Ngọ, cửa sổ và mái hiên đều phải treo lá thơm để tránh côn trùng, sau tết Đoan Ngọ vẫn cứ để đó, để khô tự nhiên, tới gần tết, quét tước phòng ốc mới gỡ xuống. Đoan Ngọ còn gọi là nữ nhi tiết (Tết con gái) nên Phó Quế và Phó Nguyệt đã ngóng trông ngày này từ tháng trước. Từ mùng một đến mùng năm, nhà nào có con gái đều cho con gái ăn đồ mới, xinh đẹp rạng rỡ, đeo túi thơm, cài trâm hoa, đeo bùa xua đuổi ngũ độc [1]. Con gái đã lấy chồng cũng sẽ về nhà mẹ đẻ gọi là "trốn Đoan Ngọ". Đến đúng ngày, mọi người cũng uống rượu hùng hoàng, ăn bánh chưng, bánh đậu xanh, trứng vịt muối, rồi cả nhà già trẻ cùng nhau ra bờ sông xem đua thuyền rồng tới tận đêm mới về nhà.

[1] Ngũ độc bao gồm rắn, bò cạp, rết, cóc, thằn lằn, là năm loài động vật có độc theo quan niệm dân gian Trung Quốc, có nơi thay thằn lằn bằng ong.

Mấy ngày nay, Phó Nguyệt và Phó Quế đều dùng nước hoa thơm rửa mặt, mỗi ngày nhuộm móng tay một lần, dùng nước hoa quế thoa lên tóc, thoa đến khi mỗi sợ tóc đều đen bóng, chuẩn bị cho nữ nhi tiết. Đến tết Đoan ngọ, các vị tiểu thư Phó gia sẽ tụ họp, không ai muốn bị thua kém người khác.

Bởi vậy, Phó tứ lão gia cũng nhờ người ở phủ Tô Châu mua giúp mấy độ bồ trang sức, lại nghe người ta nói các tiểu thư Giang nam thường nhai trà, có thể làm mồm miệng thơm tho nên cũng nhờ mua mấy cân, chia cho Phó Nguyệt, Phó Quế và Phó Vân Anh mỗi người một phần.

Ngoài ra, ông còn mua cho mẹ, vợ và các chị dâu mỗi người một chiếc quạt. Quạt Tứ Xuyên chế tác tinh xảo, từ thời Đường đã được chọn làm cống phẩm, duy trì đến giờ. Mỗi năm, cứ vào tháng năm, phủ Thành Đô lại tổ chức hội chợ về quạt, người đất Thục sẽ vận chuyển quạt tới phủ Thành Đô để bán. Thương nhân từ khắp nơi lại đổ về thu mua, chuyển về kinh sư hoặc Giang Nam bán lại. Những chiếc quạt này ra khỏi nơi làm ra nó, đến vùng khác, giá trị lập tức tăng lên gấp mười thậm chí là mấy chục lần, tuy vậy, những nhà quan lại, nhà giàu có vẫn tranh nhau mua, sợ hết hàng.

Bà tử quét hết phòng này đến phòng khác, tiếng chổi cọ trên gạch nghe sàn sạt khi thì liền mạch, khi lại ngắt quãng. Lúc Phó Vân Anh bước vào thư phòng của Phó Vân Chương đã ngửi thấy mùi hùng hoàng rất đậm, tết Đoan Ngọ, tưới rượu hùng hoàng vào góc phòng có thể xua đuổi côn trùng. Nhà bếp, kho lúa và những nơi ẩm thấp càng phải tưới nhiều.

Thư phòng của Phó Vân Chương nằm bên bờ hồ, sau lại là rừng trúc, ẩm ướt lạnh lẽo, đương nhiên không thể bỏ qua.

Nàng bảo Liên Xác đốt hương, sau đó mở toàn bộ cửa sổ ra, lấy trong chiếc túi nhỏ bên người ra mấy viên tùng hương, kim ngân hương cho vào trong lư hương, chờ tới khi lư hương tỏa ra những sợi khói trắng nhạt, không khí cũng dễ chịu hơn.

Chờ mùi hùng hoàng nhạt đi, nàng ngồi lên ghế, bắt đầu chép sách. Vóc dáng nàng thấp bé nên Phó Văn Chương bảo nha hoàn kê cho nàng một chiếc bàn nhỏ, coi như bàn sách để nàng không cần phải mất công trèo lên ghế.

Thư phòng yên tĩnh không một tiếng động, phía bên ngoài lại rất náo nhiệt, Liên Hoa và Liên Diệp dẫn mấy bà tử đi lau đá Linh Bích, tuy rằng họ đã cố gắng nhỏ tiếng nhưng vẫn có thể nghe được tiếng thì thầm. Mỗi lần nước trong thùng văng ra là lại có tiếng nước ào ào và tiếng bà tử bực tức mắng chửi. Phó Vân Chương tính cách kì quái, thư phòng thì bừa bộn như thế mà còn yêu cầu người hầu kẻ hạ hôm nào cũng phải đi lau đá trong viện.



