Xuyên Qua Thi Khoa Cử

Ta thở dài, dọn dẹp bát đũa vừa rửa sạch, thu xếp lại phòng bếp và chuồng bò, rồi chuẩn bị sẵn củi cho ngày mai. Ta tự nhủ: “Ngày mai phải dậy thật sớm, còn phải lên núi đào măng bán lấy tiền.”

Măng mùa xuân ăn rất ngon, nếu ta có thể tranh thủ đào được nhiều trước khi măng tràn ngập trên thị trường, biết đâu sẽ kiếm được kha khá.

***

Vào giờ Dần, khoảng chừng hơn bốn giờ sáng, ta đã thức dậy. Theo thói quen, ta chuẩn bị xong cơm sáng và cơm trưa cho cả nhà, rồi ăn vội một bát cháo trong bếp trước khi lên đường. Khi ta rời khỏi nhà, con Tiểu Hoàng vẫn còn đang ngủ ngon lành trong ổ, huống chi là những người khác trong nhà.

Trời còn mờ tối, ta ghé qua phòng học nhỏ của tư thục để đưa trả tấm bảng trắng đã chuẩn bị sẵn. Sau đó, ta men theo đường lên núi, không chỉ đào măng mà còn tìm nấm, rau dại, thứ gì có thể hái bán được, ta đều không bỏ qua.

Thân hình ta nhỏ bé, lại gầy gò, nên mỗi lần gặp người trong thôn cũng khó tránh khỏi bị nhận ra. Sáng nay, khi đang leo dốc, ta tình cờ đụng mặt con trai trưởng của thôn trưởng. Hắn năm nay hơn hai mươi tuổi, tính tình trầm lặng ít nói, thế mà khi nhìn thấy ta giữa buổi sớm tinh mơ, hắn giật mình kêu lên kinh hãi. Nhìn kỹ lại, hắn mới nhận ra, liền hỏi:

“Nguyên ca nhi? Sao ngươi lại dậy sớm thế này?”

Ta cười đáp, bàn tay lấm lem bùn đất: “Ta lên núi đào chút măng thôi.”

Hắn nghe vậy, liền dặn: “Ngươi đừng đi sâu vào trong núi, giờ này trên đó vẫn còn có sói đấy.”

Con trai út của thôn trưởng thuận miệng nói, nhưng nhìn thấy ta – một đứa trẻ nhỏ xíu, cõng trên lưng cái sọt tre to tướng, hắn liền thở dài, nói:

"Để ta giúp ngươi mang đi."

Ta lắc đầu từ chối, nhưng lại nhớ tới một việc khác, liền hỏi:

"An ngũ thúc, ngài có biết mấy thứ này mang đi đâu thì bán được không?"

An ngũ thúc đáp:



"Lên huyện thành mà bán. Cứ cách mấy ngày, thôn ta lại có người đi huyện thành một chuyến, mà hôm nay cũng đúng ngày có người đi."

Ta nghe vậy thì trầm ngâm, bởi ta không thể tự mình đi được. Thứ nhất là ta còn phải lẻn vào lớp học nhờ, thứ hai là không muốn để người nhà biết chuyện này.

Thấy ta do dự, An ngũ thúc liền nói:

"Hay là để ta giúp ngươi mang lên huyện bán. Hôm nay ta cũng định lên huyện thành."

Hắn rõ ràng đã nghe được lời đồn trong thôn. Nếu không phải vậy, thì ai lại quan tâm đến một đứa nhỏ như ta, trời còn chưa sáng rõ đã vội vã ra ngoài kiếm ăn.

Ta nghe vậy thì ánh mắt sáng lên, liền vội vàng cảm tạ. An ngũ thúc lại bảo:

"Nhưng ngươi cũng nên biết, mấy thứ này bán chẳng được bao nhiêu tiền đâu. Nhiều nhất chỉ ba bốn văn tiền mà thôi. Hiện giờ mùa xuân, rau dại, măng, nấm đều không phải thứ gì hiếm lạ, hơn nữa ngươi thu được cũng không nhiều."

Ta gật đầu, mỉm cười nói:

"Hảo, có tiền là được rồi."

Ruồi bọ tuy nhỏ nhưng vẫn là thịt, không có cũng chẳng được. Ban đầu, ta định nhờ An ngũ thúc đổi số tiền ấy lấy giấy bút mực, nhưng nghĩ đi nghĩ lại, vẫn nên dùng để đóng học phí cho Triệu tiên sinh trước. Mọi người trong thôn đều đã đóng học phí đầy đủ, nếu chỉ có ta không nộp, e rằng sẽ bị dị nghị, không khéo còn liên lụy đến Triệu tiên sinh.

Trước khi chia tay, ta dè dặt nói thêm:

"Ngũ thúc, có thể... không nói với người khác rằng đây là đồ ta bán được không?"

Nhìn dáng vẻ ta muốn nói lại thôi, An ngũ thúc cũng hiểu ý, liền vỗ nhẹ lên vai ta, nói: