Chương 89: NƠI NÀO CÓ Ý CHÍ
Đang cập nhật
06/10/2016
Cỏ khô bắt lửa mau, nóng hực cháy hết còn nhanh hơn sức bắt lửa. Mẹ đóng kín các ô thông gió của lò bếp và suốt ngày giữ cho lửa cháy. Suốt ngày, từ khi lo công việc thường lệ, bố kết thêm các nùi cỏ khô trong gian chái. Bão dữ dằn hơn và cơn lạnh càng thêm cay nghiệt.
Bố thường tới lò bếp hơ ấm các bàn tay. Bố nói:
- Mấy ngón tay tê liệt hết. Khó có thể bện tốt được.
Laura năn nỉ:
- Cho con làm phụ đi, bố!
Bố không muốn cho cô làm. Bố nói với cô:
- Bàn tay con quá nhỏ so với cộng việc này.
Sau đó, bố chấp thuận:
- Nhưng có ai phụ thì vẫn hơn một người làm cả hai việc giữ lửa cho lò bếp và kéo cỏ khô về.
Cuối cùng, bố quyết định:
- Tới đây. Bố sẽ chỉ cách cho con.
Laura khoác chiếc áo choáng cũ của bố, trùm mũ, quấn khăn theo bố qua gian chái. Chái không đóng bít ở phía trong. Gió lùa tuyết qua tất cả các kẽ vách ván. Từng cụm tuyết nhỏ lăn lóc khắp nền và rải rác trên cỏ khô.
Bố nhấc hai nắm cỏ lên vẩy cho tuyết văng ra hết. Bố nói với Laura :
- Vẩy tuyết cho thật sạch. Nếu còn sót lại một ít thôi thì nó sẽ tan ra khi bện lại thành nùi và thấm ướt hết không thể bén lửa.
Laura nhấc cỏ với tất cả sức của hai bàn tay và vẩy cho văng tuyết ra. Sau đó, cô quan sát bố và theo cách bố làm để bện kết cỏ lại. Trước hết, bố xoắn thành tao dài tối đa theo độ vươn của hai cánh tay. Rồi bốt chặt ở đoạn cuối của tao tay bên phải vào dưới cùi chỏ trái ép chặt vào sườn không cho nó bung ra. Lúc đó bàn tay phải nắm lấy đoạn cuối của tao bên tay trái. Bàn tay bố lướt xuống tối đa để nắm lấy cuối tao nằm dưới cùi chỏ trái. Bố lại xoắn tao cỏ. Lần này bố đặt đoạn cuối khác dưới cùi chỏ trái. Bố lặp lại những động tác này, thêm nữa, thêm nữa cho tới khi toàn thể tao của xoắn chắc lại và gồ lên ở chính giữa. Mỗi lần bố xoắn và đặt đoạn cuối dưới cánh tay trái, nùi cỏ quấn lại và cong lại xung quanh nó.
Khi toàn thể chiền dài tối đa của nùi cỏ đã xoắn lại thật chặt, bố bẻ cong các đoạn cuối lại với nhau đút vào đường gồ lên cuối cùng. Bố liệng nùi cỏ khô bện cứng lên nền nhà và nhìn Laura.
Cô đang thử đẩy những đoạn cuối tao như bố đã làm. Cỏ khô xoắn chặt đến nỗi cô không thể đẩy nổi. Bố nhắc:
- Uốn cong tao cỏ một chút cho nó hơi lỏng ra. Rồi trượt các đoạn cuối vào giữa chỗ gồ lên và bỏ cho nó xoắn chặt trở lại. Cách làm là vậy.
Nùi cỏ khô của Laura không đều và gồ ghề, không nhuyễn và chắc giống như bố làm. Nhưng bố nói lần đầu tiên mà làm được như thế là tốt rồi và cô có thể làm khá hơn vào lần sau.
Cô làm sáu nùi cỏ và mỗi nùi đều khá hơn nùi trước cho tới nùi thứ sáu thì đã đúng cách. Nhưng lúc này cô lạnh tới mức các bàn tay không còn nhận ra cỏ khô.
Bố nói với cô:
- Đủ rồi! Gom lại vào đi sưởi ấm thôi!
Hai bố con vác các nùi cỏ đã bện xong vào nhà bếp. Bàn chân Laura lạnh cóng giống như những bàn chân bằng gỗ. Hai bàn tay cô đỏ au và khi hơ trên hơi lò bếp nóng, cô thấy ngứa ngáy và buốt ở những chỗ bị lá cỏ khô cứa đứt. Nhưng cô đã phụ giúp bố. Những nùi cỏ khô mà cô bện đã đem lại cho bố thời giờ để hơ ấm trước khi phải quay về với cái lạnh để xoắn kết thêm nữa.
Suốt ngày hôm đó và suốt ngày hôm sau, Laura giúp bố xoắn cỏ khô trong lúc mẹ giữ cho lửa cháy đều và Carrie phụ chăm sóc bé Grace cùng các công việc nhà. Để ăn bữa trưa, họ có món khoai tây nướng cùng với món củ cải nghiền với tiêu, muối và vào bữa tối, mẹ bằm nhỏ khoai tây hấp nóng trong lò, vì không còn dầu mỡ để chiên. Nhưng thức ăn nóng và ngon, lại còn khá nhiều nước trà với một ít đường.
Đêm thứ hai, trong bữa ăn tối, mẹ nói:
- Đây là ổ bánh mì cuối cùng. Mình thật sự cần một chút bột mì rồi, Charles.
Bố nói:
- Anh sẽ mua ngay khi bão ngớt. Không cần nghĩ đến giá cả nữa.
Mary nói:
- Bố hãy dùng số tiền dành cho con đi học, bố à! Ba mươi lăm đô-la hai mươi lăm xu sẽ mua được số bột mình cần.
Mẹ nói:
- Con đúng là đứa con ngoan của bố mẹ, Mary! Nhưng mẹ hy vọng là không phải tiêu vào món tiền dành cho con.
Mẹ quay qua nói với bố:
- Em cho rằng giá cả tùy thuộc vào việc thông đường xe lửa?
Bố nói:
- Đúng. Giá cả tùy thuộc vào chuyện đó.
Mẹ đứng lên đặt một nùi cỏ bện khác vào lửa. Khi mẹ nhắc nắp lò, một tia lửa vàng hung đầy khói lóe lên đẩy lùi bóng tối một lát. Rồi bóng tối trở lại. Tiếng gào man dại của gió bão có vẻ dữ hơn và gần hơn trong bóng tối.
Mẹ nêu ý kiến:
- Chỉ cần một chút dầu đặc là em có thể tạo ra một loại đèn. Mình không thiếu ánh sáng vào lúc em còn là con gái trước khi được nghe nhắc tới thứ dầu lửa mới lạ này.
Bố nói:
- Vậy đó. Thời buổi này tiến bộ rất nhiều. Mọi thứ đều thay đổi hết sức nhanh. Đường sắt, điện báo, dầu lửa, lò than đều là những thứ rất hữu ích nhưng cũng là nguồn gốc của những xáo trộn. Người nông dân thì chỉ lệ thuộc vào chính mình.
Buổi sáng gió vẫn gầm hú và phía ngoài ô cửa sổ đóng đầy sương giá, tuyết vẫn quay cuồng. Nhưng khoảng giữa trưa, một trận gió thổi mạnh thẳng tới từ hướng nam và mặt trời tỏa sáng. Trời rất lạnh, lạnh tới mức tuyết kêu lép nhép dưới bàn chân Laura trong gian chái.
Bố băng qua phố đi mua bột mì. Bố đi một hồi rồi quay về với một túi hạt trên vai. Bố quăng thịch chiếc túi xuống nền nhà.
Bố nói:
- Đây là bột của em, Caroline, hoặc là một thứ để thay cho bột mì. Đó là bắp, chỗ bắp cuối cùng còn lại ở kho dự trữ của anh em nhà Wilder. Các cửa hàng đều không còn bột mì. Tay chủ ngân hàng Ruth đã mua bao cuối cùng vào sáng nay. Ông ta trả năm mươi đô-la tức một đô-la một bao bột.
Mẹ hổn hển:
- Chúa ơi, Charles!
- Mình không thể mua được nhiều bột với cái giá đó nên anh nghĩ cứ để cho Ruth lấy cũng tốt. Lúc này mình có thể học cách nấu bắp. Liệu có cách nấu chín không?
Mẹ nói:
- Em không biết, Charles. Nhưng hình như mình không còn gì để ăn ngoài bắp.
Bố nói:
- Tội nghiệp là trong thị trấn không có một cái cối xay bắp.
Mẹ đáp:
- Em có một cái cối xay.
Mẹ tới bên tủ chén và lấy ra cái xay cà phê.
Bố nói:
- Vậy là mình có rồi. Hãy coi nó xay ra sao.
Mẹ đặt một chiếc hộp nhỏ lên trên bàn ăn, quay chiếc tay quay một hồi để trút hết những hạt cà phê cuối cùng ra khỏi ống nghiền. Rồi mẹ lôi chiếc ngăn nhỏ ra, trút sạch và chùi cẩn thận. Bố mở túi bắp.