Chép xong chữ cuối cùng, nàng thở ra một hơi dài, đặt bút trên tay xuống, hong khô mực trên giấy, đặt chặn giấy lên rồi chờ Phó Vân Chương về nhận xét.

Ngẩng đầu lên, nàng bỗng nhìn thấy một người đang đứng ngoài cửa.

Đó là một thiếu niên chân đi giày vải, trên người mặc một bộ quần áo bằng vải đay không có hoa văn, quần áo tuy đơn giản nhưng diện mạo lại mi thanh mục tú, đôi mắt rất có thần, không giống mấy công tử bình thường. Phó Vân Anh đứng dậy, chân mày hơi nhíu lại. Khi nàng chép sách thường rất tập trung, không biết có người tới, người này rốt cuộc đã đứng đó nhìn bao lâu?

Thiếu niên chăm chú nhìn nàng chép sách đến mức ngơ ngác xuất thần, lúc này mới như chợt bừng tỉnh, thi lễ tạ lỗi, "Vừa rồi sợ quấy rầy ngũ muội nên không dám gọi."

Phó Vân Anh nhìn thấy bàn tay lộ ra ngoài tay áo của hắn tái nhợt hơi xanh, nhớ ra thiếu niên này chính là người mà trước đó không lâu vừa đính hôn với Phó Dung, Đồng ca nhi của Tô gia, nàng đã từng nhìn thấy gắn ở hiệu sách một lần.

Tô Đồng lớn lên ở Phó gia, Tô nương tử và chị gái hắn là Diệu tỷ nhi hay đi lại thân thiết với các bà các thím của Phó gia, đám con trai đứng hàng chữ Vân của Phó gia bình thường vẫn coi hắn như anh em.

Phó Vân Anh vẫn nhớ Tô Đồng hình như cũng đứng hàng thứ năm nên khẽ trả lời: "Ngũ biểu ca, nhị ca đang ở tiếp khách ở chính đường, không ở trong thư phòng."

Tô Đồng đưa một nắm tay che miệng, khẽ ho một tiếng, giơ ra một xấp giấy kín chữ, cười nói: "Ta biết, quản gia bảo ta tới đây chờ."

Phó Vân Anh từng nghe Phó tứ lão gia nói Tô Đồng đã thi xong huyện thí vào tháng hai và phủ thí vào tháng tư, nhận được thân phận đồng sinh, còn một lần thi cuối cùng nữa là viện thí. Năm nay lạnh hơn năm trước, tháng tư tự nhiên lại có đợt mưa lớn, Tô Đồng dự phủ thí rất vất vả, vừa ra khỏi trường thi đã ngã bệnh.

"Ngũ biểu ca vào ngồi đi." Nàng thu dọn giấy bút của mình, đi ra ngoài hành lang, thấy ngay Liên xác đang dựa vào hành lang ngủ gà ngủ gật, "Biểu thiếu gia của tam phòng tới, mau đi rót chén trà nóng."

Tam phòng biểu thiếu gia Đồng ca nhi là con rể tương lai của lão thái thái, làm sao có thể khiến người ta chờ lâu, Liên Xác lau khô nước miếng bên khóe miệng, vội vàng, "Tiểu nhân đi ngay, đi ngay đây."

Hắn pha một ly trà nóng bưng vào phòng, "Tiểu nhân nhất thời ngủ quên, khiến biểu thiếu gia phải chờ lâu."

Tô Đồng ôn hòa nói: "Không sao, ta cũng vừa mới đến."

Phó Vân Anh học tập ở chỗ Phó Vân Chương đã lâu, biết rõ thói quen của hắn nên không chạm và mấy quyển sách đang kẹp vào nhau của hắn, ra phía kệ sách rút một quyển bình văn "Tứ thư chương cú tập chú" rồi ngồi dưới mái hiên đọc. Lúc này, Phương Tuế chạy lại nói, "Nhị thiếu gia sắp trở về, Khổng tứ tướng công cũng đi cùng."

Khổng tứ tướng công là một tú tài, từng học chung với Phó Vân một thời gian, gia cảnh không tốt lắm, làm thầy dạy ở nhà tri huyện kiếm tiền nuôi gia đình. Hắn thường tới chỗ Phó Vân Chương đọc nhờ sách, Phó Vân Anh đã gặp hắn vài lần.

Tiếng bước chân dần dần gần lại, Phó Vân Chương và Khổng tú tài bước lên cầu trúc, hai người trông đều nghiêm túc, khẽ nói chuyện với nhau, Phó Vân Chương cau mày, mặt đầy sầu muộn.

