Vị Bắc Xuân Thiên Thụ

Lý Vị mới chỉ về một ngày, mà tiếng kẽo cà kẽo kẹt của cánh cửa chính đã vang lên không biết bao nhiêu lần.

Bà con làng xóm kéo đến hỏi thăm, mời rượu mở tiệc, uống trà ngồi chơi, cưỡi ngựa dạo chơi, hết sức chu đáo nồng nhiệt. Vì mấy gốc mai vàng nhà mình nở tưng bừng, Vương tú tài bèn làm vẻ nho nhã, đặt bút viết dăm bài thơ, sai đứa cháu Mặc Khanh gửi thiếp tới nhà Lý Vị, chuẩn bị bếp than nhỏ bằng bùn đỏ, mời Lý Vị qua nấu trà Tuyết Tiên, thầy trò cùng ngắm hoa trổ bông.

Lý Vị nhận thiếp, trán toát mồ hôi lạnh. Vương tú tài công danh có hạn, tính tình gàn dở, mấy năm liền mở trường tư thục tại nhà. Những năm tháng Lý Vị học ở nhà ông ấy, vì thông minh lanh lợi nên rất được thầy ưu ái, dạy hắn suốt từ thuở vỡ lòng cho tới khi hoàn tất khóa vị thành niên. Tình yêu thương của tú tài dành cho Lý Vị dạt dào vô bờ bến, mỗi lần gặp là cứ phải ân cần dạy bảo một phen. Lý Vị tự nhận bản thân là kẻ cục mịch, hễ gặp người thầy thanh cao kiêu ngạo, ăn nói văn vẻ ấy của mình là thấy đầu đau óc nhức.

Sau khi uống đẫy bụng trà, Lý Vị về nhà, rồi lại có thêm ba bốn người hàng xóm nhiệt tình mời hắn đi uống rượu. Qua mấy ngày như thế, trong nhà mới được yên tĩnh đôi chút.

Hai mươi tư tháng chạp, ông trời vẫn chưa chịu nghỉ ngơi. Tuyết rơi như bướm tung tăng vờn bay, nhà cửa phố xá, sông núi thảo nguyên, đều hóa thành cung Quảng Hàn rợp màu trắng xóa. Nhà nhà làm thịt dê nướng, cúng ông Táo quét bụi. Lục Minh Nguyệt ngồi trong phòng, cắt ra xấp giấy đỏ trải lên bàn, bày biện nghiên mực bút lông, liên miệng gọi Gia Ngôn vào nhà.

Gia Ngôn đang ở cùng Hách Liên Quảng huấn luyện một con ngựa hung bạo ngoài sân, nghe mẹ gọi thì bất đắc dĩ chạy vào: "Mẹ gọi con gì thế ạ?"

Lục Minh Nguyệt day day thái dương, chỉ tấm giấy đỏ trên bàn: "Câu đối Tết năm nay giao cho con viết."

Thấy mẹ lại bảo viết chữ, tinh thần huấn luyện ngựa cháy hừng hực trong trời đông tuyết phủ tức khắc vơi đi một nửa, Gia Ngôn tiu nghỉu bắt tay vào làm, miệng lẩm bẩm: "Mẹ ơi, năm rồi toàn là ra ngoài mua, sao năm nay phải tự viết vậy ạ?"

"Lúc trước con còn nhỏ không biết chữ, mẹ chỉ đành ra ngoài mua. Giờ con lớn rồi, đã đi học được mấy năm, thế thì cần gì mua ngoài nữa."

"Mẹ... chữ con viết xấu lắm, hay là... hay là mẹ viết đi?"

Lục Minh Nguyệt nhướng mày, đôi mắt đẹp liếc nhìn: "Mẹ đâu có rảnh mà viết."

"Vậy... vậy kêu chú Quảng viết cũng được."

Lục Minh Nguyệt sa sầm mặt: "Con là nam đinh trong nhà, sao lại để người khác làm hộ được?"

"Chú Quảng cũng là đàn ông, còn làm trưởng bối, nên để chú Quảng viết chứ ạ."

Một giọng nam trầm trầm vang lên cách song cửa sổ: "Gia Ngôn, chú chưa từng đọc sách, không nhận được bao mặt chữ, sợ là không giúp con được rồi."

