Ngôi Nhà Nhỏ Trên Thảo Nguyên

Mùa đông kéo dài tới mức ngỡ như không bao giờ dứt. Mọi người đều có vẻ như không lúc nào thức dậy.

Buổi sáng, Laura ra khỏi giường bước vào cái lạnh. Cô mặc quần áo ở tầng dưới, bên đống lửa do bố nhóm trước lúc đi lo các việc ở chuồng ngựa. Sau đó tất cả ăn bánh mì nướng bột thô. Rồi suốt ngày cô cùng mẹ và Mary nghiền lúa mì và bện cỏ thật nhanh. Cần giữ lửa không tắt vì trời rất lạnh. Tất cả lại ăn mấy miếng bánh bột thô nướng. Rồi Laura lại trườn vào chiếc giường lạnh ngắt và run rẩy cho tới khi đủ ấm để ngủ.

Sáng hôm sau cô lại ra khỏi giường bước vào cái lạnh. Cô thay quần áo trong gian bếp lạnh lẽo bên ngọn lửa. Cô lại ăn món bánh nướng bằng bột thô. Nhưng cô không khi nào thấy mình đang thức. Cô chỉ thấy mình đã bị đánh gục bởi bão và lạnh. Cô biết mình đang nhàm chán vào ngớ ngẩn, nhưng cô không thể thức dậy.

Không còn bài để học nữa. Không còn gì trên đời ngoài hơi lạnh, bóng tối, công việc và món bánh nướng cùng với gió thổi. Bão luôn có mặt phía ngoài các bức vách, đôi lúc tạm ngưng nhưng để rồi lại lao tới lay chuyển căn nhà, hầm hè và kêu thét man dại.

Rồi cô lại ra khỏi giường, vội vã xuống nhà dưới thay quần áo bên đống lửa. Tiếp theo là làm việc suốt ngày rồi lại chui vào chiếc giường lạnh ngắt và đêm chìm vào giấc ngủ khi đủ ấm. Mùa đông đã kéo quá dài. Nó giống như không dứt.

Bố không còn hát những bài để khuấy động vào các buổi sáng.

Vào những ngày quang đãng, bố đi kéo cỏ khô. Đôi khi một trận bão chỉ kéo dài hai ngày. Như thế là có thể có được ba ngày quang tạnh hoặc bốn ngày trước khi trận bão ập tới.

Bố nói:

- Mình đang khiến bão thành lỗi thời. Nó không còn nhiều thời gian nữa. Tháng ba gần qua rồi. Mình có thể vững lâu hơn nó.

Mẹ nói:

- Nhờ có chỗ lúa mì. Em rất biết ơn về việc đó.

Cuối tháng ba tới. Tháng tư bắt đầu. Bão vẫn còn đó. Lúc này có vẻ tạm ngưng lại lâu hơn nhưng vật vã dữ hơn. Lạnh vẫn như cắt da và những ngày có bão vẫn là nghiền lúa mì, bện cỏ khô. Laura có vẻ quên hẳn mùa hè. Cô không tin là mùa hè sẽ trở lại vì tháng tư đã trôi qua.

Mẹ hỏi:

- Còn đủ cỏ khô không, Charles?

Bố nói:

- Đủ, nhờ có Laura. Nếu con không giúp bố phơi cỏ, bố sẽ không có đủ cỏ, bình rượu nhỏ! Mình chắc chắn sẽ phải thiếu cỏ từ lâu.

Những ngày nắng nóng phơi cỏ đã trôi qua giống như lâu lắm. Laura mừng vì thấy bố nói về việc đó cũng có vẻ như đã qua lâu lắm. Chỉ có bão tuyết, chiếc cối xay cà phê đang nghiền, cái lạnh và ánh chiều chạng vạng đang đen đặc lại để chuyển vào đêm là thực. Laura và bố hơ những bàn tay sưng đỏ, cứng ngắt trên lò bếp. Mẹ đang cắt bánh nướng cho bữa tối. Bão gầm lớn hơn, giận dữ.

Bố nói:

- Không thể đánh bại chúng ta nổi!

Laura hỏi một cách ngớ ngẩn:

- Không thể, hả bố?

Bố nói:

- Không. Nó phải dứt vào một lúc nào đó và chúng ta thì không. Chúng ta sẽ không đầu hàng.

Thế là Laura cảm thấy một làn hơi ấm trong người. Nó rất nhỏ, nhưng rất mạnh. Nó vững chắc như một ánh sáng nhỏ giữa bóng đêm cháy âm ỉ nhưng không cơn gió nào có thể dập tắt nổi và nó không đầu hàng.

