Người Đọc

Trong thời gian tập sự tôi đã lấy vợ. Gertrud và tôi làm quen nhau hồi đi trượt tuyết, và khi mọi người hết kỳ nghỉ ra về thì cô ở lại đợi tới khi tôi được ra viện và đưa tôi cùng về. Cô cũng là luật gia. Chúng tôi cùng học, cùng thi đỗ, cùng trở thành luật gia tập sự. Chúng tôi cưới nhau khi Gertrud có mang.

Tôi không kể gì về Hanna cho cô nghe. Tôi nghĩ, ai lại muốn nghe kể về những quan hệ ngày xưa của người kia khi họ không hạnh phúc? Gertrud thông minh, tận tụy và trung thành. Giả sử cuộc đời chúng tôi là một nông trại với nhiều người làm công, nhiều trẻ con, nhiều công việc và không có thì giờ cho nhau, có lẽ chúng tôi sẽ thỏa mãn và hạnh phúc. Nhưng cuộc đời chúng tôi lại là một căn hộ ba phòng trong khu nhà mới xây ở ngoại ô, và con gái Julia và công việc luật gia tập sự của Gertrud và tôi. Tôi không thể so sánh cuộc sống chung với Gertrud và với Hanna. Khi hai chúng tôi ôm nhau, tôi luôn có cảm giác rằng có gì đó không ổn, rằng cô không ổn, rằng ôm cô thấy khác và có cảm giác khác, rằng cô có mùi khác và vị khác. Tôi hi vọng chuyện đó sẽ hết dần. Tôi muốn thoát hẳn khỏi Hanna. Nhưng cảm giác bất ổn không bao giờ hết.

Khi Julia lên năm, chúng tôi ly hôn. Chúng tôi không thể cố hơn được nữa, chia tay nhau không hề cay đắng và vẫn duy trì quan hệ. Tôi đau khổ vì không giữ được tổ ấm cho Julia như nó rõ ràng mong muốn. Mỗi khi Gertrud và tôi hòa thuận và âu yếm nhau, Julia bơi trong bầu không khí ấy như cá trong nước. Đó là đất sống của nó. Khi nhận ra sự căng thẳng giữa hai chúng tôi, nó chạy từ người này qua người kia và quả quyết rằng chúng tôi rất đáng yêu và nó yêu cả hai. Nó chỉ muốn có một đứa em trai, hoặc giả nhiều hơn thì càng vui. Một thời gian dài nó không hiểu ly hôn là gì. Khi tôi đến thăm, nó muốn giữ chân tôi lại, và đến thăm tôi thì nó muốn có Gertrud đi cùng. Lúc tôi đi, nó nhìn qua cửa sổ, và tôi đau khổ bước lên ô tô dưới ánh mắt buồn bã của nó. Tôi có cảm giác Julia không chỉ mong muốn, mà còn có quyền đòi những gì mà chúng tôi đã không cho nó được. Chúng tôi đã truất quyền ấy của con qua cuộc ly hôn, và cuộc ly hôn thuận tình không có nghĩa là lỗi lầm chỉ còn một nửa.

Tôi cố gắng tiếp cận và khơi sâu những mối quan hệ sau đó cho tốt hơn. Tôi tự tạo cho mình ảo ảnh rằng ôm một cô gái nào cũng có chút gì giống Hanna, có chút cảm giác giống Hanna,có chút mùi vị giống Hanna - có thế thì ở bên nhau mới ổn. Và tôi kể về Hanna. Tôi cũng kể cho cô gái khác nghe về mình, nhiều hơn là từng kể cho Gertrud; họ sẽ phải tự rút ra kết luận từ cách hành xử hay tâm trạng của tôi mà họ thấy kỳ quặc. Nhưng họ không muốn biết nhiều. Tôi còn nhớ đến Helen, một cô gái Mỹ nghiên cứu khoa học. Trong khi nghe tôi kể chuyện, cô im lặng xoa lưng tôi như dỗ dành, và cũng im lặng tiếp tục xoa lưng tôi như dỗ dành lúc tôi đã kể xong. Gesina, một cô gái làm nghề tâm phân học cho rằng tôi phải khắc phục hậu quả từ quan hệ với mẹ tôi, chẳng lẽ tôi chưa tự nhận thấy là mẹ tôi hầu như không xuất hiện trong chuyện này hay sao? Hilke, nha sĩ, lúc nào cũng muốn biết về thời gian trước khi chúng tôi đi với nhau, nhưng rồi quên ngay những gì tôi vừa kể. Thế rồi tôi không kể nữa. Nếu sự thật của những gì ta nói ra chính là hành động của ta, thì nói để làm gì.