Tư Mỹ Nhân

Editor: Tây An

Thuyền lớn hơi lung lay, không ít người bị đánh thức, trong khoang thuyền nhỏ hẹp thấp bé vẳng tiếng nói chuyện, thấp thỏm lo âu.

Vách khoang có ít khe hở nhỏ hẹp, Thiên Mạch quay đầu qua một khe hở ngó lại, để lại trên gương mặt một vệt bàng bạc. Chỉ thấy ngoài kia trời đã nửa sáng, bên ngoài lại tựa hồ như có sương trắng mênh mông, không thấy gì, chỉ có tiếng nước chảy ào ào.

Cô thoáng hoạt động bả vai cứng ngắc một chút, bụng sớm đã đói đến kêu ùng ục, cổ họng khô đến bốc khói, nhưng cô giống mọi người trong khoang thuyền, không dám loạn động.

Từ khi bị bắt, lại bị nhét vào chiếc thuyền này, đã ròng rã qua hai ngày hai đêm. Hai tay liên tục bị trói, bị dây thừng buộc dính lại, trong khoang thuyền tràn ngập mùi hôi thối chất thải và chất nôn lẫn lộn. Bởi vì trước đó phảichạy trốn và ẩn núp, quần áo trên người Thiên Mạch cũng đã bẩn đến không nhìn ra màu gì. Nhưng cô đã quen, dùng đầu gối chống cánh tay, lẳng lặng mà ngồi trong góc.

Ánh sáng ảm đạm, người đàn bà trung niên bên cạnh ôm một cô bé, khẽ nói gì đó, cô bé đầu tựa trên bả vai bà, lắc lắc. Tựa hồ phát hiện ra Thiên Mạch đang nhìn, người đàn bà liếc tới, ngượng ngùng mỉm cười.

Thiên Mạch cong cong khóe môi, thu hồi ánh mắt. Cô bé kia chỉ có mười một mười hai tuổi, tối hôm qua sốt cao. May sao khi Thiên Mạch hoạt động dã ngoại quen mang ít thuốc thường dùng bên mình, chia ra một liều, giúp cô bé hạ sốt.

Người đàn bà rất cảm kích nàng, xí xố xì xồ nói rất nhiều, Thiên Mạch thẳng tai nghe, bất đắc dĩ chút tiếng bản địa tạm thời ôm chân phật mà học được thực sự là có hạn, chỉ có thể nghe ra bà đang cảm ơn mình.

** **

Cái chốn quỷ quái này, Thiên Mạch không hiểu sao lại đến đây. Cô chỉ nhớ rõ mình đi theo hiệp hội dã ngoại đi trong núi, không ngờ trời đổ mưa to. Vì tránh cơn lũ ống, mọi người vội vàng di chuyển, Thiên Mạch vô ý trượt chân, ngã xuống dốc núi.

Cô tưởng là mình chết chắc cú rồi, nhưng mở mắt ra, lại thấy những người này. Ngôn ngữ, lối ăn mặc, nhà ở đều nguyên thủy đến khó tin, Thiên Mạch cảm thấy mình cứ như đến một hành tinh khác.

Thiên Mạch không phải người gặp chuyện hốt hoảng, sau sự sốt ruột và bế tắc ban đầu, cô dùng cách giao tiếp bằng chân tay nguyên thủy nhất, dừng chân ở một nơi không biết là thôn xóm hay là sơn trại. Những người kia không biết tiền là gì, nhưng rất hiếu kì với chiếc ba lô của cô. Thiên Mạch lấy ra một vài thứ, đổi với họ chút đồ ăn và gian nhà tranh tồi tàn trú tạm.

Ngôn ngữ và chữ viết cô quen dùng, ở nơi này đều không dùng được, Thiên Mạch muốn nghe ngóng chuyện gì, cũng bó tay. Rất vô tình, cô trông thấy một người có dáng dấp thủ lĩnh, cầm một quyển thẻ tre đang đọc. Thiên Mạch nhìn thấy trúc tự trên thẻ tre, khiếp sợ không thôi.

Ông nội Thiên Mạch là học giả văn hóa Sở cổ, Thiên Mạch từ nhỏ mưa dầm thấm đất, biết không ít văn tự nước Sở.

