Ngược Về Thời Minh

Mặt đất phủ màu trắng xóa, Dương Lăng phấn khởi trở về từ Nội xưởng. Vứt roi ngựa cho gia nhân, y xoa tay đi đến hành lang cười hỏi:

- Hôm nay không có ai đến à?

Cao quản gia giúp y cởi chiếc áo khoác màu vàng sẫm lót nhung bên trong rồi trả lời:

- Đêm qua tuyết lớn, có thể mấy vị đại nhân cảm thấy đi đường bất tiện, vì vậy cả ngày hôm nay rất yên tĩnh ạ.

Áo khoác được cởi ra, bên trong là một bộ mãng bào vàng óng. Bộ mãng bào này rất giống long bào nhưng bên trên lại thêu rồng vàng bốn vuốt, kém một vuốt so với long bào. Mãng bào, phi ngư bào, đấu ngưu bào (1) đều không phải là quan phục theo phẩm tước triều đình mà là thuộc tứ phục (*) do Hoàng thượng đặc ý ban cho.

(*)trên ban cho dưới gọi là "tứ".

Hiện tại Lưu Cẩn và Cốc Đại Dụng cũng đã được ban cho mặc mãng bào, tuy nhiên mãng bào của Cốc Đại Dụng thêu hình một con mãng xà nằm nghiêng còn mãng bào mà Dương Lăng và Lưu Cẩn được ban cho lại thêu bốn con mãng xà ngẩng đầu nhìn thẳng, tôn quý vô cùng.

Vu Vĩnh đã trở về từ phương nam. Thương nhân kinh doanh thóc gạo ở Huy Châu và thương nhân chủ chốt buôn trà và ngựa ở Thiểm Tây bị gã dùng lợi to mê hoặc đều đã đáp ứng hợp tác cùng Nội xưởng còn thương nhân Chiết Giang thì không cần phải kể. Những thân hào cự phú này đều có thế lực to lớn vô cùng.

Có bọn họ gia nhập liên minh cộng thêm sự phối hợp của thái giám trấn thủ các nơi khiến chỉ một hoạt động này của Nội xưởng đã lấn át nhiều năm kinh doanh cực khổ của Đông xưởng và Cẩm y vệ. Căn cơ của tổ chức tại phương nam không những nhanh chóng được ổn định mà còn nắm giữ năng lực khổng lồ.

Dương Lăng không ngờ một tên Vu Vĩnh chưa từng được ai xem trọng lại có bản lĩnh lớn như vậy. Y mừng đến cười không khép miệng được, lập tức mời mấy vị tâm phúc đắc lực vào ngày tết ông Táo dẫn theo gia quyến đến nhà cùng mở hội uống rượu. Thượng quan đã khoản đãi như vậy thực là một ân đức to lớn vô cùng nên đám người Ngô Kiệt, Hoàng Kỳ Dận và Vu Vĩnh đương nhiên mừng rỡ đáp ứng ngay.

Lúc này Chúc Chi Sơn đã hớn ha hớn hở đến Đào Nguyên nhậm chức, chàng ta mang theo tất cả gia nhân biết trồng loại cây từ Nam Dương này vào kinh. Điều khiến cho Dương Lăng kinh ngạc và vui mừng chính là ngoài hạt ngô ra thì Chúc Chi Sơn còn có cả ớt, lạc (đậu phộng), khoai tây và một loại thực vật mang tính thưởng thức khác; căn cứ theo miêu tả của người nông dân ấy về giống thực vật này thì Dương Lăng biết được giống cây đó tên là cà chua.

Những người đó nào phải nông dân gặp nạn từ Nam Dương trở về nữa mà thật sự đã là Đường Tam Tạng thỉnh được Đại thừa chân kinh rồi; Dương Lăng may mắn đến rạng rỡ mặt mày. Còn nhớ những giống cây vừa giàu chất dinh dưỡng lại dễ sinh trưởng này truyền vào phương Tây đã nhiều năm, bị người dân nơi đó cho rằng có độc nay lại sắp khai hoa kết quả tạo phước cho dân Đại Minh trước rồi.

Từ miệng của Chúc Chi Sơn y biết được mấy người Đường Bá Hổ sau khi nghe nói về việc làm của y thì đều rất là hâm mộ liền cũng bày tỏ tâm nguyện muốn tham gia làm quan, báo đáp triều đình, tuy nhiên chuyện này tạm thời vẫn chưa vội.

Song điều khiến cho y hưng phấn nhất chính là rốt cuộc Hỏa Giả Á Tam và thợ thuyền của Nội xưởng đã nghiên cứu và chế tạo ra được loại súng kiểu mới. Loại súng mới này có tầm bắn đạt tới 40 trượng (khoảng 130 mét), xa gấp đôi và tốc độ bắn nhanh hơn gấp sáu lần so với súng trước đây, sức uy hiếp của nó đã hơn xa trước kia.

Nhìn khẩu súng đó mà Dương Lăng cảm thấy quy trình nhồi đạn vẫn còn hơi khó khăn, hơn nữa y còn nhớ nòng súng thời hiện đại hình như còn có rãnh xoắn, tạo chuyển động xoay tròn cho viên đạn, lực ly tâm khiến cho viên đạn được bắn đi xa hơn.

Dương Lăng giải thích những nguyên lý này cho các chuyên gia về khí giới rồi lại vẽ ra kết cấu cơ bản của loại đạn hiện đại. Những người thợ mới được trọng thưởng này liền lập tức quên mình lao đầu vào cuộc nghiên cứu. Dương Lăng biết đãi ngộ cho nhà phát minh vào thời đó kém đến đáng thương cho nên mới ban thưởng hậu hĩnh cho mấy vị thợ thầy chế tạo này khiến rất nhiều chưởng ban và đáng đầu Nội xưởng ghen tỵ không thôi.

Y vốn định nhờ Hỏa Giả Á Tam tiếp tục giúp cải tiến hỏa pháo một chút. Bất luận là xưa hay nay thì tác dụng của hỏa pháo trên chiến trường đều không thể coi thường do chúng có sức sát thương kinh người. Tiếc rằng số lượng nguyên liệu trên tay y lại không đủ để nghiên cứu loại vũ khí cỡ lớn như vậy, hơn nữa nó cũng động chạm tới sự kiêng kị của triều đình, xem ra chỉ có cách đợi cho súng trường cải tiến có thêm thành quả thì khi đó chính mình sẽ bẩm báo với Hoàng thượng để hợp tác cùng cục Quân khí.

Dương Lăng giậm cho rơi tuyết đọng trên giày rồi đi vào đại sảnh, bụng nghĩ: "Hôm nay bọn Cốc Đại Dụng, Trương Vĩnh và Miêu Quỳ đều không đến phủ, bên Tiêu Phương cũng không có động tĩnh gì xem ra trong triều không có việc gì hệ trọng vậy mình đi xem thử việc ươm giống cây trồng tiến triển thế nào rồi. Chúng chính là báu vật của mình."

Y quay đầu ngước nhìn đỉnh tháp cao hơn trăm trượng ở trước mặt. Đó là đại giáo đường mới đang được xây dựng, đã có dáng dấp một giáo đường Cơ Đốc. Vì trời chuyển lạnh mà tuyết lại rơi dày cho nên hiện đã dừng thi công. Đỉnh tháp trắng lóa một màu tuyết tạo cho người ta cảm giác lạ lẫm.

Dương Lăng mỉm cười chậm rãi bước vào hậu đình. Trong sân được bao phủ bởi một màu trắng bạc, trắng xen lẫn hồng, ngọn giả sơn và hành lang đá nổi bật trong tuyết, trông đẹp đến lạ thường. Xa xa vẳng lại tiếng đàn trong vắt khiến người nghe sảng khoái tâm hồn như bước vào tiên cảnh.

Dương Lăng bước chậm lại, nghiêng tai lắng nghe tiếng đàn, thầm nghĩ: "Là ai gảy đàn vậy nhỉ, nghe âm điệu thành thạo, hiển nhiên không phải là Ấu Nương mới biết đàn sơ sơ. Xem ra nếu không phải là Tuyết Lý Mai thì nhất định là Thành Khởi Vận rồi."

Vốn Dương Lăng định lợi dụng ảnh hưởng của mình với hoàng đế, cho dù không thể dỡ bỏ toàn bộ lệnh cấm biển cũng phải buộc mở một hai bến cảng. Nhất là Thiên Tân vệ, nằm sát dưới chân thiên tử, nhất định phải mở cửa. Nơi này địa lý không bằng phương nam nhưng vị trí chính trị lại quá quan trọng.

Nơi này có mở cửa đối ngoại thì mới có thể mau chóng mở rộng tầm mắt và quan niệm của văn võ bá quan, tầm mắt và quan niệm này đang khống chế đường lối chính sách chính của Đại Minh. Chỉ cần trong số bọn họ có ba phần chịu đồng ý và chấp nhận quan niệm của mình thì sẽ không lo Đại Minh không sớm giải trừ cấm biển.

Ấy vậy mà không ngờ có nhiều rắc rối như thế. Đầu tiên là do giải cấm nên mới liên quan đến cấy cày, vì cấy cày mà dính dáng đến thay đổi giống cây trồng. Lần lữa cho đến hôm nay mục đích quan trọng nhất vẫn chưa bắt đầu, hành trình trở về Nam của Thành Khởi Vận cũng vì vậy mà năm lần bảy lượt bị hoãn lại khiến nàng ta đành phải ở lại trong Dương phủ.

Bước vào phòng tấu đàn bên trong phòng khách, Dương Lăng không kìm được kinh ngạc. Người con gái đang chậm rãi khéo léo lướt ngón gảy đàn ấy không ngờ lại là Cao Văn Tâm. Nàng khoác chiếc áo ngắn tay cân vạt màu bạc bằng da chồn, tôn lên dung nhan thanh nhã, môi đỏ răng ngà. Trông thấy Dương Lăng bước vào thì ánh mắt nàng thoáng lộ ra vẻ vui mừng, vội đưa tay chặn dây đàn lại.

Tiếng đàn thoáng ngân lên rồi ngưng bặt, Cao Văn Tâm bước xuống chiếc giường la hán, khuôn mặt thuần khiết khẽ ửng hồng, nàng hơi khom người vái chào:

- Ra mắt... đại nhân.

Từ sau khi trong cung truyền chỉ cho Cao Văn Tâm nhận bổng lộc triều đình, làm nữ quan Thái Y viện thì Dương Lăng liền cho xây thêm một khu nhà trong khoảnh sân vườn rộng mấy mẫu ở hậu viện dành riêng chị em nhà họ Cao cư ngụ. Tuy chi phí sinh hoạt thường ngày vẫn do nhà họ Dương cung cấp nhưng cũng có thể xem như ở nhà riêng nên Cao Văn Tâm cũng không tiện đến thăm hằng ngày, do đó hai người ít khi gặp nhau. Không ngờ hôm nay đến lại gặp nàng, Dương Lăng mới biết nàng gảy đàn hay như vậy.

Trước đây Cao Văn Tâm gọi Dương Lăng là "lão gia", sau khi được xóa bỏ thân phận nô tỳ, vì nàng còn là nghĩa tỷ kết bái của Ấu Nương cho nên đúng ra nên gọi Dương Lăng là "muội phu" nhưng Cao Văn Tâm nào chịu. Một khi hai tiếng muội phu thốt ra nàng sẽ mất đi một đức lang quân như ý, thế nên nàng vẫn cứ dựa theo chức quan mà gọi Dương Lăng là đại nhân.

Dương Lăng thấy nàng mặc áo cánh và váy bó thêu sợi màu lam nhạt, lúc xuống giường dưới đáy váy ẩn hiện chiếc quần (tất khố) đơm hoa màu hồng nhạt, đôi giày đế cao đầu phượng màu đỏ pha vàng. Lúc nàng đứng lên, cặp hoa tai bảo thạch màu xanh khẽ đong đưa hợp cùng vóc dáng thanh tú làm toát lên một vẻ đẹp tao nhã.

Dương Lăng cười nói:

- Đây là bài 'Phong Nhập Tùng' mà Ấu Nương học, ta rất thích nghe. Ban đêm nghe bài từ khúc thanh nhã này dễ ngủ vô cùng, không ngờ cô cũng thích bài này. Sao chỉ có mình cô ở đây, những người khác đâu rồi?

Cao Văn Tâm nghe y nói vậy thì mặt thoáng ửng hồng. Vì nàng nghe Ấu Nương nói rằng Dương Lăng thích nhất là nghe bài từ khúc này mà trong tay lại không có khúc phổ cho nên mới nhờ Thành Khởi Vận chỉ dạy cho. Tâm sự con gái này sao nói cho Dương Lăng biết được! Nàng mỉm cười liếc mắt về phía chiếc giường khẽ nói:

- Dạ, còn có một vị nữa, Thành nhị đáng đầu của đại nhân cũng ở đây.

Lúc này Dương Lăng mới để ý đến phía trong giường, cạnh đầu giường là Thành Khởi Vận đang nằm dựa nghiêng trên một chiếc đệm gấm, trên người đắp một tấm chăn xanh biếc chỉ để lộ khuôn mặt trắng ngà, hai má đỏ au, mắt đẹp mơ màng đang say sưa ngủ.

Dương Lăng không nhịn được cười bảo:

- Làm khó nàng ấy rồi! Từ nhỏ đến giờ chưa từng lên phương bắc, chưa từng cảm nhận thời tiết lạnh như vậy. Người ta nói 'miêu đông' (2), đúng là ‘miêu đông’, nàng ấy thật sự trông như con mèo cả ngày chỉ biết ngủ, sắp thành ủ đông rồi.

Cao Văn Tâm phì cười, liền đó liếc vội Dương Lăng một cái, sắc mặt có phần kì lạ song Dương Lăng lại không phát hiện. Y mới hơn hai mươi, Thành Khởi Vận lớn hơn y sáu bảy tuổi vậy mà trong lúc vô ý khẩu khí y thốt ra dường như lại coi Thành Khởi Vận nhỏ hơn mình. Cao Văn Tâm nào biết tuổi tác tâm lý của Dương Lăng lớn hơn không chỉ chục tuổi.

Thành Khởi Vận lờ mờ nghe thấy có tiếng đàn ông, bèn khẽ mở hai mắt, nhìn thấy Dương Lăng, liền vội ngồi dậy, tung chăn, chào hỏi:

- Đại nhân đã về rồi à, ty chức thất lễ.

Dương Lăng đáp:

- Khổ cho cô rồi, không thích nghi được với khí hậu phương bắc phải không? Bây giờ vẫn chưa tính là lạnh lắm đâu, đến lúc thật sự lạnh thì nước cũng đóng thành băng ấy - Vừa nói đến đây y nhìn sang chiếc giường cùng tấm chăn trên đó, ánh mắt thoáng trở nên thất thần.

Hai má Thành Khởi Vận nóng lên, nàng mất tự nhiên nhìn lại trang phục của mình: áo khoác lụa cân vạt màu trà đơm hình chim nhạn ngậm bông lau, bên ngoài lại khoác thêm chiếc áo chẽn màu xanh lót nền hồng đào, cổ áo lụa bạch lĩnh dựng thẳng, đầu cổ thêu hoa, cúc áo hình ong mật ruổi hoa (3), tuy rằng hơi thùng thình nhưng thắt lưng thanh mảnh không che giấu được bộ ngực vun cao. Sao đại nhân lại nhìn mình như vậy?

Thành Khởi Vận thấy ánh mắt Dương Lăng vẫn nhìn mình chằm chằm mà chỗ cặp đùi dưới chăn bị y nhìn bắt đầu nóng lên và nhột nhạt. Nàng mím môi, khẽ dịch tay sang một bên giường rồi nhỏ nhẹ:

- Đại nhân, ngài làm sao vậy?

Dương Lăng thoáng ngẩng người, rồi mới sực tỉnh:

- Hả? À... - y hít vào một hơi thật sâu rồi nói:

- Ta nhớ lúc này năm ngoái trời lạnh hơn bây giờ nhiều, căn nhà ọp ẹp trong sơn cốc, cửa sổ cũng bị gió lùa vào, trong nhà khi ấy chỉ có một chiếc giường và tấm chăn bông sờn rách, không khác chiếc giường này là bao. Đêm nào Ấu Nương cũng đều đắp chăn bông cho ta còn mình thì chỉ đắp tấm chăn mỏng tanh, cứ vậy mà chống chọi qua nửa mùa đông...

- A! - Cao Văn Tâm và Thành Khởi Vận đều trợn tròn mắt. Nhất là Thành Khởi Vận chưa từng đến nơi phương bắc này, vừa tưởng tượng ra còn lạnh hơn lúc này mấy phần, bên giường lại không có lò than mà cửa sổ còn bị gió lùa, như vậy còn không phải là muốn lấy mạng người ta sao? Thảo nào... thảo nào y đối xử với Ấu Nương tốt như vậy, vì nàng ấy mà dám kháng cả thánh chỉ, bị chém cũng không sờn lòng.

- Than ôi... - Dương Lăng lắc đầu nhè nhẹ, thở dài một tiếng rồi nói:

- Lúc đó, ta chỉ muốn lang bạt kiếm chút gia nghiệp để Ấu Nương không phải chịu thêm khổ cực, như vậy đã là đủ rồi. Ai ngờ... lòng người mãi mãi không bao giờ biết đủ cả, nay gia nghiệp đã có rồi thế mà ta vẫn muốn có thêm...

Khi nghèo chỉ biết lo thân, giàu rồi lại muốn lo cho mọi người. Lúc này đây đứng trên vị trí này, có cơ hội khiến Đại Minh trở nên hùng mạnh hơn, có cơ hội để cho bá tánh giàu sang sung túc hơn, thử hỏi là một người chỉ cần có chút trách nhiệm, ai sẽ có thể chống cự lại với sự mê hoặc này?

Thành Khởi Vận và Cao Văn Tâm không biết tâm sự của y, tưởng rằng y đang ám chỉ đến công danh lợi lộc. Thành Khởi Vận mỉm cười bảo:

- Đại nhân nghĩ vậy thật ra cũng không có gì sai. Hôm qua vì phu nhân mà lo toan, ấy là cho tận trách nhiệm của người chồng, hôm nay vì triều đình mà lo toan, ấy là để tận trách nhiệm của kẻ bề tôi, ngày mai còn phải vì con cháu mà lo toan. Cuộc đời con người bao giờ cũng có đủ loại lý do để ép mình luôn tranh đấu không ngừng. Muốn không màng đến thế sự thì cho dù đại nhân có chịu thì người khác cũng sẽ không chịu.

Vừa nghe nàng ta nói vậy thì Dương Lăng chợt nhớ rằng từ lúc mình trở về đã hơn một tháng, ngày nào cũng siêng năng "cày bừa", tuổi của ba người vợ xinh xắn của mình cũng không lớn, thân thể non nớt lại thường hay nũng nịu kêu chịu không nổi. Hiện tại ngay cả dưa leo trồng dưới hầm sưởi cũng sinh trưởng không ngừng mà sao thân thể bọn họ vẫn chưa có động tĩnh gì vậy? Chẳng lẽ y thuật của Cao Văn Tâm đã thất bại rồi sao?

Nghĩ đến đây, Dương Lăng cảm thấy không vui, y thở dài nói:

- Các cô cứ tiếp tục đàn đi, ta đi ra phía sau.

Thành Khởi Vận vội vàng xuống giường, xỏ giày, vuốt nhẹ chiếc váy sợi nếp cạnh viền vàng da dê thêu đính hoa văn rồi cười duyên dáng:

- Phu nhân đang ở dưới hầm sưởi trong hậu viện, ty chức cũng ngủ đủ rồi, đi cùng đại nhân qua đó xem một chút vậy.



Trong hầm sưởi trồng vài giống cây, đồng thời ươm trồng rất nhiều mầm củ khoai lang và khoai tây. Dương Lăng nghĩ sau này nếu muốn đồng thời trồng trọt ở bốn nơi sẽ cần số lượng lớn người làm để chỉ điểm, vì vậy đã dùng điều kiện lương cao để mời về mấy chục thợ trồng trọt lành nghề của bản địa, cho bọn họ đi theo gia đình người Hoa từng sống ở Nam Dương nọ học tập kỹ thuật vun bón và ươm trồng. Nhà truyền giáo Nhã Các Tư cũng thường xuyên ghé đến để chỉ điểm một ít về kỹ xảo trồng trọt và những việc cần chú ý.

Thấy phu quân hết sức coi trọng chuyện này, bản thân lại giỏi việc đồng áng nên Hàn Ấu Nương thường đến hầm sưởi để phụ giúp, đồng thời cũng học cách trồng trọt những giống cây này. Cao Văn Tâm và Thành Khởi Vận thì dốt đặc về phương diện này, hơn nữa quả thật hai nàng có phần xem thường nghề nông và cũng không có hứng thú như vậy.

Còn Ngọc Đường Xuân và Tuyết Lý Mai thì cho dù bản thân mình cảm thấy thế nào đi chăng nữa nhưng khi đại phu nhân đã đích thân xắn tay vào làm thì hai người cũng không thể ngồi yên trong nhà. Thế là hai mỹ nhân yêu kiều e lệ cũng mặc quần áo vải thô vào rồi đi theo Ấu Nương bón phân tưới nước, chăm bón hoa mầu.

Hầm sưởi trong hậu viên rất lớn, được quan binh Nội xưởng xây cất dưới sự hướng dẫn của các vị sư phụ trồng trọt rau cải trong hầm sưởi hoàng gia: hai phần ba nằm dưới mặt đất, một phần ba nằm bên trên. Lều lán phủ kín giàn hoa mầu, xây đường hầm thông gió đặc biệt, trên nóc lắp sáu cửa sổ, ánh sáng được dẫn vào bằng cách chiết xạ bởi hơn hai mươi tấm gương đồng lớn chiếu cho bên trong hầm sưởi sáng như ban ngày.

Dương Lăng cùng Thành Khởi Vận và Cao Văn Tâm đi qua hơn hai mươi bậc thang xuống dưới hầm, chỉ thấy ba hàng giàn lán trồng đủ các loại mầm cây xanh mượt. Những thứ này chủ yếu để trồng thử, qua xuân sẽ dời trồng trực tiếp ở vùng này. Phải đến lúc đó thợ làm vườn đã được đào tạo xong mới sẽ mang giống cây đến ba nơi còn lại trồng trọt.

Lão gia tử Vương Đông Hoài của gia đình trở về từ Nam Dương nọ đang dẫn mấy người nông phu chỉ vào một bụi khoai giải thích gì đó, sau đó ngắt một đoạn rễ cắm vào trong đất. Trông thấy Dương Lăng và hai người Thành Khởi Vận, ông ta liền vội khum tay, kính cẩn thưa:

- Lão gia.

Dương Lăng khoát tay bảo:

- Mọi người cứ tiếp tục đi, không cần để ý đến ta. Phu nhân đâu?

Vương Đông Hoài chỉ vào bên trong nói:

- Phu nhân đang ở bên trong, đang kiếm ngắt trái cây tên là 'ớt' do lão gia ban đó ạ.

Lúc Dương Lăng phát hiện ra quả ớt này thì kinh ngạc và mừng lắm, có điều cái tên mà Vương Đông Hoài gọi nó rất là khó đọc, hiện tại y còn không nhớ nó gọi là gì nữa, thế nên lúc đó y thuận miệng đặt tên cho nó, gọi nó là 'quả ớt' luôn.

Thứ này chỉ thích hợp trồng ở nơi ôn đới, mọc suốt quanh năm, so với hai ngày trước mầm ớt xem ra đã nhú rất cao rồi, nụ hoa nở ra trăng trắng. Dương Lăng gật đầu rồi đưa hai người đi tiếp. Đằng xa trên một mảng sắc xanh tươi mới nơi ánh sáng vừa vặn rọi thẳng vào, ba người Hàn Ấu Nương, Ngọc Đường Xuân và Tuyết Lý Mai đang mặc áo dài xanh cân vạt ống bó, ngoài khoác áo bông cộc tay màu tro đang hào hứng nhẹ nhàng chăm sóc cho những mầm xanh đó.

Dương Lăng liền gọi:

- Ấu Nương

Hàn Ấu Nương nghe tiếng liền quay đầu, mừng rỡ kêu lên:

- Tướng công, chàng mau lại đây mà xem, những cây ớt này đã bắt đầu ra hoa rồi này. Sau này nó sẽ kết thành quả ớt đỏ mà chàng nói để cho vào lẩu đúng không? Thật muốn biết nó sẽ có mùi vị gì đây - nói đoạn nàng quay sang Cao Văn Tâm khẽ cười chào:

- Văn Tâm tỷ tỷ.

Dương Lăng nghe nói cây ớt đã ra hoa, chân bèn bước dồn, mừng rỡ chạy đến xem. Hàn Ấu Nương xắn áo, để lộ một cánh tay trắng như trứng gà bóc, tươi cười chỉ vào nụ mầm xanh mởn:

- Tướng công xem, hoa đã nở thât nhiều, cả chỗ này đều do thiếp chăm sóc đó - nàng hớn hở nói, giọng hết sức tự hào.

Cạnh bên, chồi non của đám cây cà chua cũng cực kỳ tươi tốt. Dương Lăng biết những thứ này đều cần phải được cắt tỉa có điều y cũng không biết được phải cắt tỉa trước hay sau khi khai hoa, càng không biết phải cắt tỉa cái gì, có điều y đoán cắt tỉa là để đề phòng mầm cây lớn lên chỉ ra lá mà không cho quả cho nên y bảo nông phu gieo mầm những quả cà đó theo nhóm, mỗi nhóm hai cây, chia làm mười nhóm, chuẩn bị áp dụng phương pháp cắt tỉa trước và sau khi khai hoa đồng thời ghi chép sự thay đổi, sau đó dựa vào tình trạng sinh trưởng mới phán đoán xem phương pháp nào là chính xác.

Dương Lăng nhìn mảng cây ớt đó thấy quả nhiên mới có mấy ngày mà rất nhiều cây đã nở hoa, có hoa mới vừa hé nụ, mầm dưới đài vẫn còn xanh non.

Hàn Ấu Nương duyên dáng mỉm cười lay tay y và nói:

- Tướng công, lúc nào mới sẽ kết quả vậy, cái quả be bé dài dài và đo đỏ mà chàng nói đó?

Dương Lăng vuốt chóp mũi nàng một cái đầy trìu mến rồi cười đáp:

- Theo tình trạng này có thể sẽ không ra được mấy quả đâu.

- Hả? - Hàn Ấu Nương tròn xoe mắt kinh ngạc. Nàng thấy Dương Lăng hơi khom lưng, thò tay chọn một bông hoa trắng đã khá lớn ngắt một cái. Hàn Ấu Nương không kiềm được kêu lên xót xa.

Lại thấy Dương Lăng ngắt đài hoa, vừa cẩn thận cầm nhuỵ hoa thoa nhẹ lên trên từng đoá hoa đã nở rộ vừa cười nói:

- Ấu Nương, cây gì ra hoa đều cần phải thụ phấn, bình thường nàng chỉ trồng trọt trên mặt đất chắc không biết đâu đúng không? Phương pháp thụ phấn có khi là mượn sức gió, đôi khi chỉ cần chút gió nhẹ cũng có thể đưa phấn trên một đoá hoa đến thụ phấn cho những bông hoa khác. Nhưng đa phần là nhờ những con ong mật, hoặc những côn trùng khác bò qua bò lại trên đoá hoa, phấn hoa bám vào trên chân của chúng, sau đó chúng bay đi thụ phấn cho hoa khác. Dưới hầm sưởi này mùa đông trồng rau thì còn được, chứ trồng những loại cây kết quả, gió thì quá yếu, lại không có ong mật, cho nên cần phải thụ phấn nhân tạo cho chúng.

Đạo lý này đừng nói là người biết làm ruộng như Hàn Ấu Nương không biết, bụng đầy thi thư như Thành Khởi Vận và Cao Văn Tâm không biết mà ngay cả mấy vị sư phụ chăm lo hầm sưởi của ngự điền (ruộng của vua) được phái tới đứng bên cạnh vô tình nghe được cũng đều kinh ngạc vô cùng, nói:

- Không ngờ lại có đạo lý như vậy? Tiểu nhân thấy bình thường vài loại cây ăn quả trồng đều sinh trưởng rất tốt nhưng sao mùa đông muốn trồng một ít trong hầm sưởi cho Hoàng thượng ăn thì lại cho ra rất ít trái. Khi ấy chỉ nghĩ tiết trời không tốt, không thể nghịch thiên hành sự, không ngờ là vì nguyên nhân này. Đại nhân thật sự... thật sự là bác học đa tài, trở về tiểu nhân nhất định sẽ thử nghiệm một chút mới được.

Dương Lăng cười gượng gạo nói:

- Đó là một nguyên nhân. Có điều trái cây trồng vào mùa đông sẽ không thể bì được so với trồng trong thời tiết bình thường, do độ ấm, ánh nắng mặt trời, khí hậu kém hơn rất nhiều. Ừm... nếu các vị muốn thu hoạch được trái cây ngon thì phải cố gắng mô phỏng ra hoàn cảnh khí hậu tương ứng mới được.

Vị sư phụ ngự điền đó gật đầu lia lịa, hận không thể lập tức chạy về trồng thử vài cây. Thụ phấn nhân tạo cho từng cây là một công việc đòi hỏi sự nhẫn nại và tỉ mỉ, chưa được bao lâu thì Dương Lăng đã mất kiên nhẫn liền vứt đoá hoa đi rồi nói:

- Đi thôi, thông gió nơi này cũng không tệ, có điều vẫn hơi ngột ngạt. Hôm nay Văn Tâm đến thăm nàng, chúng ta ra ngoài uống trà đi.

Hàn Ấu Nương ngoan ngoãn để im cho y nắm tay lôi đi, hàng người vừa nói vừa cười đi ra ngoài. Dương Lăng thuận miệng hỏi:

- Ngọc Nhi, Tuyết Nhi, sáu trướng phòng (nhân viên kế toán) trong Nội xưởng ta phái theo hai nàng học cách ghi chép sổ sách hiện đã học xong chưa?

Ngọc Đương Xuân vừa vuốt ống tay áo vừa đáp:

- Dạ, sáu vị tiên sinh đó đều là trướng phòng lâu năm. Đây chỉ là học thêm một phương pháp mới cho nên họ học rất nhanh, chưa đến hai ngày đã thuộc rồi, lại còn mày mò ra được rất nhiều nguyên tắc ngay cả thiếp và Tuyết Nhi cũng không nghĩ tới.

Dương Lăng nói:

- Đó là lẽ đương nhiên! Những tiên sinh này đều là tay tổ có nghề về ghi chép sổ sách. Phương pháp ghi sổ này ta cũng chỉ nhớ được có bấy nhiêu, nay đem dạy cho bọn họ, chỉ cần hiểu được nguyên lý trong đó đương nhiên bọn họ sẽ có thể bổ sung hoàn thiện hơn. Nếu như bọn họ đều biết rồi vậy thì dễ làm hơn. Vài ngày nữa ta phải để bọn họ đến bộ Hộ, bộ Công chỉ dạy những trướng phòng ở đó một chút. Hiện tại trong triều muốn thống kê một ít con số cũng tốn quá nhiều công sức đi!

Tuyết Lý Mai nãy giờ nôn nóng như muốn nói điều gì đó nhưng bên cạnh Dương Lăng có nhiều người nên nàng cũng không tiện mở miệng, mãi đến khi đến cửa hầm lúc men theo bậc thềm leo lên nàng mới nhân cơ hội sáp lại ghé vào tai Dương Lăng nói nhỏ một câu thật nhanh. Dương Lăng vừa nghe lập tức quay phắt người lại, kinh ngạc lẫn mừng rỡ kêu lên:

- Thật không?

