Ngôi Nhà Nhỏ Trên Thảo Nguyên

Đã vào thời điểm cắt cỏ. Ba lấy những chiếc liềm cán dài ra và Almanzo một tay quay hòn đá mài, tay kia xối nước lên trong lúc ba giữ cho những chiếc lưỡi thép chạm nhẹ vào hòn đá đang kêu vo vo. Nước giữ cho những lưỡi liềm không nóng quá trong khi hòn đá mài lưỡi liềm mỏng và sắc hơn.

Rồi Almanzo băng rừng tới những túp lều nhỏ của mấy người Pháp nhắc French Joe và Lazy John tới giúp việc vào ngày hôm sau.

Ngay khi mặt trời vừa chiếu khô lớp sương đọng trên đồng cỏ, ba đã cùng Joe và John bắt đầu cắt cỏ. Họ đi thành hàng ngang, vung lưỡi liềm vào những đám cỏ cao và đám ngưu thảo đổ rạp xuống từng khoảng lớn.

Xoẹt! Xoẹt! Xoẹt!

Những lưỡi liềm vụt qua trong lúc Almanzo cũng Pierre và Louis đi phía sau, tải những đám cỏ nặng chịch bằng chiếc chĩa để hong khô dưới nắng. Gốc cỏ mềm và mát rượi dưới bàn chân trần của các cậu. Những con chim vụt bay lên phía trước những người cắt cỏ rồi một con thỏ nhảy ra phóng chạy đi. Cao tít trên không, những con sơn ca đồng cỏ đang hót.

Nắng mỗi lúc một nóng hơn. Mùi cỏ khô nồng hơn và đượm vị ngọt hơn. Rồi những đợt sóng hơi nóng từ mặt đất dâng lên. Hai cánh tay nâu sạm của Almanzo bắt nắng thành sậm hơn và mồ hôi nhỏ giọt trên trán cậu. Tất cả ngừng lại, ngắt những nhánh lá xanh nhồi vào vành nón. Những nhánh lá giúp làm mát đỉnh đầu họ trong một khoảnh khắc.

Giữa buổi sáng, tiếng tù và báo hiệu bữa ăn trưa của má nổi lên. Almanzo biết tiếng tù và báo hiệu việc gì. Cậu cắm cây chĩa xuống mặt đất và chạy băng ngang đồng cỏ về nhà. Má đợi cậu ở vòm mái sau nhà với một xô đựng sữa chứa đầy tới miệng món trứng sữa.

Món trứng sữa chế biến với sữa, kem và rất nhiều trứng và đường. Lớp váng trên của nó được chế thêm gia vị và rất nhiều mảng kem nổi lên. Các cạnh xô như phủ sương vì lạnh.

Almanzo bước từ từ về phía đồng cỏ với chiếc xô nặng chịch và một chiếc vá để múc. Cậu nghĩ chiếc xô quá đầy nên cậu có thể làm tràn món trứng sữa ra ngoài. Má vẫn bảo hoang phí là có tội. Cậu chắc chắn sẽ phạm tội do để rớt một giọt trứng sữa. Cậu phải làm một điều gì đó để không hoang phí như thế. Vậy là cậu đặt xô xuống, múc đầy một vá và uống. Trứng sữa mát lạnh trôi tuột qua cổ cậu khiến cậu thấy thoải mái.

Khi cậu về tới đồng cỏ, mọi người ngưng làm việc. Tất cả đứng trong bóng mát của một cây sồi, nón hất về phía sau và chuyền tay nhau chiếc vá cho tới khi trọn món trứng sữa tiêu hết. Almanzo uống hết phần đầy của mình. Lúc này hơi gió dịu mát và Lazy John vừa lau lớp váng kem trên ria mép vừa nói:

- Chà! Nó làm trái tim người ta tươi lại.