Thiên Mạch mặc dù nghe không hiểu những ngôn ngữ kia, nhưng chữ trên thẻ tre cô đều nhận ra, hình tự và cấu tạo, đều không khác văn tự nước Sở. Nàng nhanh trí khẽ động, thử dùng những văn tự nước sở mình biết kia để giao tiếp cùng thủ lĩnh kia. Không ngoài dự đoán, hắn nhìn chữ trên ván gỗ, ngạc nhiên vô cùng.

Thời gian trôi qua từng ngày, Thiên Mạch dựa vào văn tự, dần dần học được tiếng nói, bí ẩn nơi đây cũng dần dần sáng tỏ. Nơi cô đang ở, tên Thư. Sơn trại cô dừng chân, là một bộ lạc nho nhỏ trong đó. Tù trưởng trong bộ lạc đã từng từng tới Sở quốc, hắn nói cô biết, tiếng nói cô học dựa trên sách tre, chính là tiếng Sở.

Mặc dù Thiên Mạch sớm đã có chuẩn bị tâm lý, nhưng khi biết được những điều này, vẫn cảm thấy không thể tin. Nhưng hiện thực bày ra trước mắt, Thiên Mạch vì muốn biết càng nhiều, đành phải ngày ngày theo tù trưởng học tiếng sở và tiếng địa phương, hi vọng có thể tìm được cách trở về.

Nhưng mà cũng chẳng bao lâu, chiến tranh nổ ra. Tù trưởng mang theo đàn ông trong sơn trại ra ngoài, nghe nói là rất nhiều bộ tộc muốn liên hợp lại để đối phó kẻ địch.

Nhưng mà, bọn họ chưa về. Mấy ngày sau, mấy chiếc thuyền lớn đột nhiên xuất hiện bên bờ sông, rất nhiều người tay cầm trường mâu cung tiễn lao ra, người trong sơn trại kinh hoàng chạy trốn.

Thiên Mạch biết nhất định là xảy ra chuyện xấu, nhưng nơi hoang sơn dã địa, cô không chạy nhanh bằng người khác, cuối cùng vẫn bị bắt.

Những người kia không làm cô bị thương, chỉ ném cô vào trong chiếc thuyền này—— một chiếc thuyền toàn người.

** ***

Thuyền lại rung một cái, giống như là chạm bờ. Cửa khoang trên đầu đột nhiên bị mở ra, một cái thang vươn vào, hai người đàn ông màu da đen nhánh xuống từ cửa khoang. Mọi người phát ra tiếng kêu kinh hoảng, giống như bầy cừu bị kinh sợ, nháo nhao chen chúc tránh vào nơi sâu. Đám đàn ông hung thần ác sát mắng gì đó, dùng roi trong tay quất khắp nơi, đuổi người trong khoang ra ngoài.

Rất nhiều người kêu khóc, Thiên Mạch bị xô đẩy trèo lên cái thang trúc. Ánh sáng chói mắt, thân thuyền càng không ngừng lay động, cô ngẩng đầu, trên thuyền có rất nhiều người, trong tay cầm cái mâu vừa nhọn vừa dài chĩa về mọi người, chính những kẻ hai ngày trước bắt cô trong sơn trại.

Cho dù trời sinh tính tình tỉnh táo, Thiên Mạch cũng bị chuyện như vậy làm cho hoang mang lo sợ, chỉ có thể cúi đầu bị xua đi về phía trước giống như người khác, giống như súc vật. Cô muốn hỏi cho rõ ràng chuyện này rốt cuộc là sao, nhưng tiếng nói của người chung quanh, tất cả cô đều nghe không hiểu, tiếng địa phương và tiếng Sở học trong sơn trại, đều không phát huy được tác dụng.



Một khối gỗ thật dày nối mạn thuyền cùng nước bờ, mọi người cẩn thận từng chút đi lên, hướng lên trên bờ.

Thiên Mạch dòm xung quanh, chỉ thấy ven bờ chừng mười mấy chiếc thuyền kiểu vậy, mỗi chiếc thuyền đều là người, y như là bầy kiến. Trên bờ ồn ào, có càng nhiều người cầm trường mâu đang chĩa vào họ, có người nhanh nhẹn dùng dây thừng dài buộc tất cả mọi người thành hàng.

Nô lệ.

Cái từ trong lòng Thiên Mạch này đã không cần phải nghi ngờ.

Cô cùng phụ nữ trên thuyền cũng bị buộc vào cùng nhau, đằng trước, là cô bé vừa sinh bệnh trên thuyền, lại trước nữa, là mẫu thân cô bé.