Tất cả ăn bánh nướng và đi qua bóng tối lên căn gác lạnh đi ngủ. Run rẩy trong chiếc giường lạnh ngắt, Laura và Mary lặng lẽ đọc lời cầu nguyện và hơi ấm dần dần tăng lên.

Một lúc trong đêm, Laura không nghe thấy tiếng gió. Gió vẫn thổi dữ dội nhưng không còn giọng gào hú, gầm thét. Và trong gió còn có một âm thanh nào khác, cực nhỏ, không rõ rệt, âm thanh của chất lỏng mà cô không hiểu là gì.

Cô ráng sức nghe, tháo nút gài lỗ tai và cảm thấy cái lạnh không tê buốt trên má. Bóng tối có vẻ ấm hơn. Cô đưa bàn tay ra ngoài và chỉ cảm thấy hơi se lạnh. Tiếng động nhỏ mà cô nghe thấy là một chuỗi những giọt nước. Các mái hiên đang nhỏ giọt. Lúc đó, cô bật hiểu.

Cô vùng ra khỏi giường, gọi lớn:

- Bố! Bố! Gió nam đang thổi!

Bố trả lời từ một phòng khác:

- Bố nghe thấy rồi, Laura! Mùa xuân đã tới rồi. Về giường ngủ đi.

Gió nam đang thổi. Mùa xuân đã tới. Bão tuyết đã đầu hàng và bị đẩy lui về phía bắc. Sung sướng tột cùng, Laura nằm xoải trên giường. Đặt cả hai cánh tay lên trên đống mền và không thấy lạnh. Cô lắng nghe tiếng gió đang thổi, tiếng nước nhỏ giọt ở các hàng hiên và cô biết trong căn phòng khác, bố cũng đang nằm thức, nghe ngóng và vui mừng. Gió nam, gió mùa xuân, đang thổi. Mùa đông đã tàn.

Buổi sáng gần như không còn thấy tuyết. Sương giá cũng tan chảy trên các ô cửa sổ và ngoài trời không khí nhẹ nhàng ấm áp.

Bố đang huýt gió khi trở về chuồng ngựa.

Bố nói một cách vui vẻ:

- Tốt rồi, các con. Cuối cùng thì chúng ta đã đánh bại lão già mùa đông. Mùa xuân đã tới và không có ai bị lạc, bị chết đói hoặc chết cóng. Dù sao cũng không có nhiều người bị cóng.

Và bố cảm thấy cái mũi của mình đã mềm lại.

- Bố tin là nó đã dài hơn.

Bố làm bộ lo ngại nói với Grace và mắt bố lấp lánh. Bố nhìn vào trong gương:

- Nó dài hơn và đỏ nữa.

Mẹ nhắc bố:

- Đừng bận tâm về hình dáng nữa, Charles. Cái nết đánh chết cái đẹp. Tới ăn bữa sáng đi thôi.

Mẹ mỉm cười và bố vuốt nhẹ dưới cằm mẹ khi bố tới bàn ăn. Grace chạy ào tới chiếc ghế của bé, leo lên và cười.

Mary đẩy chiếc ghế lui ra xa lò bếp. Cô nói:

- Ở gần lửa thì thực sự là quá ấm.

Carrie khó thể rời xa ô cửa sổ. Cô giải thích:

- Con thích ngắm nước chảy.

Laura không nói gì dù cô rất sung sướng. Cô khó tin nổi là mùa đông đã hết, mùa xuân đã về. Khi bố hỏi tại sao cô im lặng như thế, cô trả lời một cách bình thản:

- Con đã nói suốt đêm.

Bố cũng trêu cô:



- Bố cũng nói như thế. Mình thức dậy do giấc ngủ nhắc mình là gió đang thổi. Tựa hồ gió không thổi trong nhiều tháng!

Laura nhắc bố:

- Con nói về gió nam mà. Gió nam sẽ đổi khác mọi thứ.

31.CHỜ ĐỢI XE LỬA

Bố nói:

- Mình phải đợi xe lửa. Mình không thể về trại trước khi xe lửa tới.

Giấy chống thấm được bố đóng rất chắc trên mái lều đã bị gió và bão thổi tung lên và xé rách tả tơi khiến tuyết lọt vào từ mọi phía. Lúc này những trận mưa xuân lại xối qua các khe hở. Căn lều cần được sửa chữa và bố không thể làm được trước khi xe lửa tới, vì không có giấy chống thấm ở xưởng gỗ.

Tuyết để biến mất trên đồng cỏ. Thay thế cho tuyết là một lớp cỏ mới xanh mướt. Nước từ những đống tuyết dày tan chảy dồn xuống lấp lánh khắp các đồng cỏ. Đầm Big Sluogh trải dài tới một phần hồ nước Bạc và bố phải bọc nhiều dặm đường về phía nam để tới trại.

Một bữa, ông Boast đi bộ vào thị trấn. Ông giải thích là ông không thể lái xe vì còn nhiều đoạn đường ngập nước. Ông ấy đã đi trên một đoạn đường sắt dài băng ngang đầm cỏ.

Ông ấy cho hay là bà Boast vẫn bình thường. Bà ấy không thể đi cùng vì đầm cỏ biến thành hồ nước ở khắp nơi. Chính ông ấy cũng không biết là đi theo đường sắt thì có thể đến thị trấn không. Ông ấy hứa là vào một ngày rất gần sẽ đưa bà Boast cùng tới.

Một buổi chiều, Mary Power tới và cùng Laura đưa Mary đi dạo trên đồng cỏ phía tây thị trấn. Đã khá lâu Laura không gặp lại Mary Power nên cả hai đều lạ lẫm và phải bắt đầu làm quen trở lại.

Khắp trên đồng cỏ xanh, những đầm cỏ giống như một mạng lưới bằng nước phản chiếu lung linh màu trời xanh ấm. Ngỗng trời và vịt trời bay thật cao trên đỉnh đầu với những tiếng gọi nhau vọng xuống văng vẳng. Không có một con nào đáp xuống hồ nước Bạc. Chúng hối hả vì đã chậm trễ để trở về gầy tổ ở phương bắc.

Những trận mưa xuân nhẹ nhàng rơi xuống suốt ngày từ bầu trời xám không có gì tai hại khiến những vùng đồng cỏ lấp lánh cứ dâng cao và mở rộng thêm. Có những ngày nắng chen vào rồi mưa lại đến. Kho chứa thực phẩm khóa kín và trống trơn. Anh em nhà Wilder đã kéo lúa giống quanh khu đầm phía bắc thị trấn để tới trại của họ. Bố nói họ đang gieo hạt trên những cánh đồng rộng.

Và, xe lửa vẫn chưa tới. Ngày nối ngày, Laura, Mary và Carrie vẫn luân phiên trong việc nghiền chiếc cối xay cà phê. Sáng, chiều hai bữa, các cô vẫn phải ăn bánh nướng làm bằng bột thô. Lúa mì trong bao cạn dần và xe lửa vẫn chưa tới.

Bão đã dồn đất từ những cánh đồng được cày phá hòa với tuyết thổi và chất đống cứng ngắt ở các đoạn đường sắt khiến các máy xúc tuyết không thể dời đi nổi. Tuyết đóng băng không tan chảy vì trộn lẫn với đất nên phải dùng cuốc đào lên từng phân đoạn một. Công việc không thể tiến hành nhanh vì có quá nhiều đoạn đường bị cắt lớn phải đào sâu tới hai mươi bộ mới lộ đường sắt ra.

Tháng tư từ trôi qua. Thị trấn không còn thức ăn ngoại trừ số lúa mì ít ỏi sáu mươi giạ mà Wilder và Cap đã mang về trong tuần lễ cuối tháng hai. Mỗi ngày, mẹ làm ổ bánh nhỏ hơn và xe lửa không đến.

Mẹ hỏi :

- Có kéo đi được thứ gì không, Charles?

Bố đáp :

- Bọn anh đã bàn kĩ chuyện này, Caroline. Không ai thấy nên làm ra sao.

Bố đã mệt mỏi suốt mấy ngày với cây cuốc. Hết thảy đàn ông trong thị trấn đều đi đào đất ở khúc đường nghẽn đưa về miền tây để xe sửa chữa có thể tới Huron trước khi chuyến xe chở hàng chạy tới.

Bố nói:

- Không có cách gì để đưa nổi một đầu xe tới miền đông. Tất cả các con đường đều ngập nước, đồng cỏ biến thành hồ khắp nơi và ngay trên đất cao, một cỗ xe cũng bị sa lầy trong bùn. Với những tệ hại dồn dập đây đó, chỉ còn một cách là đi bộ theo đường sắt nhưng từ đây tới Brookings và quay lại xa tới một trăm dặm. Một người không thể mang được nhiều và còn phải ăn vào đó trong thời gian di chuyển.

Mẹ nói:

- Em đã nghĩ tới rau xanh. Nhưng em không thể tìm nổi thứ hạt giống nào để trồng trong khu sân khá lớn còn bỏ trống.