Bây giờ mấy người lớn đi mài liềm khiến những phiến đá mài reo lên vui vẻ trên những lưỡi thép. Và họ tự động trở lại với công việc. Ba luôn cho rằng một người sẽ làm được nhiều hơn trong mười hai giờ đồng hồ nếu có một khoảng nghỉ ngơi và uống đủ mức trứng sữa vào buổi sáng và buổi chiều.

Tất cả làm công việc trong đồng cỏ cho tới khi nào ánh sáng còn đủ soi tỏ cho công việc và mọi việc nhà sẽ làm dưới ánh đèn.

Sáng hôm sau, các đống cỏ đã khô và mấy cậu bé cào lại thành những cuộn dài bằng những cây cào lớn bằng gỗ rất nhẹ do ba làm. Rồi John và Joe đi cắt cỏ còn Pierre cad Louis tải cỏ phơi phía sau họ. Nhưng Almanzo làm việc trên mảng cỏ.

Ba lái xe đưa cỏ về khu nhà kho, rồi ba và Royal liệng các cuộn cỏ vào máng trong lúc Almanzo giậm đạp chúng xuống, nhấn chúng xuống nhanh ngang với mức ba và Royal quăng lên để làm thành đống.

Khi đống cỏ không cao hơn được nữa thì cậu đứng chót vót trên đỉnh. Tại đó, cậu nằm sấp chống chịu bằng gót chân trong lúc ba chuyển vào Kho Lớn. Đống cỏ chỉ lọt vừa vặn dưới khung cửa ra vào và phải trượt một đoạn dài trên đất.

Ba và Royal dồn cỏ vào kho chứa còn Almanzo xách bình nước đi ra giếng. Cậu bơm rồi bơm và hứng những dòng nước vọt ra bằng hai bàn tay để uống. Cậu mang nước về cho ba và Royal rồi hứng thêm một bình đầy. Sau đó, cậu quay về máng cỏ rỗng và đạp một đống cỏ khác.

Almanzo thích thời gian gom cỏ khô. Hàng ngày, từ sáng sớm đến tối mịt, cậu rất bận rộn nhưng công việc luôn đổi khác. Giống hệt như chơi đùa và sáng, chiều lại có hai bữa trứng sữa. Nhưng sau ba tuần lễ thì các nhà chứa cỏ đã nhồi chặt ních và đồng cỏ đã trống. Rồi dòng lũ mùa vụ tới.

Lúa mạch đã chín, đứng chen chúc, lêu đêu và vàng rực. Lúa mì còn vàng sậm hơn lúa mạch. Đậu đã chín và bí, cà-rốt, củ cải, khoai tây đều sẵn sàng cho thu hoạch.

Lúc này không còn nghỉ ngơi và vui đùa với bất kì ai. Tất cả đều khởi sự làm việc trong ánh nến và dứt việc trong ánh nến. Má và mấy cô gái lo ngâm đám dưa leo, ngâm dấm cà chua xanh, ngâm dấm vỏ dưa hấu và phơi bắp, phơi táo, làm mứt. Mọi thứ đều được gom lại, không thể hoang phí bất kì tặng vật nào của mùa hè. Ngay cả vỏ tảo cũng được giữ lại để làm giấm và một bó cọng lúa mạch đang được ngâm trong một chiếc thùng trên nền vòm sau nhà. Mỗi khi chỉ có một phút rảnh rang, má cũng kết lấy một inch, hai inch cọng rơm lúa mạch để làm những chiếc nón cho mùa hè sau.

Lúa mạch không cắt bằng liềm cán dài mà bằng hái. Hái có lưỡi tương tự liềm cán dài nhưng còn có những răng gỗ dài để giữ những cọng lúa được cắt. Khi cắt đủ một bó, Joe và John trút những cọng lúa đã cắt ra thành đống gọn gàng. Ba, Royal và Almanzo đi theo sau buộc lại thành bó.

Từ trước Almanzo chưa từng buộc lúa mạch. Ba chỉ cho cậu cách kết hai nắm cọng lúa thành một dải dài, rồi cách gom một ôm hạt lên, kéo dải dây thật chặt xung quanh ở khoảng chính giữa, xoắn các đầu dây lại với nhau và gài nó chặt cứng.

Trong một thoáng, cậu có thể buộc được một bó lúa khá tốt, nhưng không nhanh lắm. Ba và Royal có thể bó lúa nhanh ngang với những người gặt lúa cắt chúng.

Đúng trước mặt trời lặn, những người gặt lúa ngừng cắt lúa và tất cả bắt đầu tụ những bó lúa. Tất cả lúa mạch đã cắt đều phải tụ trước khi trời tối vì chúng sẽ bị hư nếu nằm trên mặt đất ẩm sương.

Almanzo có thể tụ lúa tốt như mọi người. Cậu dựng đứng mười bó lúa trên các cọng rạ và cho các đầu có hạt chụm sát vào nhau. Rồi cậu đặt hai bó lúa lên trên cùng và rải các cọng ra tành một mái che phía trên mười bó lúa. Các tụ lúa có vẻ giống những chiếc lều nhỏ của người da đỏ rải rác khắp đồng rạ xanh xám.

Lúa mì cũng đang chờ đợi nên không có thời giờ để mất. Ngay sau khi lúa mạch được tụ xong, mọi người lại hối hả cắt, buộc và tụ lúa mì. Lúa mì khó bó vì nặng hơn lúa mạch, nhưng Almanzo quyết làm thật tốt. Rồi còn có đồng lúa mạch và đậu Canada. Những dây đậu quắn tối tung trong lúa nên không thể tụ nổi. Almanzo cào chúng ra thành những cuộn dài.

Đã tới thời điểm sẵn sàng nhổ đậu. Alice phải phụ giúp mọi người. Ba kéo những cọc tụ đậu ra đồng, dùng vồ đóng xuống đất. Rồi ba và Royal kéo lúa mạch đã được tụ về nhà kho, trong khi Almanzo và Alice nhổ đậu.

Trước tiên cả hai khuân đá chất xung quanh các cột tụ đậu để giữ cho đậu không chạm đất. Sau đó cả hai đi nhổ đậu. Phải dùng cả hai bàn tay nắm đậu nhổ bật hẳn lên. Cả hai mang đậu tới các tụ đậu đặt rễ chụm vào nhau, dây trải ra trên các tảng đá.

Từng lớp, từng lớp, đậu được chất thành đống quanh từng cột tụ đậu. Rễ đậu lớn hơn dây nên đống càng cao thêm ở trong. Những mớ dây rối nhằng nhịt đầy những vỏ đậu đang nổ lách tách treo rũ xuống khắp xung quanh.

Khi gốc đậu chất thành đống tới các ngọn cọc tụ, Almanzo và Alice phủ dây chùm lên trên làm thành một cái mái để che mưa. Lúc này, cây tụ đậu đã xong và cả hai bắt đầu lo một cây khác.

Những cây tụ đậu cao ngang Almanzo và những đám dây tủa quanh tương tự vành váy của Alice.

Một hôm, khi Almanzo và Alice về nhà ăn trưa thì thấy người mua bơ đang ở đó. Hàng năm, ông ta đều từ thành phố New York tới. Ông ta mặc một bộ đồ thành phố rất đẹp với một chiếc đồng hồ vàng có dây đeo và lái một cặp ngựa thực tốt. Mọi người đều rất thích người lái bơ và bữa cơm trưa luôn sôi động khi có mặt ông ta. Ông ta đem lại mọi thứ tin tức về chính trị, thời trang và giá cả tại thành phố New York.

Sau bữa ăn, Almanzo quay lại với công việc nhưng Alice ở nhà coi má bán bơ.

Người lái bơ xuống hầm chứa, nơi các thùng bơ được phủ kín bằng những tấm vải trắng sạch sẽ. Má kéo những tấm vải cho người lái bơ thọc cây thử qua tận đáy thùng để coi bơ.