Ven đường có mấy cái vạc gốm lớn đặt song song, bên trong đựng cháo nước. Bên cạnh mỗi miệng vạc đều có người đứng, dùng cái muôi bằng hồ lô múc cháo nước ra để các nô lệ uống. Còn chưa đến gần, Thiên Mạch đã ngửi thấy mùi thiu.

Đám nô lệ đói bụng hai ngày, cũng không chú ý nhiều, muôi vừa đưa qua lập tức bưng lấy ăn như hổ đói.

Những người kia cũng không có nhiều kiên nhẫn, thường chưa uống xong một muôi là đẩy người đi, lại múc cho người kế tiếp, nô lệ nào có hơi chậm, sẽ ăn roi.

Thiên Mạch nhìn thấy ruồi bò trên miệng những cái vạc kia, bên trong nổi lơ lửng mấy thứ không rõ nguồn gốc, không khỏi buồn nôn.

Ăn no rồi mới có thể chạy đi! Trong lòng lớn tiếng nói. Đương khi muôi đưa tới, cô hơi chần chờ, lập tức nuốt vào từng ngụm từng ngụm.

Mùi thật không ổn, nhưng có nước gạo dạ dày lại dễ chịu hơn rất nhiều.

Nô lệ mười người một nhóm nối liền nhau, sắp xếp thành hàng dài, chậm rãi đi về phía trước. Ven đường, người giám thị cầm trường mâu canh bọn họ, có người thần sắc nhẹ nhõm, tốp năm tốp ba nói chuyện phiếm.

Thiên Mạch đi qua, chợt nghe mấy từ truyền vào trong tai, có chút quen thuộc. Trong lòng như bị thứ gì đó gõ một cái, cô nhịn không được nhìn lại những người kia.

Kỳ thật khi bị bắt, trang phục những người này đã cho cô đáp án mơ hồ.

Tóc bện trên đỉnh đầu, cổ áo chéo, vạt áo dài đến đùi. Còn cả giày của bọn họ, Thiên Mạch từng được trông qua đồ phục nguyên như cũ tại bảo tàng.

Quan trọng nhất, là tiếng nói của họ.

Tiếng Sở. Thiên Mạch nghe được, bọn họ đang theo dõi phụ nữ trong đội ngũ, bình luận người này có được hay không, người kia có được hay không... Đột nhiên, có người cười hô một tiếng, đi tới, níu Thiên Mạch lại.

Cô kinh hãi ngẩng đầu, chỉ thấy những kẻ nói chuyện phiếm vừa rồi kia tất cả đều nhìn cô, có hai ba kẻ mang theo ý cười không tốt, nhìn chằm chằm quần cô. Từ trong ánh mắt dò xét của bọn chúng, Thiên Mạch đã biết chuyện gì xảy ra.

Cô áo dài quần dài, so với những người áo rách quần manh khác, thật ra là kín đáo nhất. Nhưng ở nơi này thói quen ăn mặc cũng khác biệt, họ dù có áo rách quần manh, cũng sẽ có vải quấn quanh hông, mà quần trên người Thiên Mạch nhìn qua lại rõ ràng hai chân, trong mắt bọn chúng, có lẽ không khác mặc bikini. Lúc trước, Thiên Mạch cũng ý thức được vấn đề này, mượn một miếng vải lớn quây dưới lưng, nhưng lúc bị bắt lên thuyền, miếng vải kia không thấy đâu... Nghĩ đến chuyện có thể sẽ xảy ra sau đó, cô sắp phát điên lên.

Tên kia dùng đao cắt dây thừng của cô, muốn mang cô đi.

"Đừng... xin anh, đừng..." Thiên Mạch giãy dụa, "Xin anh..."

Tên kia nghe được tiếng Sở cà lăm của cô, hơi kinh ngạc. Lúc này, người phụ nữ đi phía trước kia đột nhiên không đi nữa, hét to về phía Thiên Mạch.

Rất nhiều nô lệ quay đầu lại nhìn, đội ngũ bị kéo lại không tiến được. Mấy tên kia thấy thế phát bực, rút roi da ra muốn đánh. Nhưng vào lúc này, đột nhiên, phía trước truyền đến một tiếng hét lớn, một người hông đeo đao đồng đùng đùng đi tới, quát lớn với những tên muốn dẫn Thiên Mạch đi kia.