Carrie hỏi:

- Mình ăn cỏ được sao?

Bố cười:

- Không đâu, cô tiên ngớ ngẩn! Con sẽ không phải ăn cỏ. Thợ sửa đường ở Tracy đã vượt được hơn nửa đường rồi. Họ phải thông xe tới đây nội trong tuần này.

Mẹ nói:

- Mình có thể kéo dài số lúa mì tới lúc đó. Nhưng em mong là anh không nên làm việc quá vất vả như thế, Charles!

Hai bàn tay bố đang run run. Bố đã quá mệt suốt ngày với cây cuốc và cây xẻng. Nhưng bố nói là bố chỉ cần ngủ ngon một đêm là xong. Bố nói:

- Điều chủ yếu là phải thông đường xe.

Vào ngày cuối cùng của tháng tư, xe sửa chữa chạy qua để tới Huron. Toàn thị trấn như choàng tỉnh khi lại nghe thấy tiếng còi xe lửa và nhìn thấy những cột khói trên nền trời. Phì phò phụt khói và rung chuông, cỗ xe dừng lại tại nhà ga rồi kéo còi inh ỏi, ra đi. Đây chỉ là một chuyến xe đi ngang, không mang thứ gì tới, nhưng một chuyến xe hàng hóa sẽ tới vào ngày mai.

Buổi sáng, khi thức dậy Laura nghĩ:

- Xe lửa sắp tới!

Nắng chiếu chói chang. Cô đã ngủ quá giấc vì mẹ không gọi. Cô nhảy xuống giường và vội vã thay quần áo. Mary nài nỉ:

- Chờ chị, Laura! Em vội vã như thế chị không tìm nổi vớ đâu.

Laura tìm giúp.

- Đây rồi. Em đã hất ra xa lúc em nhảy xuống giường. Bây giờ nhanh lên! Dậy đi Grace!

Carrie hỏi không kịp thở:

- Khi nào xe lửa tới đây ?

- Một lúc nào đó. Đâu có ai biết khi nào.

Laura trả lời và chạy xuống cầu thang vừa cất tiếng hát:

- Nếu mẹ thức hãy kêu con dậy

Kêu con dậy ngay, hỡi mẹ thân yêu!

Bố đã ngồi trên bàn ăn. Bố nhìn lên và cười với cô:

- Tốt, nhà kho vỗ cánh! Con là bà hoàng tháng năm, đúng không ? Bữa ăn sáng quá trễ rồi!

Laura xin lỗi:



- Tại mẹ không kêu con.

Mẹ nói:

- Mẹ không cần phụ giúp để nấu một chút đồ ăn sáng. Mỗi người chỉ có một chiếc bánh qui nhỏ xíu. Mẹ vét hết số lúa mì cuối cùng cũng chỉ làm được có thế.

Laura nói:

- Con không cần tới một chiếc. Mẹ có thể chỉ cho con chỗ còn lại. Con không thấy đói cho tới khi xe lửa tới.

Bố bảo cô phải ăn hết phần của mình. Rồi tất cả chúng ta đều chờ xe lửa tới mang nhiều hơn.

Cả nhà đều vui vẻ với những chiếc bánh qui. Mẹ nói bố cần ăn chiếc lớn nhất. Khi đồng ý với điều đó, bố nói mẹ phải nhận chiếc lớn thứ nhì. Dĩ nhiên tiếp theo là Mary. Chỉ có một chút phần về Laura và Carrie còn hai chiếc bánh gần giống nhau. Và chiếc bánh nhỏ nhất là của Grace.

Mẹ xác định:

- Em vẫn nghĩ là em làm các chiếc bánh cùng một cỡ.

Bố giỡn:

- Hãy tin ở sự sắp đặt của một phụ nữ Tô Cách Lan. Thậm chí chỉ còn một ít bột để làm bữa ăn cuối cùng trước khi xe lửa đến mà các con vẫn có những chiếc bánh thích hợp với mình.

Mẹ nhìn nhận:

- Thật là kì lạ là có sự phân phối đồng đều như thế.

Bố mỉm cười với mẹ:

- Em là con người kì diệu mà, Caroline.

Bố đứng dậy, đội mũ. Bố tuyên bố:

- Anh cảm thấy thật tốt. Lúc này chúng ta đã thật sự đánh bại mùa đông! Cơn bão cuối cùng đã bị quăng ra khỏi những đoạn đường bị nghẽn và xe lửa đang tới!