Chiếc máng sắt màu đen phía trên máy xay chứa được khoảng nửa cốc bắp. Mẹ đóng nắp lại. Rồi mẹ ngồi xuống, đặt hộp gỗ vuông giữa đầu gối để giữ chắc và bắt đầu guồng tay quay. Tiếng những ống nghiền vang. Mẹ nói:
- Bắp cũng được nghiền giống như cà phê.
Mẹ nhìn vào trong ngăn kéo. Những mảnh bắp vỡ vụn. Mẹ nói:
- Có thể không giống như cà phê. Bắp đã không được rang trước và ẩm nước.
Bố hỏi:
- Em có thể làm bánh với thứ bắp này không?
Mẹ đáp:
- Dĩ nhiên là được. Nhưng mình phải nghiền liên tục nếu muốn có đủ để làm bánh cho một bữa ăn.
Bố nói:
- Anh phải đi kéo thêm cỏ khô về để nướng bánh.
Bố lôi từ trong túi ra một chiếc hộp gỗ tròn, dẹt, đưa cho mẹ:
- Đây là thứ em cần để làm ánh sáng.
Mẹ hỏi:
- Có nghe nói gì về xe lửa không, Charles?
Bố nói:
- Họ lại đang làm việc ở chỗ nghẽn tại Tracy. Tiếng lại chất đống lên tới đỉnh của những bờ tuyết mà người ta đã quăng ra hai bên vào dịp dọn đường vừa qua.
Bố ra chuồng ngựa cột David vào cỗ xe trượt tuyết. Mẹ nhìn chiếc hộp gỗ tròn. Trong hộp đầu dầu bôi trơn trục xe màu vàng. Nhưng lúc đó không có thời giờ để nghĩ tới việc làm một ngọn đèn. Lửa đang lụn xuống và mẹ đặt nùi cỏ kết cuối cùng vào trong lò. Laura vội vã qua nhà chái để bện thêm cỏ khô.
Vài phút sau, mẹ tới giúp cô. Mẹ nói:
- Mary đang nghiền bắp. Mình cần bện thêm nhiều cỏ khô để giữ lửa cháy đều. Cần phải có lửa thật ấm khi bố về. Bố sẽ gần như đông cứng.
Cuối buổi chiều bố mới về. Bố tháo xe gần cửa sau và đưa David vào chuồng. Rồi bố bốc cỏ khô vào gian chaí cho tới khi không còn một khoảng trống để lòn từ cửa này tới cửa kia. Xong việc, bố bước vào bên lò bếp. Bố lạnh tới nỗi ngồi một hồi lâu sau mới lên tiếng nổi. Bố xin lỗi:
- Anh tiếc là về quá trễ, Caroline. Tuyết quá dầy. Anh phải đào khá lâu mới moi nổi cỏ khô ra khỏi đống tuyết.
Mẹ trả lời:
- Em nghĩ là mỗi ngày mình ăn trưa vào giờ này cũng hay. Để giữ cho luôn có lửa và ánh sáng thì ngày đã ngắn đến độ không còn đủ giờ để lo cho ba bữa ăn. Một bữa ăn trễ sẽ thay cho bữa ăn tối cũng tốt.
Chiếc bánh màu nâu mà mẹ làm bằng bắp nghiền rất ngon. Nó có vị bùi và ngây có vẻ gần giống như mùi bơ. Bố nhận xét:
- Anh thấy em lại làm bột chua trở lại.
Mẹ đáp:
- Đúng. Mình đâu cần phải có men rượu hoặc sữa mới làm được bánh mì ngon.
Bố nói:
- Ở chỗ nào có ý chí thì chỗ đó có lối thoát.
Bố lấy thếm phần khoai tây, rắc muối lên, nói:
- Không thể coi thường khoai tây và muối được. Muối làm nổi bật tất cả mùi vị của khoai tây vẫn thường bị bơ và nước xốt phủ lấp.
Laura nói một cách châm chọc:
- Vậy đừng ch đường vào trà, nghe bố. Như vậy bố sẽ có tất cả mùi vị của trà.
Bố nheo mắt nhìn cô:
- Một ly trà nóng ngon lành sẽ làm nổi bật mùi vị của đường, bình rượu nhỏ ạ.
Rồi bố hỏi mẹ:
- Em làm cách nào để đốt đèn với mỡ bôi trục xe?
Mẹ nói:
- Em chưa có thời giờ. Nhưng ngay sau khi mình ăn xong, em sẽ làm một cây đèn nút áo.
Bố hỏi:
- Đèn nút áo là cái gì?
Mẹ nói:
- Chờ coi.
Khi bố làm các công việc thường lệ của buổi tối, mẹ bảo Carrie mang túi đựng vải vụn ra. Mẹ lấy một ít mỡ bôi trục xe tử trong hộp trét vào một chiếc ly cũ. Rồi mẹ cắt một mảnh vải nhỏ vuông vức.
- Bây giờ kiếm cho mẹ một chiếc nút áo ở trong túi đựng nút áo, Carrie.
Carrie mang túi nút áo từ phòng trước lạnh ngắt vào, hỏi:
- Chọn thứ nút nào, mẹ?
Mẹ nói:
- Ồ, một chiếc nút nào đó trong chiếc áo choàng cũ của bố.
Mẹ đặt chiếc nút vào chính giữa mảnh vải vuông. Mẹ kéo vải tụm lại che kín chiếc nút, dùng một sợi chỉ quấn chặt xung quanh và xoắn các góc vải lên thành một túm búp măng. Rồi mẹ chà một ít mỡ lên vải và đặt chiếc nút vào trong ly đựng mỡ.
Mẹ nói:
- Bây giờ thì mình chờ khi bố quay vào.
Laura và Carrie hối hả rửa chén. Lúc bố quay vào thì trời đã tối.
Mẹ nói:
- Cho em xin một que diêm, Charles.
Mẹ đốt trên đầu túm vải hình búp măng của chiếc đèn nút áo. Một tia lửa li ti rn rẩy và lớn dần. Nó cháy thật đều làm tan mỡ và hút lên qua miếng vải để giữ cho ngọn lửa tiếp tục sáng. Ngọn lửa như một ngọn nến trong bóng tối.
Bố nói:
- Thật kì diệu, Caroline. Chỉ là đốm sáng nhỏ nhưng đã đổi khác tất cả.
Hơ bàn tay trên lò bếp, bố nhìn xuống đống cỏ khô nhỏ. Bố nói:
- Nhưng anh không cần ánh sáng vẫn có thể bện cỏ khô thành nùi. Lúc này, mình cần phải có nhiều hơn. Chỗ có ở đây không đủ cho sáng mai.
Bố bước ra đi bện cỏ và Laura cầm lấy hộp xay cà phê thay cho Mary. Quay chiếc tay quay nhỏ vòng vòng hoài khiến vai và tay tê nhức nên tất cả phải luân phiên nghiền bắp. Số bắp nghiền được lại quá ít nên tất cả phải giữ cho việc nghiền liên tục để có đủ bột làm bánh cho bữa ăn.
Mẹ cởi giầy cho Grace, hơ ấm bàn chân cho bé bên cửa lò bếp trong lúc thay áo ngủ cho bé và choàng người bé bằng chiếc khăn san đang hơ ấm trên chiếc ghế cạnh lò bếp. Mẹ nói:
- Tới thôi, Carrie, nếu con đã khỏe và đủ ấm rồi. Mẹ sẽ đặt Grace ngủ trong giường với con.
Khi Grace và Carrie đã chui vào giường với chiếc khăn choàng ấm và chiếc bàn ủi nóng, mẹ xuống tầng dưới. Mẹ nói:
- Bây giờ mẹ sẽ nghiền bắp, Laura. Con và Mary sẽ đi ngủ. Ngay khi bố quay vào, bố mẹ sẽ cũng đi ngủ để tiết kiệm cỏ khô vừa khó kiếm lại vừa khó bện.
20. SƠN DƯƠNG
Rồi tới một ngày nắng khi tuyết xốp lấn khắp đồng cỏ đông cứng màu trắng giống như những cụm khói.
Bố lật đật trở về nhà.
- Có một bầy sơn dương ở phía tây thị trấn.
Bố nói trong lúc lấy cây súng xuống khỏi móc và nhét đạn đầy các túi.
Laura quàng chiếc khăn quàng của mẹ quanh người chạy vào phòng trước lạnh ngắt. Cô cào một lỗ ngó qua lớp sương đọng trên cửa sổ và thấy một đám đông đàn ông đang tụ tập ngoài phố. Nhiều người đang ngồi trên lưng ngựa. Ông Foster và Almanzo Wilder cưỡi những con ngựa Morgan tuyệt đẹp. Cap Garland đang chạy tới nhập vào toán đàn ông đi bộ đang nghe bố nói. Tất cả đều mang súng. Ai nấy đều kích động nói năng sôi nổi và lớn tiếng.
Mẹ gọi:
- Trở lại chỗ ấm đi, Laura.
Laura treo chiếc khăn choàng lên, nói:
- Hãy nghĩ tới món thịt nai! Con hi vọng bố sẽ hạ được hai con sơn dương!