Người này dường như là đầu lĩnh, mấy tên kia vội vàng dừng tay, ngượng ngùng đi ra.

Đội ngũ lần nữa đi tiếp, Thiên Mạch cả người chật vật, mặc dù thở dài một hơi, lại vẫn chưa tỉnh hồn. người phụ nữ quay đầu nhìn cô, cười cười với cô.

Thiên Mạch không cười nổi chút nào, vô thức nói "Cảm ơn", lại nhớ tới có lẽ căn bản bà nghe không hiểu, đành phải cảm kích gật đầu với bà. Cơ thể của cô vẫn đang run, mạnh mẽ ép sự sợ hãi trong lòng, lấy cùi chỏ lau đi nước mắt trên mặt.



** ***

Vừa mới mưa, mặt đường không đủ ba mét vừa ướt lại trượt, đi qua một rừng cây, trước mặt bỗng nhiên rộng rãi.

Trong chốn hoang dã còn mang theo sương mù, gò núi chập trùng cây cối xanh xanh tươi tốt, chỗ trũng là vùng ngập nước, mọc đầy cỏ lau và cỏ cao. Một con đường dường là đặc biệt mở bên mép nước, người đi qua, bầy chim không biết tên bên trong vùng ngập nước bị hù dọa, hàng ngàn hàng vạn con bay về phía bầu trời, biến ảo xoay tròn, giống một miếng lụa mỏng bị gió thổi qua.

Thiên Mạch nhìn qua kỳ cảnh trước mắt, trong tay nắm chặt cục đá vừa rồi lúc làm bộ té ngã nhặt được, càng không ngừng cắt dây thừng trên cổ tay. Nhưng hai tay đều bị trói, góc cát tốn sức, mà cái dây thừng này vừa rồi lại bị buộc lên một lần nữa, chắc đến mước khiến cô sụp đổ, hồi lâu cũng không có mài được bao nhiêu.

Mặt trời mọc, chiếu lên đám người bôn ba, trên đường không che không cản, dần dần trở nên nóng nực.

Có lẽ là vì phòng ngừa có người bị cảm nắng ngã xuống, xử lý thì phiền phức, mỗi khi đi được một đoạn, các nô lệ đều được cho phép đến dòng suối nhỏ ven đường uống nước. Dù là như thế, cô gái đi trước Thiên Mạch cũng có chút không chịu được, rũ cụp đầu.

Khuôn mặt người phụ nữ tràn đầy sốt ruột, muốn đỡ cô bé, tay lại bị trói chặt, chỉ có thể dùng cùi chỏ của mình đỡ cùi chỏ của cô bé, khó khăn dẫn cô bé theo.

Thiên Mạch đi phía sau, thấy bước chân cô bé theo không kịp, liền đỡ một chút. Trên đường, có người lúc bị bắt bị thương thực sự chịu không được bị kéo ra khỏi đội, nằm ở ven đường không nhúc nhích, âm u tử khí.

Thiên Mạch không đành lòng nhìn nhiều, cùng hai mẹ con đỡ đần nhau, cúi đầu đi qua.

Đội ngũ đi từ sáng sớm đến khi mặt trời lặn, ngay khi Thiên Mạch tưởng là có lẽ còn phải tiếp tục đi thật lâu nữa, trong ánh chiều tà, cô trông thấy mặt đất cứ như đột nhiên lõm xuống, một cái thung lũng to lớn xuất hiện tại trước mặt.

Thiên Mạch rất khó dùng ngôn ngữ để hình dung cảnh tượng trước mắt.

Nói chính xác thì, nơi đây không thể xem như thung lũng, bởi vì từ tầng tầng vết đào trên núi đá chung quanh mà nhìn, đây là sức người tạo ra.

Vô số giá gỗ cùng lều cỏ dựng lên từ gỗ thô, sào huyệt trong thung lũng giống như cái giếng sâu bị bịt kín, người thì giống như sâu kiến sống trong vô số cái giếng, ra ra vào vào, lại đâu vào đấy. Con đường thuận thế kéo dài xuống dưới, nơi phương xa, chỉ thấy một mảnh khói đặc cuồn cuộn, cùng chôn vùi chân trời và ánh mặt trời.