Gia Ngôn ấp úng, nói quanh co cả ngày nhưng nhất quyết là không chịu viết. Cậu nhóc vốn chẳng mặn mà gì với chuyện múa văn nghịch mực, tự ý thức được khả năng của mình tới đâu, giờ mà viết chắc chắn sẽ bị Lục Minh Nguyệt quở mắng nữa cho xem.

Lục Minh Nguyệt nào hiểu tâm tư đó của con mình, chị giận mà không biết làm sao: "Chữ viết đẹp xấu gì cứ kệ nó, chỉ cần con nghiêm túc viết cho nắn nót, không để người ta chê cười là được rồi."

"Vâng vâng vâng." Gia Ngôn thở ngắn than dài, ngoan ngoãn đứng bên cạnh bàn, chán nản cầm bút, vò đầu bứt tai, vắt hết óc, mặt ủ mày ê, đặt bút viết.

Ngoài cửa sổ là tiếng Hách Liên Quảng mài dao, Gia Ngôn đứng bần thần nửa buổi trời, viết ngoáy ngoáy cho hết xấp giấy, giao cho Lục Minh Nguyệt rồi chuồn mất.

Lục Minh Nguyệt kiểm tra câu đối con trai viết, phòng bếp viết "Gạo mì như núi cao, dầu muối tựa biển sâu", trong viện viết "Tiền vào chật sân", tấm biển treo ngoài cửa nhà viết "Ngẩng đầu thấy hỷ", trên cây viết "Rễ sâu lá tốt", không có gì đặc biệt, coi như là tạm được. Tới khi thấy cậu nhóc viết lều củi là "Củi lửa đắp đống", ổ gà viết "Trứng gà đầy ắp", thì vừa bực vừa tức cười, nghĩ tới tính nết khó bảo của Gia Ngôn, lại bất giác lo âu. Đang nghĩ ngợi miên man, bỗng ngoài cửa có tiếng Gia Ngôn cười hì hì gọi Trường Lưu.

Trường Lưu mặc tấm áo tơi dính toàn tuyết, trông như một tiểu tiên đồng thoăn thoắt giữa trời đông. Cậu bước tới gọi một tiếng "chú Quảng", Hách Liên Quảng khẽ "ừ", cởi áo tơi xuống cho cậu: "Vào nhà ngồi đi."

Lục Minh Nguyệt đã đi ra, trìu mến thắt chặt cổ áo của cậu: "Vẫn còn tuyết đấy, sao lại chạy qua đây, lạnh không con?"



"Không lạnh ạ, mẹ con bảo ôm theo lò sưởi tay rồi. Cô ơi, cha mẹ con mời cô và chú Quảng, với cả Gia Ngôn tối nay sang nhà con ăn cơm." Hàng mi dài của Trường Lưu vương hạt tuyết, ướt đẫm run run. Lục Minh Nguyệt đau lòng kéo cậu vào lòng: "Cô biết rồi, cô dọn dẹp xong rồi đi với con nhé."

Đã bao năm rồi, từ lúc chị chuyển khỏi Sa Liễu doanh của núi Tam Nguy Đôn Hoàng đến Cam Châu, cái Tết đầu tiên ăn ở chùa Tế Quang, món mà Gia Ngôn ăn là cơm lá đậu que. Khi đó Lỵ phụ còn tại thế, lúc vào chùa thắp hương bắt gặp Gia Ngôn mặc bộ đồ phong phanh chơi đùa trong tuyết, thế là bèn dẫn hai mẹ con Lục Minh Nguyệt về nhà, nói với chị rằng: sau này hãy cứ coi chúng ta là nhà mẹ đẻ của con. Rồi dần dần tình hình trong nhà tốt lên, đêm tết ông Táo hằng năm chị đều sang Lý gia.

Lý Vị và Hách Liên Quảng gặp nhau, gật đầu chào hỏi, hai người một trước một sau chui vào nhĩ phòng.

Lý nương tử vừa chải đầu xong, tóc dài xõa trên vai, tấm áo lông cừu trắng muốt bao nửa cánh tay, dưới mặc váy dài họa tiết vạn thọ như ý, đang ngồi ở đầu giường lò cùng Xuân Thiên và Tiên Tiên viết viết vẽ vẽ. Lục Minh Nguyệt đi vào, nở nụ cười dịu dàng: "Làm gì đấy?"