Tiếp đó y quay đầu lại dìu vịn hai vai Ấu Nương nói:

- Nha đầu nàng đó, có phải là muốn để tướng công lấy phép nhà ra 'hầu hạ' không vậy? Tại sao... tại sao có thai rồi mà cũng không nói cho ta biết? - Giọng y run rẩy, mang theo một sự vui mừng.

Giọng y vang lớn, Thành Khởi Vận và Cao Văn Tâm mới cất được nửa bước thì thiếu chút nữa đã ngã nhào. Hai người cũng lập tức xoay lại đánh xoạt một cái rồi chạy đến bên cạnh Hàn Ấu Nương vừa kéo tay nàng nhìn lên xuống đánh giá vừa lia lịa hỏi thăm không ngớt, đẩy Ngọc Đường Xuân và Tuyết Lý Mai sang một bên.

Mặt Hàn Ấu Nương tức thì thẹn tới đỏ bừng, cặp mắt đen láy cụp xuống không dám nhìn ai. Cuối cùng nàng vừa lúng túng nhìn chằm chằm xuống đất vừa lí nhí nói:

- Ưm... có thể... đại khái... có lẽ..., Ôi chao Tuyết Nhi! Biết vậy đã không nói cho muội hay.

Nàng giậm nhẹ chân, trừng mắt oán trách liếc sang Tuyết Lý Mai rồi mới bẽn lẽn cúi đầu nói với Dương Lăng:

- Tướng công, người ta cũng không dám xác định... sợ lỡ đâu uổng công vui mừng cho nên mới không nói ngay...

Cao Văn Tâm lập tức cầm lấy cổ tay Ấu Nương bắt mạch, bốn bề tức thì im phăng phắc. Dương Lăng cảm thấy tim mình muốn nhảy khỏi lồng ngực. Hàn Ấu Nương mím chặt môi, không dám nhìn sắc mặt của Cao Văn Tâm, chỉ chăm chăm ngó tướng công mình, ánh mắt nhu mì, khuôn mặt đỏ bừng.

Một hồi sau, Cao Văn Tâm mới thở hắt ra một hơi thật dài, nhẹ nhàng buông tay Ấu Nương ra. Dương Lăng sốt ruột kêu lên:

- Thế nào vậy, Văn Tâm, Ấu Nương nàng ấy...?

Hàn Ấu Nương cũng hồi hộp nuốt nước miếng. Cao Văn Tâm nhìn Hàn Ấu Nương với một ánh mắt phức tạp rồi khẽ giọng:

- Chúc mừng muội, Ấu Nương.

Tuyết Lý Mai và Ngọc Đường Xuân vừa hâm mộ vừa mừng rỡ reo lên. Dương Lăng cũng vui đến quên mình, cầm tay Ấu Nương hưng phấn hồi lâu, rồi mới vui sướng cười lớn nói:

- Hay lắm, Ấu Nương bảo bối của ta chưa từng khiến ta thất vọng. Ha ha ha, mau mau, chúng ta mau đi lên trên, không khí nơi này không tốt, sau này nàng không cần phải xuống đây nữa.

Nghe Cao Văn Tâm nói xong thì trái tim của Hàn Ấu Nương yên tĩnh trở lại, thấy bộ dáng hí hửng của tướng công, trong lòng nàng cũng cảm thấy hết sức ngọt ngào. Nàng khẽ níu tay y, thấp giọng nài nỉ:

- Tướng công, người ta thích chăm sóc những thứ này mà, thiếp muốn xem chúng kết ra trái đỏ như lửa, hẳn là sẽ đẹp lắm.

Dương Lăng vung tay nói ngay:



- Không thành vấn đề! Chốc nữa ta sẽ kêu người trồng chúng vào chục cái chậu, đặt toàn bộ trong nhà chúng ta, thế nào? Thế còn... cà chua, khoai lang, nàng có muốn không?

Hàn Ấu Nương gật đầu lia lịa như gà mổ thóc, hân hoan đáp:

- Muốn muốn muốn, thật tốt quá. Tướng công, chàng thật tốt với Ấu Nương.

Dương Lăng ngạo nghễ nói:

- Vậy thì mỗi loại đặt mười chậu đi. Nàng có chút việc để làm thì tâm tình mới tốt, tâm tình tốt thì con cái đẻ ra sẽ thông minh. Ha ha ha..., đi thôi, chúng ta lên nào.

Ngọc Đường Xuân và Tuyết Lý Mai chạy theo sát dìu đỡ Hàn Ấu Nương khiến cho nàng vừa bực vừa cảm thấy buồn cười, bèn mắng khẽ:

- Làm cái gì vậy hả, tỷ đâu có sao đâu! Nhưng mà muội đó nha Ngọc Nhi, lúc nãy đi xuống thiếu chút té nhào đó. Tỷ không cần dìu đâu.

Dương Lăng cũng cảm thấy Ấu Nương mới có thai không cần phải làm lớn chuyện như vậy nhưng khi nhìn bậc thang dốc đứng thì y vẫn cảm thấy lo lắng, thế là không yên tâm mà giữ chặt tay Ấu Nương và nói:

- Đi, để tướng công giúp nàng, sau này nàng đừng đến nơi này nữa. Có điều vận động thân thể thì vẫn nên, mỗi ngày tướng công sẽ đưa nàng ra ngoài tản bộ, dẫn nàng đi dạo khắp thôn.

Được y quan tâm săn sóc chu toàn như vậy, Hàn Ấu Nương cảm thấy ấm áp không thôi. Nhìn thấy cảnh tượng ấy, Ngọc Đường Xuân và Tuyết Lý Mai hận chính mình đã không thể sớm mang trong mình bảo bối của tướng công để hưởng thụ một chút sự quan tâm và săn sóc ấy, Thành Khởi Vận và Cao Văn Tâm mỗi người cũng mang tâm sự riêng. Đoàn người chậm rãi rời khỏi căn hầm.

Những bông tuyết mềm mại lượn lờ rơi xuống, tin Dương gia có vị tiểu chủ nhân sắp ra đời khiến cả phủ vui mừng khôn xiết. Vào mùa đông đa phần nông dân đều ở trong nhà, trong thôn ngoại trừ vài ba đứa trẻ nghịch ngợm chạy nhảy ngoài đường thì khó lòng thấy được bóng người nào khác.

Lúc khói bếp trên mái nhà vài hộ gia đình còn chưa tan đi thì cổng lớn phủ nhà họ Dương đã được mở ra. Dương Lăng khoác chiếc áo lông cừu dài, oai phong lẫm liệt bước ra ngoài, phía sau y là Cao Văn Tâm, Thành Khởi Vận bầu bạn cùng Ấu Nương cũng đang rời khỏi phủ.

Ba người đều khoác áo choàng da cáo màu tuyết trắng, mũ Chiêu Quân khắc hình mây trôi, ba mỹ nhân khí chất bất đồng dịu dàng bước đi trong tuyết, xinh đẹp tú lệ khiến người ta nhìn mà quên hết những thứ tầm thường. Bước theo sau là sáu tên gia đinh, lặng lẽ che chắn cho bọn họ.

Dương Lăng nói:

- Đi chậm thôi, chúng ta sẽ đến đầu thôn thả bộ.

Đoàn người rời khỏi thôn, chậm rãi bước bên bờ ruộng phủ màu trắng xoá. Dương Lăng chỉ tay vào một mảnh đất, hỏi:

- Văn Tâm, mảnh đất này là của cô đúng không?

Cao Văn Tâm gật đầu, nheo cặp mắt tròn nhìn mảnh trang viên đã hoà chung một màu với xung quanh và nói:

- Dạ, Cao gia mấy đời hành nghề y, vốn không thạo việc đồng áng cho nên ruộng đất không nhiều, chỉ có mười mẫu đất này. Tuy hiện nay đại nhân đã trả lại cho hạ quan nhưng hạ quan cũng không biết làm gì với chúng. Nếu như đại nhân muốn trồng những giống cây Nam Dương nọ vậy xin cứ lấy mà dùng.

Hàn Ấu Nương mừng rỡ hỏi: "Tướng công muốn dùng toàn bộ mảnh đất này để trồng các giống cây mới sao? Sao chàng không bỏ ra giá cao mua lại toàn bộ số đất chung quanh luôn?"

Dương Lăng cười lớn nói:

- Cô nàng ngốc này, nàng quên chuyện tướng công bán đi mảnh ruộng nghèo đã bị Dương lão thái công mắng cho một trận rồi ư? Trong hộ nông dân người ta coi đất đai như tính mạng, cho dù có trả gấp mười gấp trăm lần thì bọn họ vẫn sẽ không chịu bán đâu.

Thành Khởi Vận cười lãnh đạm nói:

- Không chỉ là vậy, cho dù mua hết nơi này nhưng làm sao để thuyết phục những tá điền đó trồng các loại cây mới cũng sẽ là việc tốn nhiều sức lực đó.

Dương Lăng nghe vậy thì cảm thấy bất ngờ, bèn nói:

- Liên quan gì đến tá điền vậy? Nếu như nơi này là đất của ta thì chẳng phải ta muốn trồng gì thì trồng nấy sao? Tá điền không đồng ý à? Không sợ ta đuổi bọn họ sao?

Hàn Ấu Nương, Cao Văn Tâm và Thành Khởi Vận nhất tề tròn mắt kinh ngạc nhìn y, một hồi lâu Thành Khởi Vận mới bật cười nói:

- Hôm nay ở dưới hầm sưởi chăm sóc hoa mầu đại nhân lộ ra học vấn rất cao sao những lẽ thường như thế lại không biết vậy? Hi hi hi, không có địa chủ nào dám đối đãi với tá điền như vậy đâu. Đối đãi kiểu như với đầy tớ như vậy thì có, nhưng cũng hiếm vô cùng.

Dương Lăng nghe mà cảm thấy khó hiểu vô cùng. Y biết hình tượng của địa chủ đều là hung thần ác sát, là những ác bá mặt mũi dữ tợn sao lại không làm chủ được đất của mình?

Thành Khởi Vận giải thích:

- Đại nhân! Những tài chủ ở thôn quê này có mấy loại, một là có được gia nghiệp tổ tiên truyền lại, hai là làm quan nơi khác, buôn bán phát tài rồi về quê hưng gia lập nghiệp, mua nhiều ruộng đất mà trở thành địa chủ. Ba là cần cù tiết kiệm, thông minh hiếu học, giỏi việc kinh doanh lại cả đời kiềm ăn kiệm dụng, tiết kiệm được bao nhiêu đều bỏ vào mua ruộng mua đất, dần dần rồi trở thành địa chủ. Loại thứ tư ấy là chèn ép bán buôn, bóc lột lãi nặng mà thành tài chủ nhưng chỉ chiếm số ít. Thật ra những thân sĩ thôn quê này cũng từng đọc "Tứ Thư" "Ngũ Kinh", tôn sùng 'đạo Khổng - Mạnh', thương nghèo cứu già, giúp đỡ quả phụ, xây trường dựng lớp, cứu tế thiên tai, xây cầu sửa đường, hoà giải tranh chấp. Quan viên địa phương phần lớn cần dựa vào những thân hào nông thôn địa phương này cho nên bọn họ rất coi trọng danh vọng cá nhân. Cưỡng bách tá điền khuất phục là việc mà rất hiếm người làm, hơn nữa tiếng ác truyền xa cho nên sẽ không có tá điền nào chịu trồng trọt trên đất kẻ đó. Nói đại khái là năm nay tá điền cày thuê cho địa chủ này, năm sau có thể bỏ đi không cày, chuyển sang cày thuê cho địa chủ khác. Nếu như là tá điền có sẵn nông cụ và trâu cày trong nhà thì càng được các chủ điền tranh nhau chiêu nạp. Dẫu sao địa chủ làm vậy cũng là vì kiếm lời, nếu tự chăn nuôi trâu cày và chuẩn bị nông cụ thì sẽ tốn kém hơn nhiều.

Cao Văn Tâm vừa đi theo cạnh Hàn Ấu Nương vừa nói:

- Đúng đó, đại nhân, hơn nữa địa tô là nộp lương tô (thóc lúa) và kim tô (tiền bạc), chỉ cần người ta nộp đủ tô thuế đúng hạn thì họ trồng gì đi nữa địa chủ cũng không có quyền can thiệp. Cho dù là tôi tớ trong nhà thì chỉ cần là ông chủ thông minh một chút cũng phải đối đãi cẩn thận bằng không bọn họ không làm hết sức, kẻ chịu thiệt thòi sẽ là đám ông chủ nọ. Đất nhà hạ quan không nhiều nhưng đầu tháng hoặc ngày rằm cha của hạ quan vẫn phải cho tôi tớ tá điền ít thịt, ngày lễ ngày tết còn đưa cho bọn họ chút lương thực, quần áo đồ dùng, làm như vậy mới có thể giữ lại những tá điền giỏi, những tôi tớ hiền lành chịu làm việc. Nếu làm theo cách của đại nhân, hi hi... chưa tới mấy năm thì ruộng tốt trong tay cũng sẽ trở nên hoang vu hết thôi.

Dương Lăng thoáng đỏ mặt, ngượng ngập không biết nói gì. Y đâu biết thì ra địa chủ còn bị nhiều hạn chế như vậy, còn tưởng rằng chỉ cần mình trở thành địa chủ thì sẽ có thể muốn gì làm nấy, giờ thì...

Dương Lăng khẽ nhíu mày, ngẩn người nhìn mảnh ruộng đó, xem ra cảnh tượng phổ biến trồng trọt ở khắp ngoại thành, đến lúc được mùa khiến cho bá quan rung động sẽ không thể xuất hiện rồi. Cho dù những địa chủ đó chịu bán, y sẽ phải làm thế nào để ép đám tá điền đi trồng các giống cây mới đây?

Không thể đem so sánh nơi này với đám đất bạc màu mà mình chuẩn bị cho trồng thử ở Thiểm Tây được. Dân chúng nơi ấy đã được hứa hẹn cung cấp khẩu phần lương thực tương ứng, năm nay anh muốn bọn họ trồng gì bọn họ cũng sẽ đồng ý. Nhưng bên ngoài kinh thành phần lớn đều là ruộng màu, cái giá phải trả e rằng phải gấp mấy lần mới có thể khiến cho dân chúng động lòng. Nhưng còn những địa chủ đó thì phải làm thế nào đây?

Chậc, mấy ngày nay một mặt mải lo việc Nội xưởng nghiên cứu chế tạo súng mới, mặt khác dò thám xu hướng cải cách chính trị của Lưu Cẩn trong kinh mà y đã xem nhẹ những việc này. Nếu như sang xuân để sĩ tốt khai khẩn ít ruộng đồi thì không biết hiệu quả sẽ ra sao.

Thành Khởi Vận thoáng đảo mắt, nói:

- Đại nhân, tâm địa bồ tát mà dùng thủ đoạn bồ tát sẽ không thể làm cho mưa rào khắp chốn, nhưng nếu tâm địa bồ tát mà dùng thủ đoạn tu la cứu giúp cho thiên hạ sẽ lại có thể cứu khốn cho dân. Không bằng đại nhân giao việc này cho ty chức, chỉ cần bày ra chút kế mọn ty chức nhất định sẽ có thể đoạt được bảy khoảnh ruộng đất của hoàng trang một cách dễ dàng.

Dương Lăng quay đầu lại nhìn nàng thật lâu, chỉ thấy cặp mắt đen láy trên khuôn mặt trắng ngà của nàng đang nhìn y không chớp, bông tuyết rơi trên má nàng hoá thành giọt nước, mấy sợi tóc dài dính lại bên trên làm y không nỡ trách mắng mà chỉ thở dài rồi nói:

- Chưa tạo được phước cho dân mà đã muốn làm ác rồi à?

Thành Khởi Vận lặng lẽ cúi đầu. Nàng chậm rãi bước đi một hồi, trong đầu bỗng nghĩ ra một biện pháp, khoé môi không khỏi lộ ra một nụ cười đắc ý. Nàng ngẩng đầu định gọi Dương Lăng song chợt ngậm miệng lại, thầm nghĩ: "Mình tạm thời bàn bạc với Ngô đại đáng đầu trước, đợi khi thành công sẽ kể cho y sau, để y được chứng kiến thủ đoạn của mình. Cho dù không dùng thủ đoạn của ác bá thì mình vẫn là Gia Cát trong giới nữ nhi!"

Nàng vươn bàn tay trắng nõn như ngọc đợi một bông tuyết rơi vào trong lòng bàn tay, chưa kịp cảm nhận cái vị se lạnh thì bông tuyết đã hoá thành giọt nước. Khẽ thở ra một hơi, nàng thấp giọng ngâm:

"Tương tư như tửu thuần dục huân, bán tuý thường ký mộng trung tầm.

Đông phong diêu ký tinh oánh tuyết, hà thời tu đắc lạc mai hoa?"

(Nỗi tương tư giống như rượu thuần dễ say, khi say người ta thường chìm vào trong giấc mơ mà tìm kiếm bóng hình người còn lại

Gió đông đưa bông tuyết đến, biết khi nào mùa đông mới có thể nhìn thấy được hoa mai?)

Hàn Ấu Nương đi theo Dương Lăng một lúc chợt phát hiện Thành Khởi Vận còn rớt lại ở phía sau, bèn quay đầu lại gọi:

- Thành cô nương... í?

Mắt nàng rất tinh, lúc này sắc trời tuy đã chạng vạng nhưng từ xa nàng vẫn trông thấy hai thớt khoái mã một trước một sau đang phi băng băng lại. Nàng bất giác dừng chân kéo tay áo Dương Lăng nói:

- Tướng công, có khoái mã tới, sợ là có chuyện rồi!

Trong đám sáu tay gia đinh có kẻ xuất thân là phiên tử trong quân đội nên sớm đã rút ra phác đao và súng ngắn giấu trong áo choàng bông ra, quát lớn:

- Kẻ nào? Mau ghìm cương chạy chậm lại!

Người chạy phía trước nhảy phóc xuống ngựa, rảo bước đến thưa:

- Ty chức từ Đại Đồng chạy đến, có quân tình khẩn cấp cần bẩm báo. Ngô đại đáng đầu sai ty chức xuống núi bẩm báo trước cho Xưởng đốc đại nhân, đại đáng đầu ông ấy sẽ theo sau.

Chú thích:

(1) đấu ngư bào http://dzcom/xinwen/xinwenzh.../images/06.jpg

(2) tiếng địa phương phương bắc, chỉ ai đó nằm lì trong nhà cho qua mùa đông, giống như con mèo ngủ đông.

(3) loại cúc áo thịnh hành thời Minh, chính giữa là hình hoa cúc, hai bên là hình ong mật hoặc bươm bướm. Phan Kim Liên trong truyện Kim Bình Mai từng mặc loại áo cân vạt có loại cúc này.