Mẹ nói:
- Mẹ rất mừng nếu có một ít thịt để ăn kèm với món bánh mì bắp nướng. Nhưng mình không nên đếm gà con trước khi trứng nở.
Laura nói:
- Được chứ, mẹ! Bố sẽ hạ một con sơn dương nếu có sơn dương ở đó.
Carrie mang một đĩa bắp tới đổ đầy vào mánh cối xay cà phê mà Mary đang nghiền. Carrie nói:
- Thịt nai nướng! Với nước xốt, nước xốt chấm khoai tây và bánh mì nướng.
Laura nói:
- Chờ một phút, Carrie! Nghe kìa! Mọi người đang đi đó!
Gió đều đặn ập tới căn nhà và rít lên dọc các mái hiên, nhưng tất cả vẫn có thể nghe lờ mờ giọng nói cùng với tiếng chân người ngựa đang bước dọc phố Main
Street.
Tới cuối phố, mọi người dừng lại. Họ đã nhìn thấy ở xa chừng một dặm một bầy sơn dương màu xám đang lững thững đi về phía nam qua những gò tuyết và trong đám tuyết đang bay theo gió.
Bố nói:
- Hãy làm từ từ và nhẹ nhàng. Nhớ cho chúng tôi có đủ thời giờ bọc vòng chúng quay về phía bắc trước khi các bạn áp sát ở phía nam. Tiến vào chậm thôi và dồn chúng về phía tụi tui nhưng không làm chúng hoảng sợ trước khi chúng lọt vào tầm bắn. Không cần vội vã vì mình đang ở giữa ban ngày. Nếu làm hợp lí thì mỗi người sẽ phải có một con.
Ông Foster nói:
- Có lẽ tụi tui sẽ cưỡi ngựa lùa chúng từ phía bắc và các ông đi bộ chặn chúng từ phía nam.
Ông Harthorn nói:
- Không được, hãy làm như Ingalls. Tiến lên, anh em!
Bố gọi:
- Tản ra. Đi chậm và nhẹ nhàng. Đừng làm chúng sợ!
Trên lưng những con ngựa Morgan, Almanzo và ông Foster vượt lên dẫn đầu. Gió lạnh khiến lũ ngựa háo hức bước tới. Tai chúng vểnh tới phía trước rồi bạt lại phía sau, đầu lắc lư, hàm thiếc sủng xiểng và chúng như cố tránh không đạp lên bóng của mình. Chúng vươn mũi dài về phía trước, lôi những chiếc hàm thiếc, vênh váo chạy nhanh hơn.
Almanzo nói với ông Foster:
- Giữ cho nó đi đều đặn. Đừng kéo cưa trên mấy chiếc hàm thiếc sẽ làm rách miệng đó.
Ông Foster không biết cách cưỡi ngựa. Ông ta căng thẳng không khác gì Lady và khiến nó căng thẳng hơn. Ông ta nhún nhảy trên yên và không kềm chặt hai bên sườn ngựa. Almanzo thấy ân hận vì đã để cho ông ta cưỡi con Lady.
Almanzo nhắc:
- Coi chừng, Foster. Con ngựa cái đó sẽ phóng đi bây giờ.
- Nó có vấn đề gì? Nó có vấn đề gì?
Ông Foster nói lập cập trong gió lạnh và kêu lên:
- Ô, chúng đang ở kia!
Trong khoảng không thoáng đãng, lũ sơn dương hình như ở gần hơn. Phía bên kia, bầy thú đang lững thững, toán người đi bộ đang đi về hướng tây. Almanzo nhìn thấy ông Ingalls đi đầu. Chỉ trong vài phút nữa họ sẽ bao vây xong bầy thú.
Cậu quay lại để nói với ông Foster và chỉ thấy chiếc yên trên lưng con Lady trống lốc. Cùng lúc một tiếng súng khiến cậu giật nẩy mình và cả hai con ngựa chồm lên phóng chạy. Almanzo ghì chặt dây cương kìm con Prince lại trong lúc Lady chạy vùn vụt.
Ông Foster nhảy chồm chồm, huơ cây súng và hét. Phát điên vì căng thẳng do rớt xuống từ lưng Lady, ông ta đã thả dây cương và bắn về phía bầy sơn dương đang ở ngoài tầm đạn.
Đuôi dựng đứng, đầu vươn dài, bầy sơn dương phóng chạy như bay tựa hồ gió đang lùa chúng đi trên những gò tuyết. Con ngựa nâu Lady chen vào chính giữa bầy thú vật màu xám và bị cuốn chạy theo chúng.
Almanzo hét lớn dù cậu biết rằng tiếng hét của cậu bị gió đánh bạt:
- Đừng bắn! Đừng bắn!
Bầy sơn dương đang băng qua chỗ toán người đi bộ nhưng không ai nổ súng vì sợ bắn trúng con ngựa cái. Con ngựa Morgan nâu bóng loáng vươn đầu cao, bờm và đuôi tung bay chạy băng qua một gò đất trên đồng cỏ giữa đám mây xám sơn dương và biến mất. Chỉ một thoáng, con ngựa và bầy thú đã qua một khúc quanh màu trắng khác, trở nên nhỏ hơn. Chúng biến hiện rồi biến hiện trên đồng cỏ nuốt chửng chúng.
Ông Harthorn nói:
- Có vẻ cậu mất con ngựa đó rồi, Wilder! Tồi tệ quá!
Những người cưỡi ngựa khác đã xuất hiện. Tất cả ngồi im trên lưng ngựa nhìn đồng cỏ xa tắp. Bầy sơn dương và con Lady chỉ là vệt tối nhỏ hiện ra thêm một lần nữa như một vết nhòe xám đang bay cực nhanh và biến hẳn.
Bố cùng những người đi bộ đi tới. Cap Garland nói:
- Đen đủi quá, Wilder! Hãy nghĩ coi chúng tôi cũng có thể có một phát đạn rủi ro.
Gherald Fuller nói:
- Anh là một thợ săn thông minh trước Chúa đó, Foster.
Cap Garland nói:
- Ông ấy chỉ là người duy nhất bắn một phát súng. Ôi, cái phát súng tai hại!
Ông Foster nói:
- Tôi rất tiếc. Chắc tôi đã làm con ngựa chạy mất. Tôi quá căng thẳng, không kịp suy nghĩ gì. Tôi chỉ tính giữ con ngựa dừng lại. Từ trước, tôi chưa hề thấy một con sơn dương.
Gherald Fuller nói:
- Lần sau chờ cho tới khi chúng đã đứng trong hàng rồi thì anh cố bắn lấy một con.
Không ai nói thêm một điều gì. Almanzo ngồi trên yên trong khi Prince giật chiếc hàm thiếc, cố bứt ra để phóng theo bạn mình. Kinh hoàng và chạy theo bầy sơn dương như Lady thì mối nguy đã rõ là nó có thể chạy đứt hơi mà chết. Nhưng cố rượt theo nó thì không phải là điều tốt vì chỉ xua bầy sơn dương và khiến nó phải chạy xa hơn.
Ước lượng theo mốc nhìn từ xa thì bầy sơn dương đã chạy năm hoặc sáu dặm về phía tây khi chúng quẹo lên phía bắc.
Bố nói:
- Chúng đang chuyển về phía hồ Spirit. Chúng sẽ ăn trong các bụi cây ở đó rồi xếp hàng đi vào những vách bờ sông. Mình sẽ khó thấy chúng thêm một lần nữa.
Cap Garland hỏi:
- Con ngựa của Wilder sẽ ra sao, ông Ingalls?
Bố nhìn Almanzo rồi lại nhìn về phía tây bắc. Ở đó không có những cụm mây nhưng gió thổi mạnh và rét buốt.
Bố nói:
- Nó là con ngựa duy nhất ở vùng này chạy đua nổi với sơn dương, không kể con bạn nó ở đây, và cậu sẽ giết nó nếu cố đuổi theo bắt nó lại. Từ đây tới hồ Sprit cũng phải mất một ngày đường và không ai biết lúc nào bão tuyết sẽ ập xuống. Tôi không dám mạo hiểm như thế trong mùa đông này.
Almanzo nói:
- Tôi cũng không muốn thế. Nhưng tôi sẽ chỉ chạy vòng quanh một vòng và bọc phía bắc quay về thị trấn. Có lẽ tôi sẽ nhìn thấy nó. Nếu không, có lẽ nó sẽ tự tìm được đường về. Xa quá! Hẹn gặp ông trong thị trấn.
Cậu cho Prince phóng nước kiệu đại về phía bắc trong lúc những người khác vác súng lên vai đi thẳng về thị trấn.
Cậu cúi thấp đầu tránh gió nhưng trên mỗi gò đất hay mỗi đống tuyết cao, cậu đều cố nhìn khắp phía trước. Không có gì ngoài những dốc tuyết thoai thoải và đám bụi tuyết do gió lùa bốc lên. Mất con Lady khiến cậu đau đớn nhưng cậu không muốn liều mạng vì một con ngựa. Cặp ngựa nổi tiếng sẽ không còn nữa khi thiếu nó. Cậu sẽ không tìm nổi một con ngựa nào khác hoàn hảo như nó để ghép đôi với Prince. Cậu nghĩ cậu thật điên rồ khi cho một người lạ mượn con ngựa.
Prince phóng nhẹ nhàng, vươn cao đầu trong gió leo lên những bờ dốc rồi phóng xuống. Almanzo không muốn đi xa thị trấn nhưng nền trời phía tây bắc vẫn quang đãng và luôn có một bờ dốc khác ở phía trước mà từ đó cậu có thể nhìn xa hơn về phía bắc.
Cậu nghĩ Lady có thể mệt và tụt lại phía sau bầy sơn dương. Nó có thể lang thang và đi lạc trở thành ngựa hoang. Nó cũng có thể được nhìn thấy từ trên mỏm đất cao kế cận.
Khi cậu tới mỏm đất đó thì phía bên kia chỉ là một vùng trắng toát. Prince nhẹ nhàng chạy xuống sườn dốc và một mỏm đất khác hiện ra trước mắt.
Cậu nhìn lại phía sau và không còn thấy thị trấn. Những đám mặt tiền nhà chen chúc với những làm khói mỏng từ các ống khói đều biến mất. Khắp nơi dưới bầu trời không có gì khác ngoài một vùng màu trắng với tuyết bay trong gió và hơi lạnh.
Cậu không thấy sợ. Cậu biết rõ thị trấn ở đâu và khi nào còn mặt trời hoặc mặt trăng hoặc các ngôi sao trên nền trời lạnh thì cậu không thể đi lạc. Nhưng cậu cảm thấy gió thổi lạnh hơn. Cậu thấy mình là sinh vật duy nhất ở trên mặt đất rét buốt dưới bầu trời rét buốt. Cậu và con ngựa của cậu bơ vơ trong cái lạnh mênh mông.
- Tới thôi, Prince! Cậu hô nhưng âm thanh tan trong tiếng gió không ngừng ào ạt thổi tới. Lúc đó cậu sợ là mình sẽ sợ hãi. Cậu tự nhủ:
- Có gì đáng sợ đâu.
Cậu nghĩ:
- Mình sẽ không quay lại lúc này. Mình sẽ quay lại từ mỏm đất kế cận kia.
Và cậu hơi gò cương giữ cho Prince theo nhịp phóng nước đại.
Từ trên mỏm đất cao đó cậu thấy một dải mây trên đường chân trời phía tây bắc. Rồi toàn vùng đồng cỏ mênh mông thình lình như biến thành một cái bẫy biết cách chụp bắt cậu để giữ lại. Nhưng cậu cũng nhìn thấy Lady.
Ở thật xa và nhỏ trên cánh đồng tuyết đang cuốn lăn, con ngựa màu nâu đang đứng ngó về phía đông. Almanzo xé toạc găng tay, đưa hai ngón tay lên miệng huýt gió lanh lảnh như cậu vẫn thường gọi Lady qua những bãi cỏ trong vùng Minnesota của ba khi nó còn là một con ngựa con. Nhưng gió trên đồng cỏ ở đây thổi bạt âm thanh bật khỏi môi cậu và đưa đi mất hút. Gió cũng thổi bật tiếng hí dài thoát ra từ cần cổ vươn cao của Prince. Lady vẫn đứng im lìm nhìn về phía khác.
Rồi nó quay về phía nam và nhìn thấy cả hai. Gió đưa tiếng hí của nó đi xa, nhòa nhạt. Cổ nó uốn cong, đuôi dựng lên, nó phóng nước đại lao tới.
Almanzo đợi cho tới lúc nó vượt qua một gò đất gần hơn, lại lên tiếng gọi nó. Rồi cậu quay ngựa đi về phía thị trấn. Dải mây thấp rơi xuống thấp hơn đường chân trời như Lady tiếp tục hiện ra phía sau cậu.
Trong chuồng ngựa ở phía sau kho thực phẩm, cậu đẩy Prince vào trong ngăn chuồng của nó và lau khô mình cho nó. Cậu đổ thức ăn đầy máng và mang lại một xô nước cho Prince uống một ít.
Ngoài cửa chuồng có tiếng khua lạch cạch và cậu mở ra cho Lady bước vào. Nó trắng toát như được phủ bằng một lớp bọt xà phòng. Rồi với chiếc bàn chải, cậu chà lớp bọt hai bên sườn đang hổn hển của nó và phủ cho nó bằng một tấm mền. Cậu vắt nước từ một miếng vải ướt cho vào miệng cho nó thấm lưỡi. Cậu chà và lau khô chân cho nó ở những chỗ còn tươm mồ hôi.
Almanzo nói với nó trong lúc cậu làm những việc đó:
- Tốt, Lady, vậy là mi có thể chạy vượt một con sơn dương. Mi đã làm một chuyện điên rồ, phải không? Bằng mọi cách đây là lần cuối ta để cho một gã điên cưỡi mi. Bây giờ hãy nghỉ cho ấm. Lát nữa mi sẽ có nước và thức ăn.
Bố lặng lẽ bước vào nhà bếp và không nói một lời, bố treo cây súng lên móc. Không ai nói gì vì không cần phải nói. Carrie thở dài. Thế là không có thịt nai, không có nước sốt ăn với bánh mì nướng. Bố ngồi xuống bên lò bếp, đưa hai tay lên hơ ấm.
Một lát sau, bố nói:
- Foster điên đầu vì quá căng thẳng. Ông ấy ngã ngựa và nổ súng trước khi tới gần tầm để bắn. Chẳng còn ai có cơ may nữa. Tất cả bầy sơn dương cong đuôi chạy về phía bắc.
Mẹ đặt một nùi cỏ bện vào trong lò bếp. Mẹ nói:
- Vào mùa này trong năm, thịt sơn dương cũng gầy nhom.
Laura biết rằng đám sơn dương phải đi trong tuyết dày để tới kiếm thức ăn nơi các đồng cỏ khô. Trong bão tuyết, chúng không thể làm như thế và lúc này với tuyết đóng dày, chúng có thể đang chết đói. Đúng thực là thịt sơn dương lúc này gầy nhom. Nhưng nó vẫn là thịt. Tất cả đều quá mệt vì không có gì khác để ăn ngoài khoai tây và bánh mì nướng.
- Con ngựa của cậu bé nhà Wilder cũng chạy mất.
Bố nói và kể cho tất cả nghe chuyện con ngựa chạy theo bầy sơn dương ra sao. Câu chuyện hấp dẫn Carrie và Grace bằng hình ảnh một con ngựa tuyệt đẹp thả sức chạy theo thật xa với bầy sơn dương hoang dã.
Grace mở tròn mắt hỏi:
- Có khi nào con ngựa không quay về không, bố?
Bố nói:
- Bố không biết. Almanzo Wilder cưỡi ngựa đi theo hướng đó và bố cũng biết là liệu cậu ta có về hay không. Caroline, trong lúc em lo nấu ăn, anh ghé lại kho thực phẩm để hỏi coi.
Kho thực phẩm trơ trọi và trống lốc, nhưng từ phòng sau, Royal đã nhìn thấy và nói một cách thân mật:
- Vào đi, ông Ingalls! Ông tới đúng lúc để nếm thử món bánh kép và thịt thăn muối.
Bố nói:
- Tôi không biết bây giờ là giờ ăn trưa của anh.
Bố ngắm đĩa thịt đang được hơ nóng trên lò bếp. Trên chiếc đĩa khác có ba chồng cao bánh kép và Royal còn đang nướng thêm. Trên bàn còn có mật mía và một bình cà phê đang sôi.
Royal nói:
- Tụi tôi ăn vào bất kì lúc nào thấy đói. Đó là cái lợi của cuộc sống độc thân. Ở đâu không có các bà nông dân thì ở đó không có giờ ăn quy định.
Bố nói:
- Các anh may mắn là đã mang theo nhiều thực phẩm.
Royal đáp:
- Vâng, bằng mọi cách, tụi tôi đã chế ra cả xe thức ăn và tôi nghĩ mang theo nguyên liệu cũng hay. Tôi tính sẽ bán một xe trước khi xe lửa thông đường.
Bố đồng ý:
- Tôi mong là anh làm được.
Bố nhìn quanh căn phòng gọn gàng, đảo mặt dọc những bức vách treo quần áo, yên ngựa và nhận ra nhiều khoảng trống ở bức vách cuối phòng.
- Em anh chưa về sao ?
Royal đáp:
- Nó vừa về tới chuồng ngựa.
Rồi anh ta than:
- Coi kìa!
Họ nhìn thấy Lady không mang yên bước nhanh qua cửa sổ về phía chuồng ngựa với lớp bọt trắng trên người chảy ròng ròng.
Trong lúc họ đang nói về cuộc đi săn và phát sứng điên cuồng của ông Foster thì Almanzo bước vào. Cậu ném phịch chiếc yên vào một góc để rũ sạch trước khi treo lên và sưởi ấm bên lò bếp. Rồi cậu và Royal nài nỉ bố ngồi vào bàn ăn và cùng ăn với họ.
Almanzo nói:
- Royal nướng bánh kép không ngon bằng tôi. Nhưng không ai có thể đánh bại nổi món thịt thăn ướp muôi này. Nó đã được xông bằng khói hồ đào và lám bằng thịt heo thiến được vỗ béo từ trại ở Minnesota.
Royal nói :
- Ngồi lại đi, ông Ingalls và ăn tự nhiên. Còn cả kho thức ăn thừa mứa.
Thế là bố làm theo.
Bố thường tới lò bếp hơ ấm các bàn tay. Bố nói:
- Mấy ngón tay tê liệt hết. Khó có thể bện tốt được.
Laura năn nỉ:
- Cho con làm phụ đi, bố!
Bố không muốn cho cô làm. Bố nói với cô:
- Bàn tay con quá nhỏ so với cộng việc này.
Sau đó, bố chấp thuận:
- Nhưng có ai phụ thì vẫn hơn một người làm cả hai việc giữ lửa cho lò bếp và kéo cỏ khô về.
Cuối cùng, bố quyết định:
- Tới đây. Bố sẽ chỉ cách cho con.
Laura khoác chiếc áo choáng cũ của bố, trùm mũ, quấn khăn theo bố qua gian chái. Chái không đóng bít ở phía trong. Gió lùa tuyết qua tất cả các kẽ vách ván. Từng cụm tuyết nhỏ lăn lóc khắp nền và rải rác trên cỏ khô.
Bố nhấc hai nắm cỏ lên vẩy cho tuyết văng ra hết. Bố nói với Laura :
- Vẩy tuyết cho thật sạch. Nếu còn sót lại một ít thôi thì nó sẽ tan ra khi bện lại thành nùi và thấm ướt hết không thể bén lửa.
Laura nhấc cỏ với tất cả sức của hai bàn tay và vẩy cho văng tuyết ra. Sau đó, cô quan sát bố và theo cách bố làm để bện kết cỏ lại. Trước hết, bố xoắn thành tao dài tối đa theo độ vươn của hai cánh tay. Rồi bốt chặt ở đoạn cuối của tao tay bên phải vào dưới cùi chỏ trái ép chặt vào sườn không cho nó bung ra. Lúc đó bàn tay phải nắm lấy đoạn cuối của tao bên tay trái. Bàn tay bố lướt xuống tối đa để nắm lấy cuối tao nằm dưới cùi chỏ trái. Bố lại xoắn tao cỏ. Lần này bố đặt đoạn cuối khác dưới cùi chỏ trái. Bố lặp lại những động tác này, thêm nữa, thêm nữa cho tới khi toàn thể tao của xoắn chắc lại và gồ lên ở chính giữa. Mỗi lần bố xoắn và đặt đoạn cuối dưới cánh tay trái, nùi cỏ quấn lại và cong lại xung quanh nó.
Khi toàn thể chiền dài tối đa của nùi cỏ đã xoắn lại thật chặt, bố bẻ cong các đoạn cuối lại với nhau đút vào đường gồ lên cuối cùng. Bố liệng nùi cỏ khô bện cứng lên nền nhà và nhìn Laura.
Cô đang thử đẩy những đoạn cuối tao như bố đã làm. Cỏ khô xoắn chặt đến nỗi cô không thể đẩy nổi. Bố nhắc:
- Uốn cong tao cỏ một chút cho nó hơi lỏng ra. Rồi trượt các đoạn cuối vào giữa chỗ gồ lên và bỏ cho nó xoắn chặt trở lại. Cách làm là vậy.
Nùi cỏ khô của Laura không đều và gồ ghề, không nhuyễn và chắc giống như bố làm. Nhưng bố nói lần đầu tiên mà làm được như thế là tốt rồi và cô có thể làm khá hơn vào lần sau.
Cô làm sáu nùi cỏ và mỗi nùi đều khá hơn nùi trước cho tới nùi thứ sáu thì đã đúng cách. Nhưng lúc này cô lạnh tới mức các bàn tay không còn nhận ra cỏ khô.
Bố nói với cô:
- Đủ rồi! Gom lại vào đi sưởi ấm thôi!
Hai bố con vác các nùi cỏ đã bện xong vào nhà bếp. Bàn chân Laura lạnh cóng giống như những bàn chân bằng gỗ. Hai bàn tay cô đỏ au và khi hơ trên hơi lò bếp nóng, cô thấy ngứa ngáy và buốt ở những chỗ bị lá cỏ khô cứa đứt. Nhưng cô đã phụ giúp bố. Những nùi cỏ khô mà cô bện đã đem lại cho bố thời giờ để hơ ấm trước khi phải quay về với cái lạnh để xoắn kết thêm nữa.
Suốt ngày hôm đó và suốt ngày hôm sau, Laura giúp bố xoắn cỏ khô trong lúc mẹ giữ cho lửa cháy đều và Carrie phụ chăm sóc bé Grace cùng các công việc nhà. Để ăn bữa trưa, họ có món khoai tây nướng cùng với món củ cải nghiền với tiêu, muối và vào bữa tối, mẹ bằm nhỏ khoai tây hấp nóng trong lò, vì không còn dầu mỡ để chiên. Nhưng thức ăn nóng và ngon, lại còn khá nhiều nước trà với một ít đường.
Đêm thứ hai, trong bữa ăn tối, mẹ nói:
- Đây là ổ bánh mì cuối cùng. Mình thật sự cần một chút bột mì rồi, Charles.
Bố nói:
- Anh sẽ mua ngay khi bão ngớt. Không cần nghĩ đến giá cả nữa.
Mary nói:
- Bố hãy dùng số tiền dành cho con đi học, bố à! Ba mươi lăm đô-la hai mươi lăm xu sẽ mua được số bột mình cần.
Mẹ nói:
- Con đúng là đứa con ngoan của bố mẹ, Mary! Nhưng mẹ hy vọng là không phải tiêu vào món tiền dành cho con.
Mẹ quay qua nói với bố:
- Em cho rằng giá cả tùy thuộc vào việc thông đường xe lửa?
Bố nói:
- Đúng. Giá cả tùy thuộc vào chuyện đó.
Mẹ đứng lên đặt một nùi cỏ bện khác vào lửa. Khi mẹ nhắc nắp lò, một tia lửa vàng hung đầy khói lóe lên đẩy lùi bóng tối một lát. Rồi bóng tối trở lại. Tiếng gào man dại của gió bão có vẻ dữ hơn và gần hơn trong bóng tối.
Mẹ nêu ý kiến:
- Chỉ cần một chút dầu đặc là em có thể tạo ra một loại đèn. Mình không thiếu ánh sáng vào lúc em còn là con gái trước khi được nghe nhắc tới thứ dầu lửa mới lạ này.
Bố nói:
- Vậy đó. Thời buổi này tiến bộ rất nhiều. Mọi thứ đều thay đổi hết sức nhanh. Đường sắt, điện báo, dầu lửa, lò than đều là những thứ rất hữu ích nhưng cũng là nguồn gốc của những xáo trộn. Người nông dân thì chỉ lệ thuộc vào chính mình.
Buổi sáng gió vẫn gầm hú và phía ngoài ô cửa sổ đóng đầy sương giá, tuyết vẫn quay cuồng. Nhưng khoảng giữa trưa, một trận gió thổi mạnh thẳng tới từ hướng nam và mặt trời tỏa sáng. Trời rất lạnh, lạnh tới mức tuyết kêu lép nhép dưới bàn chân Laura trong gian chái.
Bố băng qua phố đi mua bột mì. Bố đi một hồi rồi quay về với một túi hạt trên vai. Bố quăng thịch chiếc túi xuống nền nhà.
Bố nói:
- Đây là bột của em, Caroline, hoặc là một thứ để thay cho bột mì. Đó là bắp, chỗ bắp cuối cùng còn lại ở kho dự trữ của anh em nhà Wilder. Các cửa hàng đều không còn bột mì. Tay chủ ngân hàng Ruth đã mua bao cuối cùng vào sáng nay. Ông ta trả năm mươi đô-la tức một đô-la một bao bột.
Mẹ hổn hển:
- Chúa ơi, Charles!
- Mình không thể mua được nhiều bột với cái giá đó nên anh nghĩ cứ để cho Ruth lấy cũng tốt. Lúc này mình có thể học cách nấu bắp. Liệu có cách nấu chín không?
Mẹ nói:
- Em không biết, Charles. Nhưng hình như mình không còn gì để ăn ngoài bắp.
Bố nói:
- Tội nghiệp là trong thị trấn không có một cái cối xay bắp.
Mẹ đáp:
- Em có một cái cối xay.
Mẹ tới bên tủ chén và lấy ra cái xay cà phê.
Bố nói:
- Vậy là mình có rồi. Hãy coi nó xay ra sao.
Mẹ đặt một chiếc hộp nhỏ lên trên bàn ăn, quay chiếc tay quay một hồi để trút hết những hạt cà phê cuối cùng ra khỏi ống nghiền. Rồi mẹ lôi chiếc ngăn nhỏ ra, trút sạch và chùi cẩn thận. Bố mở túi bắp.
Chiếc máng sắt màu đen phía trên máy xay chứa được khoảng nửa cốc bắp. Mẹ đóng nắp lại. Rồi mẹ ngồi xuống, đặt hộp gỗ vuông giữa đầu gối để giữ chắc và bắt đầu guồng tay quay. Tiếng những ống nghiền vang. Mẹ nói:
- Bắp cũng được nghiền giống như cà phê.