"Nhị ca, Tô ngũ biểu ca tới đó."

Phó Vân Anh khép lại sách chạy ra đón, quay qua gật đầu với Khổng tú tài, "Khổng tứ ca."

Khổng tú tài đang buồn phiền nhưng lại thấy một cô bé nhỏ như nàng lại hành xử như người lớn cũng phải mỉm cười, cố ý chắp tay thi lễ với nàng. "Anh tỷ nhi".

Phó Vân Anh cũng đáp lại bằng lễ vạn phúc, khách khí đáp, "Khổng tứ ca hữu lễ."

Khổng tú tài cười ha ha.

Tô Đồng nghe thấy tiếng nói chuyện cũng vội ra đón.

Chào hỏi nhau xong, Phó Vân Chương hỏi Tô Đồng: "Viết xong rồi hả?"

Tô Đồng cung kính trả lời: "Viết xong rồi ạ, ngoài ra còn có bài của chín người đồng án (chú thích của tác giả ở cuối chương) khác, đệ cũng mang tới đây, phiền nhị ca thu xếp công việc bỏ chút thời giờ xem giúp."

Phó Vân Chương nhìn hắn, chậm rãi nói: "Hôm nay ta có việc, sẽ không giữ đệ ở lại lâu. Mai đệ lại qua đây. Thi cử quan trọng nhưng không thể quá nóng vội, đầu tiên phải điều dưỡng lại sức khỏe đã. Ta thấy đệ còn đang ho khan, mấy ngày tới đừng thắp đèn học đêm nữa, nghỉ ngơi sớm một chút, thôi thì cũng đúng lúc dịp này, coi như bỏ thời gian ăn tết với mẹ đệ."

Tô Đồng vâng dạ rồi ra ngoài.

Phó Vân Anh không đi, theo Phó Vân Chương và Khổng tú tài vào thư phòng.



"Diêu học đài và Lễ Bộ thị lang Thôi đại nhân cùng niết bảng một năm, năm đó Thôi địa nhân đỗ Thám hoa, Diêu học đài đỗ đầu, chắc chắn là người học cao hiểu rộng, nhưng tại sao tới lúc ra khán phong đề (chú thích của tác giả ở dưới) lại rập khuôn tiền nhân như vậy?”

Khổng tú tài vừa đi vừa nói.

Phó Vân Chương cười khổ: "Diêu học đài từ xưa đến nay vẫn vậy, làm cho người ta không nắm bắt được. Huynh không biết chứ khi Diêu học đài mới tới Hồ Quảng, Trần tri huyện từng lấy danh bạn cũ đưa văn ta viết cho ông ta đọc..."

Khổng tú tài nghe vậy vội hỏi han: "Sau đó thì thế nào?"

"Diêu học đài chỉ cho một lời bình: Không được chút nào, không đành đọc hết."

Khổng tú tài phì cười. Không đành đọc hết chính là ý nói văn chương quá bi thương nên không đành lòng đọc nốt, Diêu học đài không đọc hết nên mới dùng mấy chữ này để bình văn của Phó Vân Chương, thật sự quá xảo quyệt.

Phó Vân Chương lắc đầu, thở dài một tiếng. Y đỗ cử nhân từ thở thiếu niên, vô cùng nổi bật, tuy không dám nói bản thân học thức uyên bác nhưng văn y viết ít nhất cũng là số một số hai ở huyện Hoàng Châu, mấy vị cử nhân ở phủ Võ Xương cũng nhất trí cho rằng y viết rất tốt, vậy nhưng Diêu học đề lại dùng mấy chữ "không đành đọc hết" để móc mỉa y, thực sự đã làm cho y bị đả kích.

Phó Vân Anh nghe hai người họ thảo luận chuyện Diêu học đài bình thường thích văn chương kiểu gì, mày hơi nhíu lại.

Nàng biết Diêu Văn Đạt. Năm đó Diêu Văn Đạt là Trạng nguyên, vốn đứng đầu nhưng sự chú ý của hoàng thượng lại bị Thôi Nam Hiên cướp mất, vậy nên ông ta ghi hận trong lòng, lúc nào cũng muốn đối nghịch với Thôi Nam Hiên. Khi ấy nàng vô cùng lo lắng, sợ Diêu Văn Đạt hãm hại Thôi Nam Hiên nên nghĩ mọi cách kết giao với Diêu phu nhân, định nhờ Diêu phu nhân hòa giải giúp, khiến hai người hóa thù thành bạn. Về sau, Thôi Nam Hiên biết chuyện bảo nàng không nên phí công làm gì.

"Cái tên Diêu Văn Đạt này, tính cách quang minh lỗi lạc, sẽ không làm hại ta."