Đằng sau vang chút thanh âm rối bời, bọn Thiên Mạch bị quân sĩ đẩy lên ven đường, suýt thì té ngã. Quay đầu, chỉ thấy một đội xe ngựa lao vùn vụt mà qua, móng ngựa cường kiện, bánh xe làm bằng gỗ rung ầm ầm, nước bùn vẩy ra. Thiên Mạch vội vàng quay lưng lại tránh né, chờ khi cô muốn nhìn rõ ràng, đội xe kia đã qua, chỉ thấy lá cờ sau xe kéo thật dài, tung bay trong gió.

Dưới một tảng đá lớn bên đường, hai người nhìn mỏi mệt đến vô cùng đang vừa uống nước vừa nói chuyện, một tên bộ dáng giám sát nhìn thấy, mắng mỏ cầm roi đi tới, bọn họ lập tức nhặt giỏ trúc trên đất nhanh chóng đào tẩu.

Lúc này, có mấy người gánh giỏ trúc đi qua bên người. Bọn họ bẩn thỉu, mặt bẩn giống công nhân than đá, phần lớn quần áo là đồ thô lậu. Giỏ trúc của họn nhìn rất nặng, có chứa tảng đá lớn màu xanh nhạt, có khi là khoáng thổ mầu đỏ sậm.

Ánh mắt Thiên Mạch bỗng nhiên ngưng lại.

Mỏ đồng?

Cô ngẩn người, đột nhiên quay đầu nhìn qua những giếng mỏ và miệng đường hầm được gỗ thô chèo chống, quặng mỏ trải rộng, đâu vào đấy.

Sông núi mặt đất, chậm rãi trùng hợp với bộ dáng trong trí nhớ, Thiên Mạch mở to hai mắt, tim đập thình thịch.

_____

*Một vài cách xưng hô trong [Tư Mỹ Nhân]

Vì bối cảnh truyện tương đối xa, nên có những cách xưng hô khá lạ. Đoạn dưới đây được trích từ Trung Quốc sử cương [中国史纲] của Trương Ấm Lân (张荫麟), phần 'Nô lệ' do mình tìm được.

"Nô lệ làm những chuyện gì? Thứ nhất, đương nhiên là phục dịch cạnh quý nhân. Loại nô lệ này bao gồm "tiểu thần" (tức hầu dịch) tỳ thiếp và quản cung thất, phó thụ quản xa giá; còn có "Hôn nhân" theo thường lệ là kẻ phạm tội khác sung vào; và "Tự nhân" là kẻ phạm tội sung vào dùng trong "Cung". Nhưng những người này chỉ chiếm con số nhỏ. Phần lớn nô lệ bị bắt tham gia sản xuất làm công việc.

Mỗi một nhà quyền quý, từ Chu vương đến đại phu, là một xã hội tự mãn. Thóc không cần phải nói là đến từ thái ấp. Ngoài ra quần áo cả nhà mặc, và đồ dùng, từ gia cụ đến xe cộ, binh khí, nhạc khí, đồ tế tự, hơn nửa là nô lệ trong nhà làm ra. Thời này dùng xe chiến, binh xa lấy ngựa kéo, chăm ngựa và trông ngựa lại là việc của nô lệ. Ngoài ra rừng rậm sông suối là các nhà quyền quý độc quyền. Củi, rau, cá, nuôi trồng và phơi muối lại là việc của nô lệ. Nữ nô bị phân ra ngoài làm công; hái dâu nuôi tằm gọi là "tàm thiếp", làm dệt hoặc chuyện nữ công khác gọi là "công thiếp". Các nhà quý tộc sắp xếp một chức quan chuyên quản công nhân. Công quan của các công thất phổ thông gọi là "công chính" duy nước Sở gọi là "công doãn". Dưới công quan của vương thất và công thất còn phân các loại nghiệp quan: Tỷ như đến giờ ta đã biết, Chu thất có chức "Đào Chính", có lẽ là quản việc chế tạo đồ gốm; nước Lỗ có chức "tượng sư", có lẽ là quản nghề mộc. Có nô lệ chuyên bị dùng làm lễ vật. Tỷ như năm 589 TCN, nước Lỗ cầu hoà nước Sở, hối lộ nhiều chấp chước(đốn củi), chấp châm(may vá), chức tiêm(dệt). Lại tỷ như năm 562 TCN, nước Trịnh quốc giảng hòa với nước Tấn, hối lộ ba mươi mỹ nữ và công thiếp, hai đội nữ nhạc mỗi đội tám người."