Cây thử bơ là một cây thép dài rỗng ruột với một bên có cắt khía. Khi cây thử được kéo lên, bơ mẫu nằm trong vết khía này.

Má không nói giá ngay mà chỉ lên tiếng một cách tự hào:

- Bơ của tôi tự nói rõ.

Mẫu bơ trong tất cả các thùng đều không có một sọc màu nào. Từ miệng bơ tới đáy thùng, bơ của má đều cùng một màu vàng, cứng, thơm ngọt.

Almanzo thấy người lái bơ đánh xe đi và Alice vừa chạy vừa nhảy trở ra đồng đậu với chiếc mũ đung đưa trong dây buộc. Cô gọi lớn:

- Thử đoán coi!

Almanzo hỏi:



- Cái gì?

- Ông ta bảo bơ của má là loại bơ ngon nhất mà ông ta được thấy. Và ông ta đã trả giá cho má - thử đoán coi ông ta trả giá thế nào! Năm mươi xu một pao!

Almanzo kinh ngạc. Cậu chưa bao giờ nghe nói một giá bơ như thế.

Alice tiếp:

- Má có năm trăm pao! Thế là có hai trăm năm mươi đô la! Ông ta trả má tất cả bằng tiền mặt và má đang đóng xe để đi tới ngân hàng.

Chỉ một lát sau, má lái xe đi ra với chiếc nón đẹp thứ nhì và bộ đồ vải chéo go màu đen. Má đi tới thành phố vào buổi chiều một ngày làm việc giữa vụ mùa. Từ trước, má không bao giờ làm một điều như thế. Nhưng ba đang bận rộn ngoài đồng và má không dám giữ trọn số tiền đó tại nhà qua đêm.

Almanzo cảm thấy tự hào. Má cậu có thể là người làm bơ giỏi nhất trong toàn bang New York. Mọi người ở thành phố New York sẽ ăn và khoe với người khác đây là thứ bơ ngon vô kể và tất cả sẽ tự hỏi ai là người làm ra nó.

20 - VỤ MÙA MUỘN

Lúc này trăng mùa gặt tròn vành vạnh suốt đêm toả sáng trên các cánh đồng và không khí đã hơi se lạnh. Tất cả lúa đã cắt xong và đứng trong các tụ dựng cao. Ánh trăng in bóng những tụ lú trên mặt đất ngổn ngang các trái bí nằm phơi mình trên những tàn lá héo úa.

Trái bí của Almanzo lớn khủng khiếp. Cậu cắt ra khỏi dây nhưng không thể nào nhấc nổi, thậm chí còn không lăn nổi nó đi nữa. Ba nhấc nó lên thùng xe, cẩn thận đưa về nhà kho, đặt nó lên một đám cỏ khô để chờ tới lúc có hội chợ địa phương.

Almanzo vần tất cả những trái bí khác lại thành đống và ba lôi hết về khu nhà kho. Những trái tốt nhất được chuyển xuống hầm chứa để làm bánh bí và những trái còn lại được chất đống ở nền kho nam. Mỗi đêm, Almanzo dùng rìu xả một vài trái cho bò bê ăn.

Táo đã chín, Almanzo và Royal cùng ba dựng thang vào cây leo lên trên những ngọn cây rậm rạp. Họ cẩn thận hải từng trái táo hoàn hảo, đặt vào một chiếc giỏ. Ba lái xe, chở đầy các giỏ táo chầm chậm về nhà và Almanzo giúp mang các giỏ táo xuống hầm chứa, đặt những trái táo vào thùng một cách kĩ lưỡng. Không thể làm trầy sưng một trái táo vì khi bị trầy sưng, một trái táo sẽ bị thối và một trái táo bị thối thì toàn bộ thùng táo đều hư hết.

Hầm chứa bắt đầu có hương vị táo và mùi mứt của mùa đông. Các thùng đựng sữa của má được rời lên phòng chứ đồ ăn ở tầng trên cho tới khi mùa xuân trở lại.

Sau khi những trái táo tốt nhất được hái xong, Almanzo và Royal có thể đi lắc rung các cây táo. Trò này thật thú vị. Các cậu vận hết sức rung cây và những trái táo đang héo rớt xuống như mưa đá. Các cậu lượm lên, quăng vào trong thùng xe. Thứ táo này chỉ để làm rượu táo. Almanzo có thể lấy ăn bất cứ lúc nào thích.

Bây giờ là thời điểm thu hoạch các thứ trong vườn. Ba lo kéo táo tới nhà máy làm rượu táo còn Almanzo phải ở nhà nhổ củ cải, củ cải đường, su hào và khuân xuống hầm chứa. Rồi cậu nhổ hành cho Alice bện những ngọn khô của chúng thành những túm dài. Những củ hành tròn trịa chen chúc quanh các túm và má đem treo trên gác mái. Almanzo nhớ tới đám ớt trong lúc Alice dùng cây kim xâu những trái ớt thành chuỗi như các hạt trong một xâu chuỗi. Tất cả được đem treo bên cạnh những túm hành.

Tối đó ba trở về với hai thùng rượu táo lớn. Ba vần thùng xuống hầm chứa. Thế là có dư rượu táo để kéo dài cho tới mùa táo năm sau.

Sáng hôm sau, một cơn gió lạnh nổi lên và mây giông cuồn cuộn trên nền trời xám. Ba nhìn trời lo ngại. Cà-rốt và khoai tây cần phải đào thật mau.

Almanzo mang giầy, vớ, đội mũ, khoác áo, đeo bao tay còn Alice trùm mũ trùm, quấn khăn choàng. Cô theo phụ giúp.

Ba đóng Bess và Beauty vào cây cày và cày một đường dọc hai bên luống cà-rốt dài. Đường cày khiến cà-rốt chỉ còn đứng trong một lớp đất mỏng nên sẽ nhổ dễ dàng. Almanzo và Alice nhổ hết sức nhanh còn Royal cắt đứt các cọng lá phía trên và ném cà-rốt vào thùng xe. Ba kéo cà-rốt về nhà, xúc đổ vào thùng đựng cà-rốt trong hầm chứa.

Những hạt giống nhỏ màu đỏ mà Almanzo và Alice trồng đã lớn lên thành hai trăm giạ cà-rốt. Má có thể nấu thả dàn tuỳ thích còn lũ bò, ngựa có thể ăn cà-rốt tươi suốt mùa đông.

Lazy John tới giúp đào khoai tây, ba và John dùng cuốc đào khoai trong lúc Almanzo và Alice lượm bỏ vào giỏ rồi trút giỏ vào thùng xe. Royal để một thùng xe trống ở ngoài đồng trong lúc cậu chuyển một thùng xe đầy về nhà, xúc đổ qua cửa sổ hầm chứa vào các thùng đựng khoai. Almanzo hối hả lượm chất đầy thùng xe trống trong lúc Royal đi khỏi.

Tất cả chỉ ngưng lại một thoáng để ăn trưa. Họ làm việc cho tới lúc tối mịt khi không còn nhìn rõ nữa. Nếu không mang kịp khoai tây về hầm chứa trước khi đất giá lạnh thì công sức đổ ra trọn năm trên đồng khoai đều tiêu hết. Ba sẽ phải đi mua khoai tây.

Ba nói:

- Chưa hề thấy thứ thời tiết này suốt năm qua.

Sáng sớm, trước khi mặt trời mọc, tất cả lại làm việc quần quật. Mặt trời không hoàn toàn chiếu sáng. Những đám mây xám dày đặc lửng lơ treo thấp ngay trên đỉnh đầu. Đất se lạnh nên khoai lạnh và một cơn gió lạnh đột ngột cuốn bụi thẳng vào mắt Almanzo. Cậu và Alice đều buồn ngủ. Cả hai cố làm thật nhanh nhưng những ngón tay lạnh tới mức thành lóng ngóng làm rớt những củ khoai. Alice nói:

- Mũi chị lạnh quá. Mình đã có cái che tai sao lại không có cái che mũi nhỉ?

Almanzo nói với ba rằng cả hai rất lạnh và ba bảo:

- Hãy nhảy nhót một chút, con trai. Vận động sẽ giúp các con ấm lại.

Cả hai thử làm nhưng không thể nhảy nhót nhanh vì quá lạnh. Một lúc sau, ba tới gần bên và nói:

- Đi gầy một đống lửa bằng những cọng khoai khô, Almanzo. Lửa sẽ sưởi ấm các con.

Thế là Alice và Almanzo gom thành một đống lớn các cọng khoai khô. Ba cho Almanzo một que diêm và cậu nhóm lửa. Ngọn lửa nhỏ bén vào một chiếc lá khô rồi lan trên cọng cây, nổ lách tách và bùng ra bốc lên gầm hú trong không khí. Đống lửa cỏ vẻ khiến cho cánh đồng ấm hơn.

Tất cả làm việc túi bụi một hồi lâu. Mỗi khi Almanzo cảm thấy quá lạnh, cậu chạy tới chất thêm cọng khoai khô vào đống lửa. Alice đưa mấy bàn tay đầy bụi đất ra hơ ấm và ánh lửa chiếu trên mặt cô như ánh nắng.

Almanzo nói:

- Em đói rồi.

Alice nói:

- Chị cũng đói. Chắc gần tới giờ ăn trưa rồi.

Almanzo không thể trò chuyện dưới những bóng cây vì ở đó không có nắng. Cả hai lại làm, làm cho tới lúc nhớ là không có tiếng tù và báo hiệu giờ ăn trưa. Almanzo thấy trong người trống rỗng. Cậu nói với Alice:

- Trước khi đi tới cuối luống này, mình sẽ nghe thấy tiếng tù và.

Nhưng cả hai không nghe thấy. Almanzo cho rằng chắc có một điều gì xảy ra cho chiếc tù và. Cậu nói với ba:

- Con chắc là đã đến giờ ăn trưa rồi.

John cười giễu cậu và ba nói:



- Mới đúng giữa buổi sáng mà, con trai.

Almanzo tiếp tục đi lượm khoai. Rồi ba kêu:

- Vùi một củ khoai vào đống tro nóng, Almanzo. Nó sẽ giúp con đỡ đói đó.

Almanzo lấy hai củ khoai lớn vùi vào trong tro nóng. Một củ cho cậu và một củ cho Alice. Cậu phủ tro nóng lên mấy củ khoai và chất thêm bên trên một ít cọng khoai khô cho lửa bùng lên. Cậu biết là cậu nên đi làm việc nhưng cậu vẫn đứng nán lại bên đống lửa nóng đợi mấy củ khoai nướng chín. Cậu không cảm thấy yên tâm ngoài cảm giác được sưởi ấm và cậu tự nhủ:

- Mình phải ở lại lo nướng khoai.

Cậu thấy mình thật tệ vì đã bỏ Alice làm việc một mình nhưng cậu nghĩ:

- Mình đang mắc nướng khoai cho chị ấy mà.

Đột nhiên, cậu nghe thấy một tiếng bụp nhẹ kéo dài như hơi gió và một vật gì đập vào mặt cậu. Nó dính vào mặt cậu nóng bỏng. Cậu thét lên và thét tiếp. Cậu đau khủng khiếp và không nhìn thấy gì nữa.

Ba nghe tiếng kêu và chạy tới. Hai bàn tay hộ pháp của ba chụp lấy mấy bàn tay của cậu mở ra và những bàn tay Ba kéo nghiêng đầu cậu về phía sau. Lazy John đang nói bằng tiếng pháp và Alice khóc la:

- Ô, ba! Ô, ba ơi!

Ba nói:

- Mở mắt ra, con trai.

Almanzo cố thử nhưng chỉ mở được một bên mắt. Ngón tay cái Ba nhấn mạnh trên mí mắt bên kia và cậu thấy đau. Ba nói:

- Ổn rồi! Mắt không bị va trúng.

Một mảnh khoai nướng đã nổ và mảnh ruột nóng văng vào Almanzo. May là mí mắt khép lại kịp lúc. Chỉ mí mắt và má cậu bị phỏng.

Ba buộc chiếc khăn tay che kín một bên mắt cho cậu rồi cùng Lazy John trở lại làm việc.

Almanzo không biết còn có thứ gì khác làm đau như vết phỏng. Nhưng cậu nói với Alice rằng không đau nhiều lắm. Cậu lấy một chiếc que lấy củ khoai kia ra.

Cậu gạt lớp vỏ cháy đen ở ngoài, nói:

- Em chắc đây là củ khoai của chị.

Cậu không khóc la mà chỉ có những dòng nước mắt tuôn ra lan xuống mũi. Alice nói:

- Không đâu, của em đó. Củ khoai của chị đã nổ rồi.

Almanzo hỏi:

- Chị làm cách nào biết nó của ai?

- Nó là của em vì em đang bị đau, còn chị thì không đói, đúng ra là không đói lắm.

Almanzo nói:

- Chị cũng đói như em vậy.

Cậu không chịu nổi bị mang tiếng ích kỉ. Cậu nói với Alice:

- Chị ăn một nửa, em ăn một nửa.

Củ khoai cháy đen ở phía ngoài nhưng bên trong trắng bóc, mịn bột và mùi khoai nướng ngọt dịu nhất toả ra. Cả hai để khoai nguội thêm một chút rồi bóc hết lớp ngoài cháy đen và gặm phần ruột bên trong. Đó là củ khoai ngon nhất mà cả hai được ăn. Cả hai cảm thấy khá hơn và trở lại làm việc.

Almanzo bị phỏng giộp trên mặt và mí mắt sưng phồng lên nhắm chặt. Nhưng Má đắp thuốc lên vào buổi trưa rồi đắp thêm một lần nữa vào buổi tối và hôm sau cậu không còn đau nhiều nữa.

Vào lúc sập tối ngày thứ ba, cậu và Alice theo đống khoai cuối cùng trở về nhà. Thời tiết lạnh hơn trong từng phút. Ba xúc khoai vào hầm chứa dưới ánh đèn trong khi Royal và Almanzo làm tất cả việc nhà.

Khoai tây đã được cứu kịp lúc. Ngay đêm đó đất đầy sương giá.

Mẹ nói:

- Thất bại cũng tốt như một việc có ý nghĩa.

Nhưng Ba lắc đầu. Ba nói:

- Hết sức gấp rút lại phù hợp với tôi. Sắp tới sẽ có tuyết. Mình lại phải lao vào lo cho đám đậu và lúa một cách khó khăn.

Ba đặt chiếc máng cỏ lên thùng xe và Royal cùng Almanzo phụ giúp Ba kéo đậu. Những cọc tụ đậu được kéo lên, bỏ vào thùng xe cùng với đậu và tất cả. Họ làm rất cẩn thận vì một rung động mạnh có thể làm văng hạt đậu ra khỏi những lớp vỏ khô và rớt mất.

Khi tất cả đậu được chất đống trên nền kho nam. Họ lo đi kéo các tụ lúa. Vụ lúa tốt đến nỗi ngay cả những nhà kho mênh mông của ba cũng không che nổi hết. Nhiều tụ lúa phải bỏ ngoài sân kho và ba dựng một hàng rao xung quanh để không cho đám gia súc nhỏ đụng tới.

Lúc này, tất cả mùa vụ đã thu hết về. Hầm chứa, gác mái và các dãy nhà kho đều chật ních.

Vô số thực phẩm và thức ăn cho gia súc được chất đống và tồn trữ cho mùa đông.

Mọi người đã có thể tạm nghỉ một thời gian và đây là lúc thoai mái để tham gia hội chợ địa phương.