Mẹ để cửa ngỏ vào sáng hôm đó cho không khí mùa xuân đượm hơi nước từ các đầm cỏ ùa vào. Dưới ánh mặt trời, căn nhà mát mẻ và đầy hương cỏ còn thị trấn xôn xao nhộn nhịp với những toán đàn ông đi tới nhà ga. Lảnh lót kéo dài trên đồng cỏ, tiếng còi xe lửa vang lên. Laura và Crarrie chạy tới cửa sổ nhà bếp. Mẹ và Grace cũng bước tới.

Tất cả đều nhìn cột khói cuốn lên đen ngòm trên nền trời. Rồi phì phò và náo nhiệt, cỗ đầu máy ké theo một đoàn toa chở hàng tiến vào nhà ga. Một nhóm người đứng sẵn trên sân ga ngắm cỗ đầu máy chạy ngang. Làn hơi nước trắng phụt ra dâng theo cột khói và tiếng còi lảnh lót vang lên sau từng tiếng xịt. Một nhân viên chạy dọc trên mui xe từ toa này sang toa khác để hãm thắng.

Đoàn xe ngừng lại. Cuối cùng thì đích thực đã có một chuyến xe lửa. Mẹ nói:

- Ôi, mẹ mong rằng hai ông Harthorn và Wilmath sẽ nhận được đủ mọi món hàng đã mua vào mùa thu vừa qua.

Một hồi sau, cỗ máy lại kéo còi và người phụ trách thắng xe lại chạy dọc các nóc mui xe để nhả thắng. Tiếng chuông leng keng, cỗ đầu máy nhích tới, rồi lui lại, rồi lại nhích tới và lao về miền tây kéo dài vệt khói trong hồi cói cuối cùng. Nó bỏ lại phía sau ba toa hàng hóa đang đậu trên đường sắt bên cạnh.

Mẹ hít một hơi thở thật sâu:

- Thật tốt là lại có đủ mọi thứ để nấu nướng.

Laura lên tiếng:

- Con hi vọng là không còn khi nào nhìn thấy một mẩu bánh mì nướng.

Grace hỏi dồn:

- Chừng nào bố về? Con muốn bố về! Con muốn bố về ngay!

- Grace!

Mẹ quở trách dịu giọng nhưng dứt khoát và Mary ôm Grace vào lòng trong lúc mẹ thêm:

- Tới đây các con! Mình phải lo phơi giường cho xong.

Gần một giờ đồng hồ trôi qua trước khi bố về. Cuối cùng, ngay cả mẹ cũng lạ lùng không biết có điều gì kềm chân bố. Tất cả đều chờ đợi một cách nôn nóng. Bố trở về ôm trong tay một túi lớn và hai túi nhỏ hơn. Bố đặt hết lên bàn ăn trước khi nói.

Bố nói:

- Mình quên đã có một chuyến xe lửa bị tuyết vùi suốt mùa đông. Nó chỉ chạy ngang qua và có ai đoán nổi nó đã để lại gì cho De Smet không?

Bố tự trả lời ngay cho câu hỏi của mình:

- Một toa chở cột điện thoại, một toa chở máy móc làm trại và một toa chở đồ cho dân di cư.

Mẹ gần như phát khóc:

- Không có thực phẩm?

Bố nói:

- Không! Không có gì hết .

Mẹ sờ vào chiếc túi lớn:

- Vậy cái gì đây?

Bố nói :

- Đó là khoai tây. Chiếc túi nhỏ đựng bột còn chiếc túi nhỏ nhất đựng thịt heo muối. Woodworth mở đại toa chở đồ di cư và chia những thứ gì có thể ăn được mà ông ấy tìm thấy.

Mẹ nói trong vẻ choáng váng:

- Charles! Ông ấy không nên làm điều đó.

Bố nói một cách man rợ:

- Anh chẳng quan tâm đến việc ông ấy nên làm gì. Cứ mặc cho đường sắt phải bồi thường. Không phải chỉ có một gia đình ở thị trấn này không còn gì ăn. Tụi anh đã bảo Woodworth mở đại toa xe ra hoặc là chính tụi anh sẽ tự làm. Ông ấy có cãi rằng sẽ có một chuyến vào ngày mai, nhưng tụi anh không thích chờ đợi. Bây giờ, nếu em nấu khoai tây và chiên một ít thịt thì mình đã có một bữa ăn trưa.

Mẹ bắt đầu mở những chiếc gói. Mẹ nói:

- Cho thêm cỏ khô vào cho lò bếp nóng lên, Carrie. Mẹ sẽ trộn một ít bột trắng để làm bánh.