Mẹ nhìn vào trong ngăn kéo. Những mảnh bắp vỡ vụn. Mẹ nói:
- Có thể không giống như cà phê. Bắp đã không được rang trước và ẩm nước.
Bố hỏi:
- Em có thể làm bánh với thứ bắp này không?
Mẹ đáp:
- Dĩ nhiên là được. Nhưng mình phải nghiền liên tục nếu muốn có đủ để làm bánh cho một bữa ăn.
Bố nói:
- Anh phải đi kéo thêm cỏ khô về để nướng bánh.
Bố lôi từ trong túi ra một chiếc hộp gỗ tròn, dẹt, đưa cho mẹ:
- Đây là thứ em cần để làm ánh sáng.
Mẹ hỏi:
- Có nghe nói gì về xe lửa không, Charles?
Bố nói:
- Họ lại đang làm việc ở chỗ nghẽn tại Tracy. Tiếng lại chất đống lên tới đỉnh của những bờ tuyết mà người ta đã quăng ra hai bên vào dịp dọn đường vừa qua.
Bố ra chuồng ngựa cột David vào cỗ xe trượt tuyết. Mẹ nhìn chiếc hộp gỗ tròn. Trong hộp đầu dầu bôi trơn trục xe màu vàng. Nhưng lúc đó không có thời giờ để nghĩ tới việc làm một ngọn đèn. Lửa đang lụn xuống và mẹ đặt nùi cỏ kết cuối cùng vào trong lò. Laura vội vã qua nhà chái để bện thêm cỏ khô.
Vài phút sau, mẹ tới giúp cô. Mẹ nói:
- Mary đang nghiền bắp. Mình cần bện thêm nhiều cỏ khô để giữ lửa cháy đều. Cần phải có lửa thật ấm khi bố về. Bố sẽ gần như đông cứng.
Cuối buổi chiều bố mới về. Bố tháo xe gần cửa sau và đưa David vào chuồng. Rồi bố bốc cỏ khô vào gian chaí cho tới khi không còn một khoảng trống để lòn từ cửa này tới cửa kia. Xong việc, bố bước vào bên lò bếp. Bố lạnh tới nỗi ngồi một hồi lâu sau mới lên tiếng nổi. Bố xin lỗi:
- Anh tiếc là về quá trễ, Caroline. Tuyết quá dầy. Anh phải đào khá lâu mới moi nổi cỏ khô ra khỏi đống tuyết.
Mẹ trả lời:
- Em nghĩ là mỗi ngày mình ăn trưa vào giờ này cũng hay. Để giữ cho luôn có lửa và ánh sáng thì ngày đã ngắn đến độ không còn đủ giờ để lo cho ba bữa ăn. Một bữa ăn trễ sẽ thay cho bữa ăn tối cũng tốt.
Chiếc bánh màu nâu mà mẹ làm bằng bắp nghiền rất ngon. Nó có vị bùi và ngây có vẻ gần giống như mùi bơ. Bố nhận xét:
- Anh thấy em lại làm bột chua trở lại.
Mẹ đáp:
- Đúng. Mình đâu cần phải có men rượu hoặc sữa mới làm được bánh mì ngon.
Bố nói:
- Ở chỗ nào có ý chí thì chỗ đó có lối thoát.
Bố lấy thếm phần khoai tây, rắc muối lên, nói:
- Không thể coi thường khoai tây và muối được. Muối làm nổi bật tất cả mùi vị của khoai tây vẫn thường bị bơ và nước xốt phủ lấp.
Laura nói một cách châm chọc:
- Vậy đừng ch đường vào trà, nghe bố. Như vậy bố sẽ có tất cả mùi vị của trà.
Bố nheo mắt nhìn cô:
- Một ly trà nóng ngon lành sẽ làm nổi bật mùi vị của đường, bình rượu nhỏ ạ.
Rồi bố hỏi mẹ:
- Em làm cách nào để đốt đèn với mỡ bôi trục xe?
Mẹ nói:
- Em chưa có thời giờ. Nhưng ngay sau khi mình ăn xong, em sẽ làm một cây đèn nút áo.
Bố hỏi:
- Đèn nút áo là cái gì?
Mẹ nói:
- Chờ coi.
Khi bố làm các công việc thường lệ của buổi tối, mẹ bảo Carrie mang túi đựng vải vụn ra. Mẹ lấy một ít mỡ bôi trục xe tử trong hộp trét vào một chiếc ly cũ. Rồi mẹ cắt một mảnh vải nhỏ vuông vức.
- Bây giờ kiếm cho mẹ một chiếc nút áo ở trong túi đựng nút áo, Carrie.
Carrie mang túi nút áo từ phòng trước lạnh ngắt vào, hỏi:
- Chọn thứ nút nào, mẹ?
Mẹ nói:
- Ồ, một chiếc nút nào đó trong chiếc áo choàng cũ của bố.
Mẹ đặt chiếc nút vào chính giữa mảnh vải vuông. Mẹ kéo vải tụm lại che kín chiếc nút, dùng một sợi chỉ quấn chặt xung quanh và xoắn các góc vải lên thành một túm búp măng. Rồi mẹ chà một ít mỡ lên vải và đặt chiếc nút vào trong ly đựng mỡ.
Mẹ nói:
- Bây giờ thì mình chờ khi bố quay vào.
Laura và Carrie hối hả rửa chén. Lúc bố quay vào thì trời đã tối.
Mẹ nói:
- Cho em xin một que diêm, Charles.
Mẹ đốt trên đầu túm vải hình búp măng của chiếc đèn nút áo. Một tia lửa li ti rn rẩy và lớn dần. Nó cháy thật đều làm tan mỡ và hút lên qua miếng vải để giữ cho ngọn lửa tiếp tục sáng. Ngọn lửa như một ngọn nến trong bóng tối.
Bố nói:
- Thật kì diệu, Caroline. Chỉ là đốm sáng nhỏ nhưng đã đổi khác tất cả.
Hơ bàn tay trên lò bếp, bố nhìn xuống đống cỏ khô nhỏ. Bố nói:
- Nhưng anh không cần ánh sáng vẫn có thể bện cỏ khô thành nùi. Lúc này, mình cần phải có nhiều hơn. Chỗ có ở đây không đủ cho sáng mai.
Bố bước ra đi bện cỏ và Laura cầm lấy hộp xay cà phê thay cho Mary. Quay chiếc tay quay nhỏ vòng vòng hoài khiến vai và tay tê nhức nên tất cả phải luân phiên nghiền bắp. Số bắp nghiền được lại quá ít nên tất cả phải giữ cho việc nghiền liên tục để có đủ bột làm bánh cho bữa ăn.
Mẹ cởi giầy cho Grace, hơ ấm bàn chân cho bé bên cửa lò bếp trong lúc thay áo ngủ cho bé và choàng người bé bằng chiếc khăn san đang hơ ấm trên chiếc ghế cạnh lò bếp. Mẹ nói:
- Tới thôi, Carrie, nếu con đã khỏe và đủ ấm rồi. Mẹ sẽ đặt Grace ngủ trong giường với con.
Khi Grace và Carrie đã chui vào giường với chiếc khăn choàng ấm và chiếc bàn ủi nóng, mẹ xuống tầng dưới. Mẹ nói:
- Bây giờ mẹ sẽ nghiền bắp, Laura. Con và Mary sẽ đi ngủ. Ngay khi bố quay vào, bố mẹ sẽ cũng đi ngủ để tiết kiệm cỏ khô vừa khó kiếm lại vừa khó bện.
20. SƠN DƯƠNG
Rồi tới một ngày nắng khi tuyết xốp lấn khắp đồng cỏ đông cứng màu trắng giống như những cụm khói.
Bố lật đật trở về nhà.
- Có một bầy sơn dương ở phía tây thị trấn.
Bố nói trong lúc lấy cây súng xuống khỏi móc và nhét đạn đầy các túi.
Laura quàng chiếc khăn quàng của mẹ quanh người chạy vào phòng trước lạnh ngắt. Cô cào một lỗ ngó qua lớp sương đọng trên cửa sổ và thấy một đám đông đàn ông đang tụ tập ngoài phố. Nhiều người đang ngồi trên lưng ngựa. Ông Foster và Almanzo Wilder cưỡi những con ngựa Morgan tuyệt đẹp. Cap Garland đang chạy tới nhập vào toán đàn ông đi bộ đang nghe bố nói. Tất cả đều mang súng. Ai nấy đều kích động nói năng sôi nổi và lớn tiếng.
Mẹ gọi:
- Trở lại chỗ ấm đi, Laura.
Laura treo chiếc khăn choàng lên, nói:
- Hãy nghĩ tới món thịt nai! Con hi vọng bố sẽ hạ được hai con sơn dương!
Mẹ nói:
- Mẹ rất mừng nếu có một ít thịt để ăn kèm với món bánh mì bắp nướng. Nhưng mình không nên đếm gà con trước khi trứng nở.
Laura nói:
- Được chứ, mẹ! Bố sẽ hạ một con sơn dương nếu có sơn dương ở đó.