Sau này sự thật chứng minh mắt nhìn người của Thôi Nam Hiên không tệ. Diêu Văn Đạt như một đứa trẻ con đang giận dỗi, cả ngày soi mói, cố gắng lôi ra đủ thứ sai lầm của Thôi Nam Hiên, hôm nay nói triều phục hắn không chỉnh tề, ngày mai châm chọc hắn cố ý lấy lòng Thẩm Giới Khê, nhưng đa phần chỉ là nói cho sướng miệng nhưng về việc công thì chưa bao giờ cố ý làm hắn khó xử.

Bốn năm trước, Diêu Văn Đạt nhậm chức thị độc ở Hàn Lâm Viện, từ bao giờ đã trở thành Đề đốc Học chính (chức quan ở Quốc Tử Giám)?

Nàng yên lặng đến xuất thần, đột nhiên lại nghe thấy một cái tên quen thuộc, giật nảy mình.

Bên kia Khổng tú tài vẫn đang nói tiếp, "Có lẽ là vì muốn ăn mừng việc Hoắc tướng quân còn sống, học đài mới ra cái đề này. Mấy năm trước người Thát Đát tràn xuống phía nam xâm phạm biên giới, Hoắc tướng quân hừng hực oai hùng, dẫn ba nghìn Hoắc gia quân đi nghênh chiến, dùng binh bất ngờ, giành được chiến thắng, lấy lại được Cam Châu làm người Thát Đát chạy bán sống bán chết. Khi ấy học đài nghe được tin chiến thắng, lập tức viết một bài văn về Hoắc tướng quân, gọi ngài là nhân vật hàng đầu của thời đại này."

Phó Vân Chương gật đầu, "Ta cũng đã đọc bài văn đó, còn chép lại một bản, vẫn cất ở nhà."

Y đi đến bàn sách, lật bên này, nhấc bên kia, muốn tìm thấy bài văn nọ từ đống giấy hỗn độn.

Khổng tú tài học với hắn từ nhỏ, hiểu rõ bản tính của hắn, cười cười không nói gì.

Phó Vân Anh giật nhẹ ống tay áo của Khổng tú tài, cố gắng hết sức để dùng giọng điệu bình thường hỏi hắn, "Minh... Hoắc tướng quân còn sống ư?"

Khổng tú tài sửng sốt, cười nói: "Muội cùng từng nghe nói về Hoắc tướng quân à?" Nhưng ngay sau đó lại nhớ ra Phó Vân Anh khi còn nhỏ lớn lên ở Cam Châu, có khi mẹ nàng còn là do Hoắc tướng quân cứu cũng nên, thế là không tiếp tục coi nàng là trẻ con mà qua loa vài câu nữa, nghiêm túc nói, "Bốn năm trước Hoắc tướng quân lãnh binh kháng Oa (Oa = Nhật Bản), mang theo mấy ngàn tướng sĩ ra biển tìm hang ổ của giặc, trên đường gặp phải sóng to gió lớn, thuyền đắm người chết. Mọi người đều cho rằng Hoắc tướng quân cũng bất hạnh ra đi, nhưng ông trời phù hộ, tháng trước Hoắc tướng quân cập vào bờ biển Chiết Giang, tuần phủ Chiết Giang lập tức báo lên triều đình, tin tức đã truyền khắp nơi."

Nói xong lời này, hắn còn kích động siết chặt tay: "Vùng duyên hải giặc Oa hung hăng ngang ngược, phía bắc Thát Đát, bộ tộc Ngõa Lạt, Diệc Lực Bả Lí, Nữ Chân như hổ rình mồi, nam có thổ ty (tù trưởng địa phương) phản loạn, chỉ hận ta là thư sinh trói gà không chặt nếu không cũng có thể cùng Hoắc tướng quân rong ruổi sa trường, thanh trừ giặc dữ!"

Phó Vân Anh cúi đầu không nói, trầm mặc hồi lâu rồi khẽ nhắm mắt lại, trong lòng không biết là có cảm giác gì.

Hoắc Minh Cẩm vậy mà còn sống.

Lời tác giả:

Khán phong đề: Học quan ra đề mục, học sinh cả nước đều phải làm, gần giống như thi thử. Nếu có thể được học quan tán thưởng thì tiền đồ vô lượng.

Lời tác giả 2: (Đoạn này vốn nhắc ở chương sau nhưng mình thấy là giải thích cho chương này nên để vào đây)

Đồng án là chỉ những người cùng thi đỗ đồng sinh. Trong lịch sử từng có rất nhiều người đỗ đồng sinh nhưng tham gia viện thí nhiều lần vẫn không đỗ, cả đời vẫn là đồng sinh, không đỗ nổi tú tài. Thật đau lòng mà.