Thập Niên 70: Sinh Hoạt Hằng Ngày Của Đôi Vợ Chồng Nhỏ

Phí Nghê không ngủ được, nửa đêm lại dậy mở cái hòm kia ra xem.

Chiếc hòm này chứa đầy đĩa nhạc và sách ảnh, tất cả đều là những thứ mà cô không hề cần đến.

Phí Nghê học tiểu học năm cuối đúng vào lúc cả nước bắt đầu đình chỉ hết các lớp học(*). Gia đình Phương Mục Dương cũng chẳng được yên bình. Phí Nghê láng máng nghe nói, cha mẹ cậu ta đều bị điều tra, tiền lương đóng băng, nhà ở cũng bị phân cho người khác. Bản thân Phương Mục Dương sống trong một căn nhà trệt nhỏ, bữa đói bữa no. Anh cả chị hai ngồi xe lửa miễn phí tới những nơi khác, Phí Nghê cũng muốn đi, nhưng cha mẹ sợ cô ở bên ngoài xảy ra chuyện cho nên đều không đồng ý. Vậy là ban ngày khi cha mẹ đến xưởng làm, Phí Nghê ở nhà một mình.

(*) Năm 1966 khi Cách mạng Văn hóa bùng nổ, các lớp học tạm bị đình chỉ để cải cách hệ thống giáo dục. Đây cũng là thời kỳ hàng triệu người bị cáo buộc là “phần tử tư sản xâm nhập vào Chính phủ và xã hội” nhằm “khôi phục chủ nghĩa tư bản”, bị tịch thu tài sản, điều tra và buộc lao động khổ sai, cầm tù, tra tấn, hoặc thậm chí là xử tử.

Phí Nghê không ra ngoài chơi, cô chỉ ở nhà dán hộp giấy. Ban đầu cô dán hộp đựng điểm tâm, phải là điểm tâm cao cấp thì mới được dùng loại hộp này, thông thường một tập giấy sẽ cần một bó dây thừng. Thỉnh thoảng cô cũng ra bãi phế liệu mua đồ. Số lượng sách có thể đọc được trong thư viện bấy giờ chẳng còn bao nhiêu, bãi phế liệu nghiễm nhiên trở thành “thư viện” mới trong mắt cô. Những tác phẩm hủ bại của xã hội cũ và mầm mống độc hại của chủ nghĩa tư bản nước ngoài đều bị quăng hết ra bãi phế liệu, giá còn rẻ mạt hơn cả báo cũ vứt đi. Nhưng tìm được sách ở bãi phế liệu cũng không dễ, cô phải làm bộ chẳng hứng thú gì với những thứ mình đang kiếm, có đôi khi mua năm cân giấy vụn mới có thể tìm được một quyển sách hay để đọc.



Từ khi nghỉ học, cô đã không còn thấy Phương Mục Dương đâu nữa, thật không ngờ ra bãi phế liệu mà lại gặp được cậu ta. Bọn con trai tầm tuổi này chỉ một tháng không gặp mặt là đã cao vống lên rồi. Phí Nghê phát hiện Phương Mục Dương cũng cao hơn trước, gầy guộc mà rắn chắc hơn. Nhà bọn họ đã mất, nhưng xe đạp của cậu ta vẫn còn, cô không biết cậu ta làm thế nào để bảo vệ chiếc xe của mình trong cuộc chiến khốc liệt ấy, nhưng quả thật là cậu ta đã làm được. Phương Mục Dương đứng trong bóng tối, thoải mái phô bày vết thương nơi khóe miệng, mỉm cười với Phí Nghê. Phí Nghê có hơi sợ nụ cười này. Cô sợ Phương Mục Dương sẽ vay tiền mình. Cô biết, nếu như lần này cô cho Phương Mục Dương vay tiền, cậu ta chẳng những không thể trả cô gấp đôi mà có khi đến một xu cũng chẳng đưa lại cho cô nữa.

Phí Nghê hỏi Phương Mục Dương tới bãi phế liệu làm gì, Phương Mục Dương nói cửa sổ ở nhà không có kính, cậu ta muốn mua giấy về để dán. Cậu ta còn hỏi ông cụ nhặt phế liệu xem có tranh ảnh cũ nào không, hoặc là sách tranh cũng được, mang về dán lên cửa sổ cũng không tới mức quá khó coi.

Phí Nghê tìm sách ở bãi phế liệu, càng tìm càng thấy vô vọng. Cô đoán Phương Mục Dương sẽ không ngoan ngoãn đi vào khuôn khổ, cho dù nhà đã không còn nhưng gia đình cậu ta có nhiều sách vở như thế, cậu ta không thể nào đến một quyển cũng chẳng giữ được. Cô khẽ nói thầm với Phương Mục Dương, bảo mình có thể giúp cậu ta xử lý một ít sách cũ, trong lời nói còn ám chỉ rằng gia đình mình là công nhân mầm đỏ(**), sẽ không có ai đến nhà kiểm tra. Đời sống tinh thần của Phí Nghê giờ đây nghèo nàn hết mức, đâm ra bí quá hóa liều. Cô đã tính kỹ trong đầu sao cho vẹn cả đôi đường, nếu như Phương Mục Dương báo cáo cô, cô sẽ nói mình chỉ đang dụ rắn ra khỏi hang chứ không hề muốn xem loại sách đó. Còn nếu Phương Mục Dương sẵn sàng chia sẻ sách quý với cô, cô sẽ cho cậu ta toàn bộ tiền công dán hộp của mình, để cậu ta ăn uống cho đàng hoàng. Phương Mục Dương bây giờ, nhìn là đủ biết ngày nào cũng phải chịu đói.

(**) Mầm đỏ (miêu hồng): Một thuật ngữ phổ biến trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa, chỉ những người sinh ra trong thời kỳ mới và trưởng thành dưới lá cờ đỏ, không bị ảnh hưởng bởi tư tưởng cũ.

Phương Mục Dương không báo cáo Phí Nghê. Ngày hôm sau, trời còn chưa sáng, cậu ta đã theo lời hẹn mà đứng chờ dưới nhà cô, giao cho cô một cái hòm. Phí Nghê đưa hai tệ và năm hào mình tiết kiệm được cho cậu ta, song Phương Mục Dương không nhận, chỉ bảo Phí Nghê bảo quản hòm cho cẩn thận, tuyệt đối không được giao cho người khác. Thế nhưng Phí Nghê vẫn nhất quyết dúi tiền vào tay cậu ta.