Carrie mang một đĩa bắp tới đổ đầy vào mánh cối xay cà phê mà Mary đang nghiền. Carrie nói:
- Thịt nai nướng! Với nước xốt, nước xốt chấm khoai tây và bánh mì nướng.
Laura nói:
- Chờ một phút, Carrie! Nghe kìa! Mọi người đang đi đó!
Gió đều đặn ập tới căn nhà và rít lên dọc các mái hiên, nhưng tất cả vẫn có thể nghe lờ mờ giọng nói cùng với tiếng chân người ngựa đang bước dọc phố Main
Street.
Tới cuối phố, mọi người dừng lại. Họ đã nhìn thấy ở xa chừng một dặm một bầy sơn dương màu xám đang lững thững đi về phía nam qua những gò tuyết và trong đám tuyết đang bay theo gió.
Bố nói:
- Hãy làm từ từ và nhẹ nhàng. Nhớ cho chúng tôi có đủ thời giờ bọc vòng chúng quay về phía bắc trước khi các bạn áp sát ở phía nam. Tiến vào chậm thôi và dồn chúng về phía tụi tui nhưng không làm chúng hoảng sợ trước khi chúng lọt vào tầm bắn. Không cần vội vã vì mình đang ở giữa ban ngày. Nếu làm hợp lí thì mỗi người sẽ phải có một con.
Ông Foster nói:
- Có lẽ tụi tui sẽ cưỡi ngựa lùa chúng từ phía bắc và các ông đi bộ chặn chúng từ phía nam.
Ông Harthorn nói:
- Không được, hãy làm như Ingalls. Tiến lên, anh em!
Bố gọi:
- Tản ra. Đi chậm và nhẹ nhàng. Đừng làm chúng sợ!
Trên lưng những con ngựa Morgan, Almanzo và ông Foster vượt lên dẫn đầu. Gió lạnh khiến lũ ngựa háo hức bước tới. Tai chúng vểnh tới phía trước rồi bạt lại phía sau, đầu lắc lư, hàm thiếc sủng xiểng và chúng như cố tránh không đạp lên bóng của mình. Chúng vươn mũi dài về phía trước, lôi những chiếc hàm thiếc, vênh váo chạy nhanh hơn.
Almanzo nói với ông Foster:
- Giữ cho nó đi đều đặn. Đừng kéo cưa trên mấy chiếc hàm thiếc sẽ làm rách miệng đó.
Ông Foster không biết cách cưỡi ngựa. Ông ta căng thẳng không khác gì Lady và khiến nó căng thẳng hơn. Ông ta nhún nhảy trên yên và không kềm chặt hai bên sườn ngựa. Almanzo thấy ân hận vì đã để cho ông ta cưỡi con Lady.
Almanzo nhắc:
- Coi chừng, Foster. Con ngựa cái đó sẽ phóng đi bây giờ.
- Nó có vấn đề gì? Nó có vấn đề gì?
Ông Foster nói lập cập trong gió lạnh và kêu lên:
- Ô, chúng đang ở kia!
Trong khoảng không thoáng đãng, lũ sơn dương hình như ở gần hơn. Phía bên kia, bầy thú đang lững thững, toán người đi bộ đang đi về hướng tây. Almanzo nhìn thấy ông Ingalls đi đầu. Chỉ trong vài phút nữa họ sẽ bao vây xong bầy thú.
Cậu quay lại để nói với ông Foster và chỉ thấy chiếc yên trên lưng con Lady trống lốc. Cùng lúc một tiếng súng khiến cậu giật nẩy mình và cả hai con ngựa chồm lên phóng chạy. Almanzo ghì chặt dây cương kìm con Prince lại trong lúc Lady chạy vùn vụt.
Ông Foster nhảy chồm chồm, huơ cây súng và hét. Phát điên vì căng thẳng do rớt xuống từ lưng Lady, ông ta đã thả dây cương và bắn về phía bầy sơn dương đang ở ngoài tầm đạn.
Đuôi dựng đứng, đầu vươn dài, bầy sơn dương phóng chạy như bay tựa hồ gió đang lùa chúng đi trên những gò tuyết. Con ngựa nâu Lady chen vào chính giữa bầy thú vật màu xám và bị cuốn chạy theo chúng.
Almanzo hét lớn dù cậu biết rằng tiếng hét của cậu bị gió đánh bạt:
- Đừng bắn! Đừng bắn!
Bầy sơn dương đang băng qua chỗ toán người đi bộ nhưng không ai nổ súng vì sợ bắn trúng con ngựa cái. Con ngựa Morgan nâu bóng loáng vươn đầu cao, bờm và đuôi tung bay chạy băng qua một gò đất trên đồng cỏ giữa đám mây xám sơn dương và biến mất. Chỉ một thoáng, con ngựa và bầy thú đã qua một khúc quanh màu trắng khác, trở nên nhỏ hơn. Chúng biến hiện rồi biến hiện trên đồng cỏ nuốt chửng chúng.
Ông Harthorn nói:
- Có vẻ cậu mất con ngựa đó rồi, Wilder! Tồi tệ quá!
Những người cưỡi ngựa khác đã xuất hiện. Tất cả ngồi im trên lưng ngựa nhìn đồng cỏ xa tắp. Bầy sơn dương và con Lady chỉ là vệt tối nhỏ hiện ra thêm một lần nữa như một vết nhòe xám đang bay cực nhanh và biến hẳn.
Bố cùng những người đi bộ đi tới. Cap Garland nói:
- Đen đủi quá, Wilder! Hãy nghĩ coi chúng tôi cũng có thể có một phát đạn rủi ro.
Gherald Fuller nói:
- Anh là một thợ săn thông minh trước Chúa đó, Foster.
Cap Garland nói:
- Ông ấy chỉ là người duy nhất bắn một phát súng. Ôi, cái phát súng tai hại!
Ông Foster nói:
- Tôi rất tiếc. Chắc tôi đã làm con ngựa chạy mất. Tôi quá căng thẳng, không kịp suy nghĩ gì. Tôi chỉ tính giữ con ngựa dừng lại. Từ trước, tôi chưa hề thấy một con sơn dương.
Gherald Fuller nói:
- Lần sau chờ cho tới khi chúng đã đứng trong hàng rồi thì anh cố bắn lấy một con.
Không ai nói thêm một điều gì. Almanzo ngồi trên yên trong khi Prince giật chiếc hàm thiếc, cố bứt ra để phóng theo bạn mình. Kinh hoàng và chạy theo bầy sơn dương như Lady thì mối nguy đã rõ là nó có thể chạy đứt hơi mà chết. Nhưng cố rượt theo nó thì không phải là điều tốt vì chỉ xua bầy sơn dương và khiến nó phải chạy xa hơn.
Ước lượng theo mốc nhìn từ xa thì bầy sơn dương đã chạy năm hoặc sáu dặm về phía tây khi chúng quẹo lên phía bắc.
Bố nói:
- Chúng đang chuyển về phía hồ Spirit. Chúng sẽ ăn trong các bụi cây ở đó rồi xếp hàng đi vào những vách bờ sông. Mình sẽ khó thấy chúng thêm một lần nữa.
Cap Garland hỏi:
- Con ngựa của Wilder sẽ ra sao, ông Ingalls?
Bố nhìn Almanzo rồi lại nhìn về phía tây bắc. Ở đó không có những cụm mây nhưng gió thổi mạnh và rét buốt.
Bố nói:
- Nó là con ngựa duy nhất ở vùng này chạy đua nổi với sơn dương, không kể con bạn nó ở đây, và cậu sẽ giết nó nếu cố đuổi theo bắt nó lại. Từ đây tới hồ Sprit cũng phải mất một ngày đường và không ai biết lúc nào bão tuyết sẽ ập xuống. Tôi không dám mạo hiểm như thế trong mùa đông này.
Almanzo nói:
- Tôi cũng không muốn thế. Nhưng tôi sẽ chỉ chạy vòng quanh một vòng và bọc phía bắc quay về thị trấn. Có lẽ tôi sẽ nhìn thấy nó. Nếu không, có lẽ nó sẽ tự tìm được đường về. Xa quá! Hẹn gặp ông trong thị trấn.
Cậu cho Prince phóng nước kiệu đại về phía bắc trong lúc những người khác vác súng lên vai đi thẳng về thị trấn.
Cậu cúi thấp đầu tránh gió nhưng trên mỗi gò đất hay mỗi đống tuyết cao, cậu đều cố nhìn khắp phía trước. Không có gì ngoài những dốc tuyết thoai thoải và đám bụi tuyết do gió lùa bốc lên. Mất con Lady khiến cậu đau đớn nhưng cậu không muốn liều mạng vì một con ngựa. Cặp ngựa nổi tiếng sẽ không còn nữa khi thiếu nó. Cậu sẽ không tìm nổi một con ngựa nào khác hoàn hảo như nó để ghép đôi với Prince. Cậu nghĩ cậu thật điên rồ khi cho một người lạ mượn con ngựa.
Prince phóng nhẹ nhàng, vươn cao đầu trong gió leo lên những bờ dốc rồi phóng xuống. Almanzo không muốn đi xa thị trấn nhưng nền trời phía tây bắc vẫn quang đãng và luôn có một bờ dốc khác ở phía trước mà từ đó cậu có thể nhìn xa hơn về phía bắc.
Cậu nghĩ Lady có thể mệt và tụt lại phía sau bầy sơn dương. Nó có thể lang thang và đi lạc trở thành ngựa hoang. Nó cũng có thể được nhìn thấy từ trên mỏm đất cao kế cận.
Khi cậu tới mỏm đất đó thì phía bên kia chỉ là một vùng trắng toát. Prince nhẹ nhàng chạy xuống sườn dốc và một mỏm đất khác hiện ra trước mắt.
Cậu nhìn lại phía sau và không còn thấy thị trấn. Những đám mặt tiền nhà chen chúc với những làm khói mỏng từ các ống khói đều biến mất. Khắp nơi dưới bầu trời không có gì khác ngoài một vùng màu trắng với tuyết bay trong gió và hơi lạnh.
Cậu không thấy sợ. Cậu biết rõ thị trấn ở đâu và khi nào còn mặt trời hoặc mặt trăng hoặc các ngôi sao trên nền trời lạnh thì cậu không thể đi lạc. Nhưng cậu cảm thấy gió thổi lạnh hơn. Cậu thấy mình là sinh vật duy nhất ở trên mặt đất rét buốt dưới bầu trời rét buốt. Cậu và con ngựa của cậu bơ vơ trong cái lạnh mênh mông.
- Tới thôi, Prince! Cậu hô nhưng âm thanh tan trong tiếng gió không ngừng ào ạt thổi tới. Lúc đó cậu sợ là mình sẽ sợ hãi. Cậu tự nhủ:
- Có gì đáng sợ đâu.
Cậu nghĩ:
- Mình sẽ không quay lại lúc này. Mình sẽ quay lại từ mỏm đất kế cận kia.
Và cậu hơi gò cương giữ cho Prince theo nhịp phóng nước đại.
Từ trên mỏm đất cao đó cậu thấy một dải mây trên đường chân trời phía tây bắc. Rồi toàn vùng đồng cỏ mênh mông thình lình như biến thành một cái bẫy biết cách chụp bắt cậu để giữ lại. Nhưng cậu cũng nhìn thấy Lady.
Ở thật xa và nhỏ trên cánh đồng tuyết đang cuốn lăn, con ngựa màu nâu đang đứng ngó về phía đông. Almanzo xé toạc găng tay, đưa hai ngón tay lên miệng huýt gió lanh lảnh như cậu vẫn thường gọi Lady qua những bãi cỏ trong vùng Minnesota của ba khi nó còn là một con ngựa con. Nhưng gió trên đồng cỏ ở đây thổi bạt âm thanh bật khỏi môi cậu và đưa đi mất hút. Gió cũng thổi bật tiếng hí dài thoát ra từ cần cổ vươn cao của Prince. Lady vẫn đứng im lìm nhìn về phía khác.
Rồi nó quay về phía nam và nhìn thấy cả hai. Gió đưa tiếng hí của nó đi xa, nhòa nhạt. Cổ nó uốn cong, đuôi dựng lên, nó phóng nước đại lao tới.
Almanzo đợi cho tới lúc nó vượt qua một gò đất gần hơn, lại lên tiếng gọi nó. Rồi cậu quay ngựa đi về phía thị trấn. Dải mây thấp rơi xuống thấp hơn đường chân trời như Lady tiếp tục hiện ra phía sau cậu.
Trong chuồng ngựa ở phía sau kho thực phẩm, cậu đẩy Prince vào trong ngăn chuồng của nó và lau khô mình cho nó. Cậu đổ thức ăn đầy máng và mang lại một xô nước cho Prince uống một ít.
Ngoài cửa chuồng có tiếng khua lạch cạch và cậu mở ra cho Lady bước vào. Nó trắng toát như được phủ bằng một lớp bọt xà phòng. Rồi với chiếc bàn chải, cậu chà lớp bọt hai bên sườn đang hổn hển của nó và phủ cho nó bằng một tấm mền. Cậu vắt nước từ một miếng vải ướt cho vào miệng cho nó thấm lưỡi. Cậu chà và lau khô chân cho nó ở những chỗ còn tươm mồ hôi.
Almanzo nói với nó trong lúc cậu làm những việc đó:
- Tốt, Lady, vậy là mi có thể chạy vượt một con sơn dương. Mi đã làm một chuyện điên rồ, phải không? Bằng mọi cách đây là lần cuối ta để cho một gã điên cưỡi mi. Bây giờ hãy nghỉ cho ấm. Lát nữa mi sẽ có nước và thức ăn.
Bố lặng lẽ bước vào nhà bếp và không nói một lời, bố treo cây súng lên móc. Không ai nói gì vì không cần phải nói. Carrie thở dài. Thế là không có thịt nai, không có nước sốt ăn với bánh mì nướng. Bố ngồi xuống bên lò bếp, đưa hai tay lên hơ ấm.
Một lát sau, bố nói:
- Foster điên đầu vì quá căng thẳng. Ông ấy ngã ngựa và nổ súng trước khi tới gần tầm để bắn. Chẳng còn ai có cơ may nữa. Tất cả bầy sơn dương cong đuôi chạy về phía bắc.
Mẹ đặt một nùi cỏ bện vào trong lò bếp. Mẹ nói:
- Vào mùa này trong năm, thịt sơn dương cũng gầy nhom.
Laura biết rằng đám sơn dương phải đi trong tuyết dày để tới kiếm thức ăn nơi các đồng cỏ khô. Trong bão tuyết, chúng không thể làm như thế và lúc này với tuyết đóng dày, chúng có thể đang chết đói. Đúng thực là thịt sơn dương lúc này gầy nhom. Nhưng nó vẫn là thịt. Tất cả đều quá mệt vì không có gì khác để ăn ngoài khoai tây và bánh mì nướng.
- Con ngựa của cậu bé nhà Wilder cũng chạy mất.
Bố nói và kể cho tất cả nghe chuyện con ngựa chạy theo bầy sơn dương ra sao. Câu chuyện hấp dẫn Carrie và Grace bằng hình ảnh một con ngựa tuyệt đẹp thả sức chạy theo thật xa với bầy sơn dương hoang dã.
Grace mở tròn mắt hỏi:
- Có khi nào con ngựa không quay về không, bố?
Bố nói:
- Bố không biết. Almanzo Wilder cưỡi ngựa đi theo hướng đó và bố cũng biết là liệu cậu ta có về hay không. Caroline, trong lúc em lo nấu ăn, anh ghé lại kho thực phẩm để hỏi coi.
Kho thực phẩm trơ trọi và trống lốc, nhưng từ phòng sau, Royal đã nhìn thấy và nói một cách thân mật:
- Vào đi, ông Ingalls! Ông tới đúng lúc để nếm thử món bánh kép và thịt thăn muối.
Bố nói:
- Tôi không biết bây giờ là giờ ăn trưa của anh.
Bố ngắm đĩa thịt đang được hơ nóng trên lò bếp. Trên chiếc đĩa khác có ba chồng cao bánh kép và Royal còn đang nướng thêm. Trên bàn còn có mật mía và một bình cà phê đang sôi.
Royal nói:
- Tụi tôi ăn vào bất kì lúc nào thấy đói. Đó là cái lợi của cuộc sống độc thân. Ở đâu không có các bà nông dân thì ở đó không có giờ ăn quy định.
Bố nói:
- Các anh may mắn là đã mang theo nhiều thực phẩm.
Royal đáp:
- Vâng, bằng mọi cách, tụi tôi đã chế ra cả xe thức ăn và tôi nghĩ mang theo nguyên liệu cũng hay. Tôi tính sẽ bán một xe trước khi xe lửa thông đường.
Bố đồng ý:
- Tôi mong là anh làm được.
Bố nhìn quanh căn phòng gọn gàng, đảo mặt dọc những bức vách treo quần áo, yên ngựa và nhận ra nhiều khoảng trống ở bức vách cuối phòng.
- Em anh chưa về sao ?
Royal đáp:
- Nó vừa về tới chuồng ngựa.
Rồi anh ta than:
- Coi kìa!
Họ nhìn thấy Lady không mang yên bước nhanh qua cửa sổ về phía chuồng ngựa với lớp bọt trắng trên người chảy ròng ròng.
Trong lúc họ đang nói về cuộc đi săn và phát sứng điên cuồng của ông Foster thì Almanzo bước vào. Cậu ném phịch chiếc yên vào một góc để rũ sạch trước khi treo lên và sưởi ấm bên lò bếp. Rồi cậu và Royal nài nỉ bố ngồi vào bàn ăn và cùng ăn với họ.
Almanzo nói:
- Royal nướng bánh kép không ngon bằng tôi. Nhưng không ai có thể đánh bại nổi món thịt thăn ướp muôi này. Nó đã được xông bằng khói hồ đào và lám bằng thịt heo thiến được vỗ béo từ trại ở Minnesota.
Royal nói :
- Ngồi lại đi, ông Ingalls và ăn tự nhiên. Còn cả kho thức ăn thừa mứa.
Thế là bố làm theo.
Bạn đang đọc truyện trên: Dtruyen.net
Dtruyen.com đổi tên miền thành Dtruyen.net. Độc giả ghi nhớ để truy cập.