Hóa ra mấy người đang cắt giấy dán cửa sổ*. Bàn tay trắng nõn của Xuân Thiên cầm cây bút lông nhỏ đồ hoa văn trên bàn, Tiên Tiên di chuyển cái kéo, Lý nương tử cười nói: "Hôm nay tinh thần tươi tỉnh, nghĩ bụng lấy hoa văn năm rồi ra đồ mấy bức dán cửa sổ. Thế mà chẳng ai chịu để em động tay vào, chỉ cho em ngồi một bên nhìn."

"Đây đều là chuyện con gái trong nhà làm, sao để chủ mẫu nhọc công được." Chị bó mái tóc dài của Lý nương tử lại, bỗng cảm giác mái tóc chẳng dày bằng một vòng ngón tay: "Vừa khéo, chị búi cho cô kiểu cao kế*, đón năm mới thuận lợi." Lý nương tử lắc đầu: "Tóc em càng ngày càng ít, sợ không búi được cao kế đâu."

"Cô không tin tay nghề của chị à?"

"Vâng, trước giờ chị sáng dạ khéo tay, cái gì vào tay chị là sẽ biến ra nghìn hình nghìn mẫu ngay!"

Tức khắc Lục Minh Nguyệt hứng khởi, sai Gia Ngôn vào bếp xả chậu nước ấm, gọi Trường Lưu bê hộp gương lược nữ trang của mẹ cậu qua. Chị kéo Lý nương tử ngồi xuống đệm mềm, bày nào là dầu hoa quế bôi tóc, son phấn nước, son mỡ thoa môi*, trông "hoành tráng" quá thể.

"Ôi trời, không được, chị coi em là bình hoa đấy à."

"Được hay không là do mọi người quyết. Tí nữa mời Lý Vị ra xem coi có bị choáng váng mặt mày luôn không."

"Đại gia không phải người như thế." Lý nương tử cười tới nỗi chẳng còn sức thở, đành mặc Lý Minh Nguyệt muốn làm gì thì làm. Trang điểm một hồi, sắc mặt vàng như nến của Lý nương tử đã bị giấu nhẹm dưới lớp son phấn rạng rỡ, bờ môi trắng bợt nay có sắc đỏ bừng thay thế, nếp nhăn quanh khóe mắt được che đi, búi tóc cao vót, trâm vòng đinh đang, còn đâu dáng vẻ hốc hác tiều tụy.

"Cô đấy, bình thường giản dị quá, trang điểm thế này chả xinh hơn nhiều à."

"Chị nói thế em tổn thọ bây giờ, bản thân trông như nào mà em còn không biết chắc."

Mấy đứa con nít bên cạnh đều cười khen đẹp. Lý nương tử cầm gương soi, cũng thấy hợp mắt hơn ngày thường gấp trăm lần. Lại nhìn Xuân Thiên bên cạnh đang cài bông hoa vào tóc mai cho mình, dung nhan nàng tựa ngọc, mi mắt như tạc, càng có hơi thở thanh xuân đáng ngưỡng mộ. Thời gian vô tình, ngẫm lại nửa đời này của mình, thân bất do kỷ, khổ cực đeo bám, cũng không biết còn bao nhiêu ngày tháng. Càng nghĩ càng chạnh lòng.

Lý Vị và Hách Liên Quảng nghe thấy tiếng cười ầm ĩ từ phòng bên, đứng dậy đi ra khỏi nhĩ phòng. Hai người đàn ông, một người xa cách lạnh lùng, một người đoan chính ôn hòa, cất tiếng hỏi đầy thắc mắc: "Nói chuyện gì mà vui thế?"

"Đẹp không?" Lục Minh Nguyệt mỉm cười đáp.

Hách Liên Quảng thoáng ngẩn người trước nụ cười nhẹ nhàng của chị.

Lý Vị chưa kịp phản ứng, nhưng như có một cảm giác vô hình nào đó buộc hắn gật đầu: "Đẹp." Rồi sau đó thấy mọi người vây vòng quanh Lý nương tử, bấy giờ mới nhận ra thê tử của mình có hơi khang khác, hắn buông câu chân thành: "Lâu lắm rồi không được nhìn Vân tỷ thế này, rất đẹp." Từ lúc hắn còn nhỏ cho tới giờ, Vân tỷ luôn bị bệnh tật hành hạ dai dẳng, phờ phạc uể oải, hiếm khi nào khí sắc hồng hào khỏe mạnh như người bình thường.

Phòng trong sáng sủa ấm cúng, mùi rượu thịt đậm đà. Lúc nam nữ già trẻ ngồi vào chỗ, con Vàng dán người ở cửa sổ sủa oang oang. Hóa ra gió tuyết lại đến, gió ào ào đập lên cửa sổ, ngọn đèn dầu be bé leo lét của vạn nhà dường như đều nằm gọn trong vòng ôm của tuyết.

Mọi người nhất loạt bưng chén rượu nồng trao nhau lời chúc.

"Mỗi ngày là hôm nay, năm nào cũng thế này!"



"Cả nhà đoàn viên!"

"Mạnh khỏe an khang!"

"Học hành tiến bộ!"

"Rượu đủ cơm no!"

Mọi người cười vang, gắp rau uống rượu, đẩy chung đổi chén, mừng vui hạnh phúc.

Cơm nước xong xuôi, phụ nữ dọn dẹp phòng, đàn ông uống mấy chén rượu, con nít ăn kẹo mạch nha, nghe tiếng gió tuyết ngoài kia một lúc mỗi thấp. Lục Minh Nguyệt khép sát quần áo, tạm biệt Lý gia dẫn Gia Ngôn ra về.

Hẻm phố heo hút vắng bóng người, thế giới chìm trong tuyết, bốn bề im lìm không một âm thanh. Lục Minh Nguyệt cũng có nhấp vài chén, người ngợm nóng hổi, nắm tay Gia Ngôn đi bước nông bước sâu trên tuyết. Gió đông lùa qua, hương rượu lan tỏa, mông lung như khung cảnh năm ấy cha mẹ dắt chị đi xem kịch về, dưới đêm trăng rọi vằng vặc, gió mát thoang thoảng, gợn nước lóng lánh. Giờ khắc này, cảnh như chợt hiện ra trước mắt.

Đột nhiên hồi phục tinh thần, còn đâu gió xuân mềm mại thổi khắp thành Cô Tô. Chị dắt Gia Ngôn đi trong hẻm Công Đức, gió dừng tuyết nghỉ, giá rét thấu xương. Hách Liên Quảng ở đằng sau, trong tay là chiếc đèn lồng da, rọi sáng con đường phía trước cho Gia Ngôn và chị.

"Ối!"

Bất thình lình Lục Minh Nguyệt la lên, chân lảo đảo. Lúc sắp sửa kéo luôn cả Gia Ngôn ngã xuống đường thì bỗng, có cánh tay vững như bàn thạch đỡ lấy eo chị, kịp thời tránh được một tai nạn "khủng khiếp" trông thấy.

"Mẹ!"

"Cẩn thận!" Hách Liên Quảng dán người vào lưng chị, thấp giọng nói, "Kẻo có ngã."

Tay hắn siết bên hông chị không buông. Cách lớp áo quần dày, chị có thể cảm nhận rõ rệt sức lực của bàn tay giữ chặt eo mình, hệt đôi mắt của hắn, không bao giờ giấu đi sắc bén và suồng sã.

Cả người chị được bàn tay hắn đỡ, cảm giác như vùng da ở eo đang run lên và bắt đầu lan tràn, nháy mắt đã bao trùm toàn bộ cơ thể.

Lục Minh Nguyệt bối rối đứng ngay ngắn lại, giãy khỏi tay Hách Liên Quảng, nắm chặt tay Gia Ngôn bước về trước: "Đi đứng đàng hoàng, coi chừng trượt chân đấy."

"Mẹ, mẹ, mẹ đi chậm tí..."

Ánh mắt Hách Liên Quảng dán vào tấm lưng chị, gió thổi không di, tuyết phất không dời. Lục Minh Nguyệt chỉ cảm thấy lưng mình như có con kiến bò tới bò lui, nóng râm ran, hoảng loạn bước vào nhà đóng cửa lại.

"Mẹ, chú Quảng còn ở đằng sau mà..."

Chị vỗ mấy cái qua loa vào gương mặt bừng bừng hơi rượu, thở hắt ra một hơi.

(còn tiếp)

*Chú thích: